Ιγνάτιος Αντωνιάδης

Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Είναι κυρίως συνείδηση βασισμένη στην ελληνική παιδεία, τη

γλώσσα, στον πολιτισμό και στις ελληνικές αξίες, αλλά είναι και

αίσθημα βασισμένο στην αγάπη για τον τόπο μας.

Πώς φτάνει σ’ εσάς η κρίση της Ελλάδας;

Από τα Μέσα Μαζικής ενημέρωσης στο εξωτερικό που μιλούν

καθημερινά για την Ελλάδα, αλλά και από τη μητέρα μου, συγγενείς,

φίλους και συναδέλφους στα ελληνικά πανεπιστήμια. Μου φέρνει μια

διαρκή στενοχώρια – στην αρχή δεν ήθελα να το πιστέψω, αλλά όσο

περνάει ο καιρός, με ό,τι ακούω και διαβάζω ανησυχώ όλο και

περισσότερο.

Ποιος φταίει;

Ενα μέρος της ευθύνης φέρουν, προφανώς, οι κυβερνήσεις, αλλά και

όλοι μας ως κοινωνία. Ομως, δεν πιστεύω ότι έτσι δικαιολογείται η

παρούσα κατάσταση – η Ελλάδα ήταν, απλώς, η πιο ευάλωτη από άλλες

ευρωπαϊκές χώρες. Τη βασική ευθύνη έχει η «Ευρώπη», οι κυβερνήσεις

των «μεγάλων» χωρών, που δεν δημιούργησαν μία κεντρική κυβέρνηση

και τους αναγκαίους θεσμούς για τη συλλογική αντιμετώπιση της

κρίσης. Οι περισσότεροι πολιτικοί, κινούμενοι από προσωπικά

συμφέροντα, δεν είχαν τη διορατικότητα ούτε τη θέληση να

προχωρήσουν σε μια ενωμένη Ευρώπη – κάτι ανάλογο της αμερικανικής

ομοσπονδίας ή της ελβετικής συνομοσπονδίας. Σήμερα πληρώνουμε αυτά

τα λάθη, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλές άλλες χώρες.

Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της μετά την κρίση εποχής;

Δεν είμαι οικονομολόγος για να μιλήσω για την παγκόσμια κρίση.

Οταν αυτή ξεπεραστεί, βλέπω τον Ελληνα ίδιο ως άνθρωπο, αλλά

βελτιωμένο στις αντιλήψεις και στην οργάνωση του τρόπου ζωής. Η

ελληνική κοινωνία χρειάζεται ριζοσπαστική ανακαίνιση – το ίδιο και

η Ευρώπη.

Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Τις φυσικές ομορφιές της χώρας, το ελληνικό τοπίο, τις θάλασσες,

την αρχαία κληρονομιά αλλά και την ελληνική κοινωνία, παρά τα

αρνητικά της.

Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.

Η Ελλάδα προσέφερε στην ανθρωπότητα και στον παγκόσμιο πολιτισμό

τη βάση των επιστημών και τη δημοκρατία. Προφανώς κανένας

πολιτισμός δεν κρατάει αιώνια, αλλά πολύ λίγοι έχουν τόσο

σημαντικές προσφορές.

Ο,τι με απογοητεύει.

Να βλέπω τον μέσο Ελληνα να πληρώνει την κρίση και τα λάθη των

πολιτικών με τη μείωση του μισθού του και το όραμα της Ε.Ε. να

υποσκελίζεται από τα μικροπολιτικά συμφέροντα και τις εθνικιστικές

τάσεις.

Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο

κόσμο;

Παρά τις ριζοσπαστικές αλλαγές που πέρασε η Ελλάδα από την

αρχαιότητα ώς τη σύγχρονη εποχή, οι Ελληνες άλλαξαν πολλές φορές

ταυτότητα, αλλά διατήρησαν τις ρίζες τους, εμπλούτισαν και

μετέφεραν τον πολιτισμό τους μέσα από τους αιώνες.

Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος

σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Ναι, συνεχίζει να παράγει πολιτισμό. Το ίδιο συμβαίνει και στις

επιστήμες. Για παράδειγμα, στον τομέα μου, της Φυσικής Υψηλών

Ενεργειών, και στις θετικές επιστήμες πολλοί Ελληνες διακεκριμένοι

παγκοσμίως τιμούν το όνομα της Ελλάδας. Επιπλέον, νεαροί

επιστήμονες που τελειώνουν τα ελληνικά πανεπιστήμια έρχονται

συνεχώς στο εξωτερικό -ιδιαίτερα στο CERN- και διαπρέπουν.

Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Δεν νομίζω ότι υπάρχει αδιαπραγμάτευτη αλήθεια. Υπάρχουν

ιστορικά αντικειμενικά δεδομένα, αλλά και νόμοι της φύσης. Η

κοινωνία εξελίσσεται διαρκώς και προσαρμοζόμαστε σε νέα

δεδομένα.

Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.

Στο μέλλον θα είναι ίδια με αυτήν της Ευρώπης, εφόσον τα

επιμέρους συμφέροντα μπουν, υπό την πίεση των λαών, στην άκρη και

εφόσον το ευρωπαϊκό όραμα προχωρήσει σε μια νέα εξέλιξη πολιτισμού,

όπου η Ελλάδα θα έχει τη δική της θέση.

*O Ιγνάτιος Αντωνιάδης είναι διευθυντής του τμήματος Θεωρίας του

τομέα Φυσικής Υψηλών Ενεργειών του CERN στη Γενεύη.