EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Της Αννας Γριμάνη
H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Εάν μιλήσετε στη μητέρα μου, που ζει στην Ελλάδα, θα σας πει
αίσθημα, εάν απαντήσω εγώ, που ζω στην Αγγλία, θα σας πω συνείδηση.
Ωστόσο, είναι δύσκολο κανείς να το ξεχωρίσει. Πιστεύω ότι
εκφράζεται ως συνείδηση, όπως και στους περισσότερους Eλληνες που
δεν έχουν την Ελλάδα στην καθημερινή τους ζωή – το πραγματικό
αίσθημα θεωρώ ότι εξατμίζεται όταν ζεις μακριά. Η ελληνικότητα ως
συνείδηση διατηρείται μέσα από τη διαχρονικότητα της αρχαίας
ελληνικής ιστορίας. Γιατί η σύγχρονη ιστορία μας είναι μάλλον για
κλάματα! Στις «σελίδες» της επικρατούν η διχόνοια και η
οχλαγωγία.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Το τζιτζίκι. Τον ήχο του, που συνδέεται με σκηνές καλοκαιριού,
με το πεύκο και τη θάλασσα, που είναι μοναδικά στην Ελλάδα.
Η υπέροχη εκδοχή του Eλληνα.
Η σκληρή δουλειά, όταν χρειάζεται να επιβιώσει, και μια
αξιοθαύμαστη ετοιμότητα, όταν βρίσκεται έξω από τα νερά του· δίχως
όμως διάρκεια.
Αυτό που με χαλάει.
Η ζηλοφθονία. Η έλλειψη παιδείας. Η ανοργανωσιά. Ο μαϊμουδισμός
«ό,τι ξένο είναι και ωραίο»! Οι αερολογίες – πολλή συζήτηση για το
τίποτα.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Είναι μια πραγματικότητα. Εχουμε μια εθνική συνείδηση, και αυτήν
κρατάμε. Θα επικαλεστώ το «προσόν» στην περίπτωση των γονιδίων μας:
έχουμε πολύ καλά γονίδια! Βέβαια, κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν για να
τα μεταλλάξουμε, με το τσιγάρο και την ξενόφερτη κακή διατροφή.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Δεν παράγει και, εκτός από την επίδοσή μας στη λογοτεχνία και τη
μουσική, έχουμε πολλά χρόνια να δούμε μια σημαντική διεθνή
δημιουργία. Με εξαίρεση τους Ολυμπιακούς Αγώνες και το αξιοθαύμαστο
Μουσείο της Ακρόπολης, η Ελλάδα, όπως συνηθίζω να λέω, «εξάγει
πολλούς χλωρούς καρπούς και επανεισάγει ξηρούς καρπούς»!
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται στον σύγχρονο
κόσμο;
Με αυτή των αρχαίων προγόνων μας.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Δεν υπάρχει «γιατί», αναιρείται από το «πρέπει» μου, που είναι
ταυτισμένο με την επιστημονική μου συνείδηση. Η επιστήμη μου ήταν
πάντα σε προέχουσα θέση, ακόμη και συγκριτικά με την οικογένειά
μου. Αυτό το δικό μου «πρέπει» ακολουθεί κάθε πράξη μου. Η
κοινωνική μου υπόσταση είναι μέσω της επιστήμης, όπως και ο
περίγυρός μου – ο καθένας μας διαλέγει την «κοινωνία» του, δηλαδή
τους ανθρώπους του, που μιλάνε την ίδια γλώσσα. Το πρέπει μου,
λοιπόν, ταυτίζεται με το γιατί που πέταξα!
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Σκέφτομαι πάντα το «Αξιον Εστί» του Οδυσσέα Ελύτη. Ας είναι καλά
ο Μίκης Θεοδωράκης!
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Το Μουσείο της Ακρόπολης. Ενα διαχρονικό θαύμα που γεφυρώνει την
αρχαία Αθήνα, όπως φαίνεται κάτω από το διάφανο πάτωμα, την
Ακρόπολη που είναι απέναντι και τη σύγχρονη Αθήνα. Τα ευρήματα, ο
περιβάλλων χώρος και ο διακριτός αρχαίος κόσμος είναι η
αδιαπραγμάτευτη ελληνική μου αλήθεια.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Λίγα άτομα, μεγάλο στόμα! H θέση μας διεθνώς είναι ξεχωριστή,
εντυπωσιακή ποσοστιαία, καθώς προέρχεται από 10 εκατ. ανθρώπους και
μόνο, ενώ νομίζει κανείς ότι μιλάμε για έναν πληθυσμό πολύ
μεγαλύτερο. Οι Ελληνες σηματοδοτούν με την επιστημονική παρουσία
τους την οδό Ελλήνων, όμως πιστεύω ότι τη «φωνή της Ελλάδας» τη
δίνουν κυρίως εκείνοι που ζουν στο εξωτερικό.
* Ο Πέτρος Νιχογιαννόπουλος είναι καθηγητής Καρδιολογίας στο
Imperial College στο Λονδίνο και διευθυντής της Καρδιολογικής
Κλινικής στο νοσοκομείο Hammersmith.
