Κάθεται στον ίσκιο μιας μουριάς στην αυλή του πατρικού του κοιτάζοντας την πλάκα που τοποθέτησε στον τοίχο απέναντι, εκεί όπου κάποτε βρισκόταν το δωμάτιο του μικρότερου αδελφού του. «Στρατιώτης Ηλίας Δ. Δαλαμάγκας. Επεσεν ηρωικώς υπέρ Ελευθερίας Κύπρου την 21.7.1974. Ετών 22», διαβάζει στην επιγραφή. Αυτό το κομμάτι μάρμαρο, μια προτομή στην πλατεία του χωριού και παλιές φωτογραφίες είναι όσα απέμειναν για να του τον θυμίζουν.
Ο Μανώλης Δαλαμάγκας κρατάει τη φωτογραφία του αδερφού του, Ηλία.
Επί τέσσερις δεκαετίες ήλπιζε ότι θα κατάφερνε να επαναπατρίσει «έστω και ένα κοκαλάκι» του. Πέρυσι όμως φοβήθηκε ότι δεν θα εκπλήρωνε το χρέος του. «Αρρώστησα», λέει παίρνοντας βαθιά ανάσα. «Καρκίνος πνεύμονα, μη εγχειρίσιμος, μεγάλος. Λέω δεν θα προλάβω».
Τα δύο αδέλφια γεννήθηκαν με διαφορά έξι ετών σε αυτό το σπίτι στο Μεσοχώρι Ελασσόνας. «Τον Ηλία τον προστάτευα, κανείς δεν τολμούσε να τον πειράξει», λέει ο Μανώλης Δαλαμάγκας.
Η τελευταία ανάμνηση που είχε από τον αδελφό του, στρατιώτη τότε της Α΄ Μοίρας Καταδρομών, ήταν τον Ιούνιο του ’74, σε άδεια που είχε πάρει από το σρατόπεδο. Τον θυμάται με ρόζους στα χέρια και στην κοιλιά, σημάδια σκληρής εκπαίδευσης. Γιόρτασαν εκείνη την ημέρα και δεν μίλησαν ξανά.
«Ήταν γλεντζές άνθρωπος. Έπινε, χόρευε, τραγουδούσε. Του άρεζαν αυτά. Τον αγκάλιασα και δεν τον ξαναείδα», λέει.
Ο Ηλίας Δαλαμάγκας σε φωτογραφία από τη θητεία του στην Α Μοίρα Καταδρομών.
Μετά τον αποχαιρετισμό, ο πατέρας του βλέπει ένα παράξενο όνειρο που έμελλε να είναι προφητικό. «Είδε τα παιδιά του μέσα σε πηγάδι και τρόμαξε. Τα τρία βγήκαν, ο Ηλίας δεν βγήκε», λέει.
Η κατάρριψη
Λίγες εβδομάδες μετά, η Ελλάδα αντιδρά στην τουρκική εισβολή στην Κύπρο με την επιχείρηση «ΝΙΚΗ». Ο Ηλίας Δαλαμάγκας επιβιβάζεται μαζί με 27 καταδρομείς και 4 αεροπόρους στο αεροσκάφος Νοράτλας «Νίκη 4».
Αλλα 14 αεροπλάνα προλαβαίνουν να απογειωθούν τη νύχτα της 21ης Ιουλίου 1974 από τη βάση της Σούδας. Πετούν με σβηστά φώτα πλεύσης, χωρίς ραντάρ, με μόνο βοήθημα τη γυρομαγνητική πυξίδα. Ενα αεροσκάφος χάνει τον προσανατολισμό του και προσγειώνεται στη Ρόδο, άλλο προσεγγίζει τη Λευκωσία αλλά δεν προσγειώνεται και επιστρέφει στην Κρήτη. Οι καταδρομείς που συμμετέχουν στην αποστολή είναι εκπαιδευμένοι για τα νησιά του Αιγαίου, όχι για την Κύπρο.
«Μας έδειξαν έναν χάρτη μέσα στο αεροπλάνο, εκεί μάθαμε επίσημα πού πάμε», θυμάται ο Παναγιώτης Αφάλης, πρόεδρος σήμερα του συλλόγου «Κομάντος ’74».
Τα ξημερώματα, πλησιάζοντας στη Λευκωσία, τα αεροσκάφη εκλαμβάνονται ως τουρκικά και βάλλονται από φίλια πυρά. Το «Νίκη 4» καταρρίπτεται στον λόφο της Μακεδονίτισσας με απολογισμό 31 νεκρούς και μοναδικό επιζώντα τον Θανάση Ζαφειρίου, ο οποίος πέθανε τον περασμένο μήνα σε ηλικία 63 ετών. Από τα πυρά σκοτώνονται και δύο άνδρες του «Νίκη 6» το οποίο καταφέρνει όμως να προσγειωθεί.
Η αποστολή:
Γραφικό βίντεο: Βαγγέλης Νάκας
Τον Νοέμβριο του ’74 ο δικηγόρος της οικογένειας Δαλαμάγκα λαμβάνει επιστολή της Διοίκησης Καταδρομών.
«Αι συνθήκαι του θανάτου τόσον αυτού όσον και των λοιπών εν Κύπρω πεσόντων και τραυματισθέντων αποτελούν αντικείμενον ανακριτικής ερεύνης», γράφουν και ενημερώνουν ότι «η σορός του φονευθέντος» λόγω αδυναμίας μεταφοράς τάφηκε «εις τον υπ’ αριθ. 34 τάφον του Στρατιωτικού Κοιμητηρίου Πάνω Λακατάμιας Κύπρου».
Μοιραία λάθη
Νοτιότερα στην Ελλάδα, στο Χάβαρι Ηλείας, και η οικογένεια Αναστασόπουλου είχε ενημερωθεί το καλοκαίρι του ’74 –μία εβδομάδα μετά την αναγγελία του θανάτου– ότι ο γιος τους, Ανδρέας, επέβαινε στο «Νίκη 4». Ο αστυνόμος του χωριού δίσταζε αρχικά να ανακοινώσει τα δυσάρεστα νέα. Δεν γνώριζε ότι η οικογένεια είχε και δύο κόρες και φοβόταν ότι ο Ανδρέας ήταν το μοναδικό παιδί.
Και αυτός, όπως ενημερώνονται, έχει ταφεί στη Λακατάμια.
Η Αθανασία Σφουντούρη ήταν το μεγαλύτερο παιδί της οικογένειας Αναστασόπουλου. Μεγάλωσαν στην Ηλεία, υπό τον ήχο των μαχητικών αεροσκαφών της Ανδραβίδας.
Λίγα χρόνια αργότερα η οικογένεια ειδοποιείται ότι πρέπει να παραλάβει τα οστά. Η μεγαλύτερη αδερφή του, Αθανασία, μεταβαίνει στην Κύπρο μαζί με τον πατέρα της.
«Μόλις είδα το κρανίο, λέω αυτός δεν είναι ο αδερφός μου. Ούτε η οδοντοστοιχία ούτε τα ζυγωματικά ούτε τίποτα. Ο αδερφός μου δεν είχε γέφυρα», λέει όταν τη συναντάμε πρόσφατα στο σπίτι της στο Δίστομο.
Παρόμοιο λάθος γίνεται και με τα λείψανα του Δαλαμάγκα. Ο αδελφός του παραλαμβάνει οστά δύο ανθρώπων και τα θάβει στο Μεσοχώρι. Υποψιάζεται ότι κάτι δεν πάει καλά.
«Τα παρέδωσα στους γονείς μου και βγήκα πίσω και άρχισα να κλαίω γιατί δεν ήξερα τι έφερα. Είναι ο Ηλίας ή δεν είναι;», λέει.
Αρκετά χρόνια αργότερα δέχεται μια απρόσμενη επίσκεψη. Ελληνες στρατιωτικοί, ένας ανθρωπολόγος και ο Ξενοφών Καλλής, εκπρόσωπος των κυπριακών αρχών που έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της αναγνώρισης πεσόντων και αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής, φτάνουν στο σπίτι του. Επιμένει να τους κεράσει τραχανά προτού του πουν τι θέλουν.
Του ζητούν πίσω τα οστά για να βρουν την πραγματική τους ταυτότητα, παίρνουν από τον ίδιο δείγμα γενετικού υλικού, αλλά και από τα οστά της μητέρας του, ανοίγοντας το κασελάκι στο νεκροταφείο του χωριού.
Ομάδα Ελλήνων στρατιωτικών, ανθρωπολόγων και ο κ. Καλλής επισκέφτηκαν τον Μανώλη Δαλαμάγκα στο Μεσοχώρι και πήραν τα λάθος οστά.
Και η Αθανασία Σφουντούρη, αδελφή του Ανδρέα Αναστασόπουλου, πείθεται να δώσει γενετικό υλικό. Δεν δέχεται όμως να επιστρέψει άμεσα τα λάθος οστά. Ζητεί να επαναπατριστούν πρώτα τα σωστά.
«Μας είπατε ότι είναι δικά μας, η μάνα μας και ο πατέρας μας αυτά έκλαιγαν», τους λέει.
Ο Ανδρέας Αναστασόπουλος σε φωτογραφίες από τη στρατιωτική του θητεία.
Στο μεταξύ, στο σημείο συντριβής του αεροσκάφους έχει χτιστεί το μνημείο του Τύμβου της Μακεδονίτισσας. Το καλοκαίρι του 2015 οι κυπριακές αρχές ξεκινούν μια μεγάλη έρευνα. «Ηταν μακρινό όνειρο η εκταφή του αεροπλάνου», λέει η κ. Σφουντούρη που κλήθηκε την περασμένη Δευτέρα, 42 χρόνια μετά την κατάρριψη του Νοράτλας, να ταξιδέψει μαζί με άλλους συγγενείς πεσόντων στη Λευκωσία.
Η «Κ» τους ακολούθησε, αναζητώντας μαζί τους απαντήσεις.
Έρευνες στον Τύμβο
Το καλοκαίρι του ’74 ο λόφος της Μακεδονίτισσας έμοιαζε με έρημη γη. Υπήρχαν ελάχιστα σπίτια στην ευρύτερη περιοχή και σε κάποιο σημείο πετούσαν μπάζα. Ο Στέλιος Παπαστυλιανού υπηρετούσε στο Πυροβολικό και είχε κληθεί σε επιστράτευση. Θυμάται ότι το βράδυ της άφιξης των Νοράτλας και εκείνος τα πέρασε για τουρκικά.
«Ρίχναμε με ό,τι είχε ο καθένας, μέχρι και με τα περίστροφα -τόσο χαμηλά πετούσε, ήταν πτήση προσγείωσης. Εδώ και 42 χρόνια αυτό είναι βάρος στην ψυχή μου», λέει όταν τον συναντάμε στο ίδιο σημείο. Μετά την κατάρριψη του «Νίκη 4» διηγείται ότι ο ίδιος και άλλοι άνδρες με δύο τζιπ διέσχισαν τα χωράφια και έσπευσαν στο σημείο για να συλλάβουν, όπως νόμιζαν, Τούρκους πιλότους.
Τότε διαπίστωσαν το λάθος.
Όπως έγινε αργότερα γνωστό, τα σώματα 16 πεσόντων εκσφενδονίστηκαν εκτός του αεροσκάφους και περισυνελέγησαν. Δεκαπέντε σοροί όμως εγκλωβίστηκαν σε αυτό. Πριν από το πρώτο φως, το σημείο καλύφθηκε με χώμα και μπάζα. Ο κ. Παπαστυλιανού εκτιμά ότι η απόκρυψη έγινε τότε για να μη φανεί την επομένη ότι είχε έρθει στην Κύπρο η ελληνική αεροπορία.
Η μαρτυρία του κ. Παπαστυλιανού ότι εκεί πιθανόν να υπάρχουν σοροί αποδείχθηκε πολύτιμη για τον κ. Καλλή. Μέχρι τότε διαδίδονταν αντιφατικές πληροφορίες. Κάποιοι έλεγαν ότι δεν είδαν πτώματα στην άτρακτο, άλλοι υποστήριζαν ότι οι σοροί είχαν τοποθετηθεί σε ομαδικό τάφο ή ότι είχαν εναποτεθεί σε καλαμιώνα.
Ο επίτροπος Προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα Φώτης Φωτίου ανέλαβε το πολιτικό ρίσκο, και σε συνεργασία με τον κ. Καλλή και ομάδες ειδικών επιστημόνων, προχώρησε στην εκταφή. Δεν αντιμετώπιζαν μόνο τη δυσπιστία ή τη μυθοπλασία αρκετών. Θα έπρεπε να διαλύσουν ένα εμβληματικό μνημείο της Κύπρου, σε μια πυκνοκατοικημένη πλέον περιοχή. Η πίεση ήταν μεγάλη καθώς μπορεί να μην έβρισκαν κάτι. Οπως λένε όμως όσοι εργάστηκαν σε αυτή την έρευνα, το αίσθημα ευθύνης απέναντι στους συγγενείς πεσόντων υπερίσχυσε.
«Είχαμε εθνική και ηθική υποχρέωση απέναντι στους συγγενείς, απέναντι στην Ελλάδα, γιατί αυτά τα παιδιά ήρθαν εδώ σε δύσκολες συνθήκες για τον τόπο, για να υπερασπιστούν αυτά τα εδάφη», λέει ο κ. Φωτίου.
Ο κ. Φωτίου και ο κ. Καλλής στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας κατά τη διάρκεια των ερευνών.
Ο τύμβος είχε ύψος τρία μέτρα από το έδαφος. Τα πρώτα ευρήματα όμως προέκυψαν στα 30 εκατοστά όπου εντοπίστηκε τεμάχιο του αεροσκάφους.
Τμήμα του αεροσκάφους που βρέθηκε στις ανασκαφές.
Πυροτεχνουργοί της Εθνικής Φρουράς σάρωναν πρώτα τον χώρο για εκρηκτικά και επέτρεπαν μετά σε αρχαιολόγους και ανθρωπολόγους να εργαστούν στην τομή. Σε κάποιες από αυτές τις σαρώσεις βρήκαν και χειροβομβίδες.
Ο κ. Καλλής χαρακτηρίζει κάθε ημέρα «ένα μαρτύριο αβεβαιότητας» καθώς δεν ήξεραν τι θα ανακαλύψουν. «Η αναμονή ήταν κουραστική. Να πηγαίνεις κάθε μέρα και να επιστρέφεις σπίτι χωρίς να έχεις βρει οστά», λέει ο αρχαιολόγος Ανδρέας Σκίτσα. Ώσπου, έπειτα από δύο εβδομάδες ερευνών, έγινε η αρχή.
«Συνολικά παραλάβαμε 268 σκελετικά δείγματα», λέει ο δρ Μάριος Καριόλου. «Ανησυχούσαμε μήπως είχαν ποτιστεί με καύσιμα και λάδια που θα μπορούσαν να επηρεάσουν αρνητικά την έκβαση των γενετικών εξετάσεων».
Το έργο των ειδικών δυσκόλευε, επειδή δεν γνώριζαν ακριβώς πόσα άτομα θα εντόπιζαν σε αυτή την έρευνα, αλλά και λόγω του αριθμού των δειγμάτων. Η διαδικασία εξέτασής τους ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 2016 και ολοκληρώθηκε τον περασμένο Ιούνιο. Τελικά το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου ταυτοποίησε το 91% αυτών των δειγμάτων καταλήγοντας στις αναγνωρίσεις 15 πεσόντων. Ο δρ. Καριόλου παρομοιάζει αυτή την έρευνα με τη συναρμολόγηση των κομματιών ενός παζλ.
Ο δρ. Μάριος Καριόλου (αριστερά) έχει εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ, την πρώτη χώρα που χρησιμοποίησε γενετικό υλικό από τη δεκατία του ΄90 για την αναγνώριση θυμάτων πολέμου. Όπως εξηγεί, η διαδικασία ταυτοποίησης σε τέτοιου είδους προγράμματα περιλαμβάνει αυστηρές διαδικασίες. Οι εξετάσεις επαναλαμβάνονται δύο και τρεις φορές, σε διαφορετικές ημέρες και αφού καθαριστεί το εργαστήριο, ενώ επιτρέπεται συγκεκριμένος αριθμός δειγμάτων να εξετάζεται κάθε φορά για να μην προκύψει κάποιο λάθος. (Φωτογραφίες: Enri Canaj)
Σε κάποιο στάδιο της ανασκαφής, βρέθηκε λίγο μακριά από το σημείο μια γνάθος. Η εξέταση DNA έδειξε ότι ανήκε στον Ηλία Δαλαμάγκα. «Ηταν δικαίωση διότι έφυγε αυτό το βάρος που είχα απέναντι σε αυτή την οικογένεια», λέει ο κ. Καλλής, που σε εκείνη την επίσκεψη στο Μεσοχώρι είχε δώσει προσωπική υπόσχεση στον Δαλαμάγκα ότι θα επιστραφεί ο αδελφός του.
Αναζητώντας απαντήσεις
Είναι απόγευμα Δευτέρας όταν το λεωφορείο με τους συγγενείς πεσόντων του Νοράτλας «Νίκη 4» φτάνει έξω από το Ανθρωπολογικό Εργαστήριο. Σε αυτό το βιομηχανικού τύπου κτίριο στη Λευκωσία τους περιμένουν κάποιες από τις απαντήσεις που έψαχναν εδώ και 42 χρόνια.
Σε ένα μεγάλο τραπέζι βρίσκονται αντικείμενα που αποκάλυψαν οι ανασκαφές: ένα σχεδόν άθικτο πλαστικό παγούρι, ένα περίστροφο, μια λόγχη, κέρματα και πολλές σφαίρες. Τα φτερά του αεροπλάνου έγιναν σκόνη η οποία φυλάσσεται σε δεκάδες χάρτινες σακούλες.
Το παγούρι, η λόγχη, το περίστροφο και οι σφαίρες που βρέθηκαν από τις ανασκαφές στο σημείο συντριβής του Νοράτλας.
Σε δύο λείψανα βρέθηκαν ένας σταυρός και μια αλυσίδα. «Τα αντικείμενα δεν είναι πολλά που είχαμε να δώσουμε πίσω. Οι στολές έχουν καταστραφεί, κάποια κομμάτια από παπούτσια ή κουμπιά δεν είναι σημαντικά. Είχα συγκινηθεί πολύ όμως όταν εντοπίστηκε ο σταυρός», λέει η αρχαιολογική λειτουργός Ελενα Στυλιανού που συντόνιζε ομάδες Κυπρίων και ξένων ειδικών στην ανασκαφή.
Στην κεντρική αίθουσα του πρώτου ορόφου λευκά πανιά σκεπάζουν τα λείψανα και προσωπικά αντικείμενα των 16 πεσόντων (πέρα από τους 15 ταυτοποιήθηκε με τη μέθοδο DNA και ένας που είχε ταφεί άναρχα στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας). Σε κάθε συγγενή δίνεται φάκελος με τα δεδομένα των γενετικών εξετάσεων και χάρτης με τα ακριβή σημεία όπου εντοπίστηκαν τα οστά κάθε πεσόντος στον τύμβο.
Στον Μανώλη Δαλαμάγκα δόθηκε αυτός ο χάρτης. Οι πορτοκαλί βούλες αντιστοιχούν στα σημεία όπου εντοπίστηκαν οστά ή προσωπικά αντικείμενα του αδερφού του, Ηλία.
Πρώτος βγαίνει από την αίθουσα ο Μανώλης Δαλαμάγκας. «Είδα τους ήρωες όλους διαλυμένους. Είδα τον αδερφό μου, όλα τα οστά διαλυμένα. Για την πατρίδα τα δίνεις όλα», μας λέει.
Η συγγνώμη
«Θέλω να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε αυτές τις οικογένειες για την υπομονή. Μας έδιναν οι ίδιοι θάρρος να προχωρήσουμε», δηλώνει ο κ. Φωτίου. «Θέλω να πω και ένα μεγάλο συγγνώμη εκ μέρους της πολιτείας γιατί καθυστερήσαμε 42 χρόνια να δώσουμε οστά και να γίνουν οι κηδείες».
Το επόμενο πρωί στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, που έχει αποκατασταθεί στην αρχική του μορφή, πραγματοποιείται επίσημη τελετή. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης και ο υπουργός Αμυνας της Ελλάδας Πάνος Καμμένος επαναλαμβάνουν την ίδια συγγνώμη.
Αυτές οι οικογένειες δεν ήρθαν αντιμέτωπες μόνο με λάθη του παρελθόντος. Κάποιες επί χρόνια αισθάνονταν ότι τους είχαν εμπαίξει. Πριν από δεκαετίες, όταν η Αθανασία Σφουντούρη παρέλαβε τα λάθος οστά, κανείς δεν την περίμενε από την επίσημη ελληνική πολιτεία στο παλιό αεροδρόμιο του Ελληνικού.
Αργότερα, το Γενικό Λογιστήριο ζήτησε από την οικογένεια να επιστρέψει 300.000 δραχμές. Τους είπαν ότι από λάθος είχε εκδοθεί πολεμική σύνταξη. Χρειάστηκε να φτάσουν στο Ελεγκτικό Συνέδριο για να δικαιωθούν. Οπως λέει, αυτά τα χρόνια εισέπραξε «πίκρα και αδιαφορία».
Στον σύλλογο «Κομάντος ’74» αναφέρουν ότι μόλις το 1998 με σχετικό νόμο αναγνωρίστηκαν ως πολεμιστές Κύπρου οι μετέχοντες στην επιχείρηση «ΝΙΚΗ». Ωστόσο, όπως τονίζουν, μέχρι και σήμερα σε πάνω από 100 συμπολεμιστές τους δεν έχει απονεμηθεί το αναμνηστικό μετάλλιο Κύπρου.
Βλέποντας λάθη και παραλείψεις τόσων ετών, και άλλοι συγγενείς δίσταζαν να δώσουν δείγματα για εξετάσεις DNA. Η Λεμονιά Χατζοπούλου από το Διδυμότειχο, που έχασε τον αδελφό της Χρήστο στο «Νίκη 4», έδωσε τελικά γενετικό υλικό γιατί κατάλαβε ότι θα βοηθούσε να διαλευκανθούν και άλλες υποθέσεις πεσόντων ή εύρεσης αγνοουμένων.
«Μας έδωσαν μαθήματα ανθρωπιάς και μεγαλοσύνης αυτοί οι άνθρωποι, τους ευχαριστώ», λέει ο κ. Καλλής.
«Αυτές οι οικογένειες ζούσαν τη θλίψη και τον πόνο τους με καρτερία», συμπληρώνει η Μαρία Καλμπουρτζή, πρόεδρος της Πανελλήνιας Επιτροπής Συγγενών Αδήλωτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων Κυπριακής Τραγωδίας που προσπαθεί να επουλώσει ακόμη μία ανοιχτή πληγή εκείνης της περιόδου. Από τους 1.508 Ελληνοκύπριους αγνοουμένους, μέχρι σήμερα έχουν ταυτοποιηθεί οι 518.
Ο επαναπατρισμός
Για τις περισσότερες οικογένειες πεσόντων του «Νίκη 4» ο κύκλος έκλεισε την περασμένη Τρίτη, όταν με πτήση C-130 επαναπατρίστηκαν ο επισμηνίας Ηλίας Ανθιμος και οι καταδρομείς Ανδρέας Αναστασόπουλος, Κοσμάς Γιαννακάκης, Στέφανος Γιαννάκος, Ηλίας Δαλαμάγκας, Αντώνιος Ζησιμόπουλος, Χρήστος Λιγδής, Σπυρίδων Μανιάτης, Αιμίλιος Μονιάς, Γεώργιος Νάκος, Στυλιανός Πρινιανάκης, Νικόλαος Σκιαδαρέσης, Ευάγγελος Τσάκωνας, Σωτήριος Τζούρας, Χρήστος Χατζόπουλος, Αθανάσιος Χριστόπουλος. Απομένει η ταυτοποίηση άλλων τριών πεσόντων του αεροσκάφους.
Την Τρίτη, 4 Οκτωβρίου, τα κασελάκια με τα οστά των 16 πεσόντων τοποθετήθηκαν σε αεροσκάφος C-130 της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, στο αεροδρόμιο της Λάρνακας, για να επιστρέψουν στην Ελλάδα. (Φωτογραφίες: Enri Canaj)
«Σήμερα θα κλείσουμε την επιχείρηση “Νίκη 4” υποδεχόμενοι τους ήρωες εκείνης της βραδιάς που αποτελούν για όλους μας παράδειγμα», δήλωσε ο κ. Καμμένος προτού ανεβεί η ράμπα του C-130 και αυτό αναχωρήσει από τη Λάρνακα με προορισμό το Τατόι.
Στο ίδιο αεροσκάφος επιβιβάστηκαν και οι συγγενείς που είχαν ταξιδέψει στην Κύπρο. Ο Μανώλης Δαλαμάγκας με την κόρη του και η Αθανασία Σφουντούρη με την αδερφή της μπορούσαν πλέον να συνοδεύσουν τα οστά των δικών τους ανθρώπων στον τόπο τους. (Φωτογραφία: Enri Canaj)
Τις επόμενες ημέρες σε κάθε γωνιά της Ελλάδας πραγματοποιήθηκαν με τιμές οι κηδείες των πεσόντων.
Ο Μανώλης Δαλαμάγκας στον τάφο του αδερφού του. (Φωτογραφία: Enri Canaj)
Στο Μεσοχώρι ο Μανώλης Δαλαμάγκας ένιωθε ικανοποίηση. Είχε αντέξει τις χημειοθεραπείες και την πολυετή αναμονή. Πλέον είχε φέρει στο χωριό τον αδελφό του.
