Της Αννας Γριμάνη
H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Βαθιά συνείδηση. Είναι το πρόσωπο που έχει αναδυθεί από χυμούς
και ρίζες αιώνων και λάμπει στο καθημερινό μας πρόσωπο. Είναι τα
πράγματα που ζυμώθηκαν εντός μας: ήθη, έθιμα, θρησκεία, φιλοπατρία,
γράμματα και τέχνες και ένας απέραντος ουρανός γι’ αυτόν τον τόπο.
Παράδειγμα: ένα ποίημα του Σεφέρη μάς πηγαίνει ταξίδια και ταξίδια
γι’ αυτήν την ελληνικότητα που με ρωτάτε.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Mια μικρή ταναγραία και ένα υπέρθυρο βυζαντινό σχολιασμένο
αγιογραφικά. Θα προσέθετα και μια στροφή του μακεδονίτικου
τραγουδιού «μήλο μου κόκκινο / ρόδο βαμμένο». Ακόμη, ένας πίνακας
του Μπουζιάνη – που είναι και μεγάλα για να ανατρέψω την
ερώτηση.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Θα πρέπει να ήταν το μέτρο. Αλλά, δυστυχώς, λόγω διαφόρων
συνθηκών δεν είναι του ύψους ή του βάθους, αλλά του ουδέτερου
επιπέδου!
Αυτό που με χαλάει.
Πολλά. Θα έπρεπε να μην είμαστε υπερκαταναλωτικοί, να μην έχουμε
θεό το χρήμα, το αυτοκίνητο, το κινητό, το κουτσομπολιό της κακής
τηλεόρασης και άλλα πολλά αρνητικά. Το σήμερα δεν έχει καμία αξία
χωρίς συνέχεια και σχεδιασμένο αύριο. Παντού βλέπω προχειρότητα και
μεγάλη έλλειψη ευθύνης. Και εκείνο το αστείο μοτίβο «για όλα φταίνε
οι ξένοι»!
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Νομίζω, μάλλον μειονέκτημα από τις άλλες οργανωμένες κοινωνίες.
Η μεγάλη έλλειψη πολιτικού σχεδιασμού και υπευθυνότητας μάς
τραυματίζει ανεπανόρθωτα. Μπορεί κι αυτή η «ανεμελιά» να μας κάνει
ευτυχισμένους στα μάτια άλλων.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Φυσικά παράγουμε πολιτισμό (το μόνο που παράγουμε)! Εχουμε
Τέχνες εξαίσιες σε σύγκριση με την παραγωγή άλλων ευρωπαϊκών
κρατών.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται στον σύγχρονο
κόσμο;
Συνήθως με την ταυτότητα των προγόνων μας και μια ομιχλώδη
σύγχρονη παρουσία. Γιατί όλα μάς φταίνε, ενώ ουσιαστικά οι φταίχτες
είμαστε εμείς.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Αυτή η ερώτηση απαντάται με τα παραπάνω. Πιο συγκεκριμένα, το
«γιατί» και το «πρέπει» συνήθως τα λέμε για ασήμαντα ή ανούσια και
τη συγκεκριμένη στιγμή είμαστε απροετοίμαστοι.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Πολλοί, αλλά κυρίως ο Κωνσταντίνος Καβάφης. Ο ουρανός της
Ελλάδας, το στάρι και το χρυσάφι των εικόνων και της γλώσσας
του.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η γλώσσα μας, που για χιλιάδες χρόνια ζει και παράγει αλώβητη
πολιτισμό. Αυτή η γλώσσα που είναι ό,τι πολυτιμότερο έχουμε. Η
γλώσσα που τη μιλούσαν κάποτε μεγάλα τμήματα πληθυσμού στη
Βαλκανική, στην Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική και αλλού και αλλού.
Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Φυσικά οι αρχαίοι μας πρόγονοι (κάπου μπαίνει και το Βυζάντιο),
από εκεί μας
αναγνωρίζουν. Θα προσέθετα ευθαρσώς και τους σύγχρονους
καλλιτέχνες μας που είναι αναγνωρίσιμοι. Τα άλλα να μη μας
οδηγήσουν στην οδό της απωλείας, αλλά να μην ξεχνάμε ότι «η Ελλάδα
ποτέ δεν πεθαίνει!»
*Ο Γιάννης Κοντός είναι ποιητής. Το νέο βιβλίο του «Ηλεκτρισμένη
πόλη» θα κυκλοφορήσει σε λίγο καιρό, από τις εκδόσεις Κέδρος, με
ζωγραφική του Γιάννη Ψυχοπαίδη.
