Της Αννας Γριμάνη
Η Ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Τα αισθήματα που θυμίζουν Ελλάδα είναι πολύ δυνατά, αλλά το ίδιο
θα μπορούσε κάποιος να πει και για τα βιώματα άλλων λαών. Η
Ελληνικότητα σαν συνείδηση όμως, «στερεωμένη» στη γλώσσα και τον
πολιτισμό της, είναι μοναδική.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Μερικές σταγόνες νερό ιδιαίτερα στα ελληνικά φθινοπωρινά
πρωτοβρόχια.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Η έμφυτη ικανότητα που έχει να διακρίνει τι είναι σημαντικό στη
ζωή και να αριστεύει με ταπεινοφροσύνη. Η μεγάλη καρδιά που του
επιτρέπει να συγχωρεί και να χαρίζει.
Αυτό που με χαλάει.
Ενας πρωτοφανής εγωκεντρισμός που κάνει τον Ελληνα να νομίζει
ότι δεν υπάρχει τίποτε ανώτερο από αυτόν και τη δουλειά του, για
χάρη των οποίων μπορεί τα πάντα να θυσιάζονται. Απόλυτες, συχνά
μαξιμαλιστικές θέσεις και δυσκολία συμβιβασμού. Πάνω από όλα, μια
μοναδική ικανότητα να αυξάνουμε την εντροπία (με άλλα λόγια την
αταξία) του σύμπαντος περισσότερο από κάθε άλλο λαό.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Με συνείδηση, είναι σίγουρα προσόν. Χωρίς, φοβάμαι ότι αυτά που
μας χαλάνε προσθέτουν δυσβάσταχτα βάρη στον συναγωνισμό με τον
υπόλοιπο κόσμο.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή παραμένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική Ελληνικότητα;
Ολοι οι άνθρωποι παράγουν αλλά και καταναλώνουν πολιτισμό. Η
κρίσιμη ερώτηση είναι αν το ισοζύγιο για ένα λαό είναι θετικό ή
αρνητικό. Η διαίσθησή μου είναι ότι σε θέματα τεχνών η συμβολή του
Ελληνα είναι θετική αλλά υστερεί πολύ στις πιο πολλές
επιστήμες.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται στον σύγχρονο
κόσμο;
Φοβάμαι ότι τα διαπιστευτήρια των Ελλήνων στον σύγχρονο κόσμο
εξασθενούν διαρκώς. Ο κόσμος αγνοεί, με συγκατάνευση και ευγενικό
τρόπο, τους Ελληνες. Ενώ όλοι γνωρίζουν, σε διάφορους βαθμούς, τη
θεμελιακή προσφορά της χώρας και του λαού της στην εξέλιξη του
πολιτισμού, οι όποιες συνεισφορές του παρόντος ως επί το πλείστον
αγνοούνται. Το μεγάλο δυστύχημα είναι ότι ο Ελληνας παράγει πολύ
λιγότερο από τις ικανότητές του και, ακόμη χειρότερο, δεν φαίνεται
να στενοχωριέται πολύ γι’ αυτό.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Γιατί ο Ελληνας είναι υπόδειγμα πολίτη έξω από την Ελλάδα και
δείχνει τέτοια άναρχη συμπεριφορά στην ίδια του τη χώρα; Η κύρια
αποστολή μου σαν ακαδημαϊκός δάσκαλος είναι να ενθαρρύνω τους
μαθητές μου να διευρύνουν τα πάντα μέχρι να ικανοποιηθούν ότι
καταλαβαίνουν στην ουσία το θέμα τους. Η ημιμάθεια σκοτώνει. Γι’
αυτό πέταξα το «έτσι πρέπει να ‘ναι, γιατί έτσι είπε η έγραψε
κάποιος».
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Ο Διονύσιος Σολωμός. Και ο Ελληνας επιστήμονας, γιατί δεν το
ρωτάτε;
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η παιδεία, μιας και όρισε την Ελλάδα και τους Ελληνες στον
κόσμο. Δυστυχώς πνέει τα λοίσθια και αναρωτιέμαι ποιος θα
ενδιαφερθεί για τη σωτηρία της. Οραματιστείτε μια Ελλάδα χωρίς
παιδεία!
Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Χαράξαμε ένα λαμπρό μονοπάτι φρονήματος και κατορθωμάτων που
χάθηκε κάπου γύρω στον 2ο – 3ο αι. μ.Χ. Από τότε προσπαθούμε να
ξαναβρούμε το χαμένο νήμα, αλλά δεν φαίνεται να τα καταφέρνουμε ή
να έχουμε καταλάβει πόσο σκληρή δουλειά χρειάζεται γι’ αυτό.
* Ο Γκρέγκορι Στεφανόπουλος είναι τακτικός καθηγητής στο τμήμα
Βιοτεχνολογίας και Χημικών Μηχανικών (Biotechnology & Chemical
Engineering) του Massachusetts Institute of Technology (MIT).
