Θεόδωρος Σίμος
«Με πλήττει η τρομερή δοκιμασία της συλλογικής μας αξιοπρέπειας»
Tης Αννας Γριμανη
EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Aποτελεί κατ’ αρχάς αίσθηση του ανήκειν σε ό,τι αποκαλείται Ελλάδα.
Η εμπειρία που αποκτά κανείς με την πάροδο του χρόνου, με τις
επαληθεύσεις και τις διαψεύσεις της, μετουσιώνει αυτή την αίσθηση
σε συνείδηση, δηλαδή σε μια αποκρυσταλλωμένη αντίληψη για το
περιεχόμενο αυτού του ανήκειν.
Πώς φτάνει σε εσάς η κρίση της Ελλάδας;
Από τον Τύπο και από τους κοντινούς μου ανθρώπους που δοκιμάζονται
σκληρά από την κρίση – μαζί τους και εγώ καθ’ όλες τις εκφάνσεις
της ζωής μου. Κυρίως, όμως, ως Ελληνα με πλήττει αυτή η τρομερή
δοκιμασία της συλλογικής μας αξιοπρέπειας.
Ποιος φταίει;
Τόσο πολλά και τόσο πολλοί! Κακοδαιμονίες από γενέσεως του
ελληνικού κράτους, κοινωνικές υστερήσεις, θεσμικές ανεπάρκειες στο
εσωτερικό, δυσμενές διεθνές κλίμα και αποχαλίνωση του
παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού – όλα αυτά που περιορίζουν, ούτως ή
άλλως, δραματικά τις δυνατότητες των εθνικών κρατών να ξεφύγουν από
την «καταιγίδα». Βεβαίως, οι ατομικές ευθύνες όσων κυβέρνησαν τη
χώρα τις τελευταίες δεκαετίες είναι βαρύτατες και δεν παραβλέπονται
σε καμία περίπτωση.
Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;
Σφυρηλατημένο από τη σκληρή εμπειρία του, επομένως ωριμότερο.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Ενα παλιό μονοθέσιο, εκτός λειτουργίας πλέον, δημοτικό σχολείο σ’
ένα ορεινό χωριό της Αρκαδίας. Πέτρινο με σκεπή, ταπεινό, όμορφο,
με μια ξυλόσομπα στο εσωτερικό του, στέγασε αθόρυβα για χρόνια
ολόκληρα τη γνώση σε μια γωνιά της χώρας μας.
Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.
Οταν υπερβαίνουν τον εαυτό τους χάριν του άλλου.
Ο,τι με απογοητεύει.
Η αδυναμία μας να χτίσουμε ως σύνολο τη ζωή μας σε σωστές βάσεις. Η
αδυναμία μας να συνεννοηθούμε όταν έχει περάσει η θύελλα και ο
ηρωισμός δίνει τη θέση του στη λατρεία του μικροσυμφέροντος.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Με την ελληνική ταυτότητά τους, βεβαίως. Εκείνη που λέει «η χώρα
που μας γέννησε έχει ξεπέσει, αλλά εμείς, τα παιδιά της, είμαστε
σκληρά καρύδια και θ’ αντέξουμε».
Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος
σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Δεν είναι εύκολη η απάντηση. Υπάρχει και σήμερα στη χώρα μια
αξιόλογη, πολύπλευρη καλλιτεχνική, κυρίως λογοτεχνική δημιουργία.
Υπάρχει, όμως, και η επιστημονική παρουσία στον παγκόσμιο στίβο
παρά τις τρομερές δυσκολίες – όλα αυτά σημαίνουν πολιτισμό. Από την
άλλη, εάν κανείς επικεντρωθεί στη δημόσια ζωή της χώρας, δύσκολα θα
εντοπίσει οτιδήποτε, πέρα από μια κούφια και υποκριτική ρητορεία.
Οι ελπίδες για το καλύτερο είναι στους νέους.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Το μέτρο και η αρμονία στα μικρά ή στα μεγάλα, μια θεμελιώδης
«μαθηματική» αρετή που γεννήθηκε και ανδρώθηκε σ’ αυτόν τον χώρο
και αφορά σε κάθε πραγματικά «ελληνική» εκδήλωση της ζωής μας.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Είναι χαραγμένη από αιώνες, είτε πρόκειται για τις περιπλανήσεις
του Οδυσσέα, είτε για τους αρχαίους αποικισμούς, είτε για τους
δρόμους του εμπορίου του 17ου και του 18ου αιώνα, είτε για την
κινητικότητα των νέων Ελλήνων επιστημόνων στα σύγχρονα διεθνή
επιστημονικά και εκπαιδευτικά κέντρα. Είναι οδός αναζήτησης.
* O Θεόδωρος Σίμος είναι καθηγητής Αριθμητικής Ανάλυσης
(Distinguished Scientist Fellowship Program) στο Τμήμα Μαθηματικών
στο College of Sciences, του Πανεπιστημίου King Saud στο Ριάντ της
Σαουδικής Αραβίας. Είναι τακτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας
Επιστημών και καθηγητής του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας
Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.
