EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Tης Αννας Γριμανη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Η ελληνικότητα, όπως την αντιλαμβάνομαι, είναι ένα πηγαίο
αίσθημα αρχοντιάς αλλά και μια συνείδηση πίστης στην ισότητα, τη
διαφάνεια και τη δημοκρατία. Είναι ακόμη μια ασυνείδητη πυξίδα
πλεύσης σε δύσκολα νερά, όπως και ένας συνειδητός αυτοέλεγχος της
ύβρεως.
Πώς φτάνει σ’ εσάς η κρίση της Ελλάδας;
Σαν κύμα τηλεφωνημάτων από συνέλληνες που αναζητούν νέα εργασία
και τόπο διαμονής. Ομως, αλίμονο, μία μερίδα φαντάζεται ότι η
πολυθεσία, η αδιαφάνεια και η προχειρότητα επικρατούν και εκτός
Ελλάδος και, το χειρότερο, το θεωρεί απολύτως φυσιολογικό.
Ποιος φταίει;
Ολοι μας! Δεν υπάρχει γι’ αυτό καμία δικαιολογία!
Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της μετά την κρίση εποχής;
Η κρίση θα φέρει σαρωτικές αλλαγές στη χώρα. Ο Ελληνας την εποχή
μετά την κρίση ελπίζω να ζει με ένα κατά κάποιον τρόπο «σύνθημα»,
την επιταγή του Κολοκοτρώνη από το λόγο του στην Πνύκα: «Η προκοπή
σας και η μάθησή σας να μη γίνει σκεπάρνι μόνο διά το άτομό σας,
αλλά να κοιτάζει το καλό της Κοινότητος, και μέσα εις το καλό αυτό
ευρίσκεται και το δικό σας».
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Την επιγραφή που παρέχει τον λεπτομερή απολογισμό δαπανών της
κατασκευής του Παρθενώνα.
Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.
Οι Ελληνες που συνειδητοποιούν ότι χωρίς περαιτέρω επένδυση στην
εκπαίδευση δεν υπάρχει μέλλον για κανένα μας. Που κάνουν το
καλύτερο δυνατό για να διατηρήσουν το υψηλό επίπεδο έρευνας, όπου
αυτό υπάρχει, και να αποθαρρύνουν τη συνέχιση της κακοδιοίκησης και
της οικογενειοκρατίας των πανεπιστημίων μας – γεγονός που αποτελεί
από τις βασικές αιτίες της πρόσφατης κακοδαιμονίας μας. Ναι,
υπάρχουν τέτοιοι Ελληνες ανάμεσά μας και εργάζονται στη χώρα τους
με πολλές προσωπικές θυσίες.
Με απογοητεύει…
Η συνταρακτική διαπίστωση ότι η απελπισία γεννάει πια μόνο
πολιτικό μηδενισμό. Η συνεχής έλλειψη αξιοκρατίας και η χυδαιότητα
που χαρακτηρίζουν την πρόσφατη πολιτική ζωή στην Ελλάδα, καθώς και
η έλλειψη συνείδησης των πολιτών της με την κλασική ελληνική
έννοια.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Η έννοια της ταυτότητας είναι προσωπική και διαρκώς
αναπροσδιοριζόμενη. Εάν πρέπει να το γενικεύσω, οι σύγχρονοι
Ελληνες του εξωτερικού περιέρχονται τον κόσμο με την τόλμη και την
υπομονή του Οδυσσέα, με το διαβατήριο της ορθόδοξης ελπίδας, με
τους στίχους του Σεφέρη στα χείλη και με τη διαρκή ευχή των γονέων
τους.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Ο Ελληνας της νέας εποχής παράγει πολιτισμό, εντός και εκτός
συνόρων. Ακόμη και η ρητορική ελληνικότητα, ευτυχώς, εμπεριέχει
ψήγματα αυτοσαρκασμού και δεν μπορεί να πάρει τον εαυτό της πολύ
στα σοβαρά! Οι προκλήσεις της εποχής μάς καλούν να ορίσουμε τη νέα
ελληνικότητα – του θάρρους, της κοινωνικής ενότητας και της
αντίστασης στις εύκολες λύσεις.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η Ελλάδα έχει ακόμη πολλά να προσφέρει.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Πορευόμαστε πρόσφατα «στοχαζόμενοι πως μας ψένουν καθ’ ώρα στη
φωτιά», για να παραφράσω τον Βελεστινλή, ή με την «ακαταδεξιά του
ανθρώπου που πεινάει», για να ερμηνεύσω τον Ρίτσο. Αντί να
αυτοκαθοριζόμαστε αντιδρώντας μόνο στα τεκταινόμενα, πρέπει κυρίως
να σκεπτόμαστε τι είδους κοινωνία θέλουμε να είμαστε σε πενήντα
χρόνια. Αυτή η σκέψη επαρκεί για να χαράξει την οδό μας με
ακρίβεια.
* Η Ευφροσύνη Γκρανιά είναι διευθύντρια της Κλινικής
Λοιμωξιολογίας του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Κέμπριτζ στη
Μεγάλη Βρετανία και υπότροφος του Βρετανικού Συμβουλίου Ιατρικής
Ερευνας (MRC) στο Τμήμα Επιδημιολογίας.
