Αθανάσιος Γιάννης

Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Είναι υποχρέωση και τρόπος ζωής.

Πώς φτάνει σ’ εσάς η κρίση της Ελλάδας;

Αισθάνομαι πίκρα, απόγνωση, βαθιά λύπη, απογοήτευση για την

κατάντια της πατρίδας μου και τον παγκόσμιο διασυρμό της. Ομως,

είναι μόνο μία στιγμή στη μεγάλη και μακρόχρονη ιστορία της. Ως

Ελληνες, όπως γράφει ο Ελύτης, «κατακλυσμούς δεν λογαριάσαμε,

μπήκαμε μες στα όλα και τα περάσαμε».

Ποιος φταίει;

Φταίει το ζαβό το ριζικό μας! Φταίει ο… Θεός που μας μισεί!

Φταίει το κεφάλι το κακό μας! Φταίει το λαμπρό το παρελθόν μας…

Φταίνε και οι «φίλοι» μας μαζί, που, λόγω θαυμασμού ή… ζήλιας για

τους αρχαίους προγόνους μας, έβγαλαν το άχτι τους στους νεοέλληνες,

δίνοντάς τους πιστωτικές κάρτες και πουλώντας τους τανκς, αεροπλάνα

και υποβρύχια. «Α, όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω».

Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;

Τραυματισμένο, ψάχνοντας προσανατολισμό, μην έχοντας πλέον ούτε

πολιτικά ούτε ηθικά πρότυπα. Eυελπιστώ, όμως, ότι θα πληθαίνει ο

αριθμός αυτών που θα προσβλέπουν σε αυτά που δεν υπάρχουν, αλλά θα

έπρεπε και θα μπορούσαν να υπάρχουν.

Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Αυτήν τη μικρή χώρα: ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν

έχει άλλο αγαθό, παρά τον αγώνα του λαού του, τη θάλασσα και το φως

του ήλιου.

Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.

Το ανήσυχο πνεύμα, η επιρρέπεια στη φιλοσοφία και τη γνώση, η

ικανότητα προσαρμογής τους, η τόλμη, η κατάφαση για τη ζωή, η

εξωστρέφεια.

Ο,τι με απογοητεύει.

Η ατιμωρησία, η απάθεια, ο εγωισμός, η αγένεια, η μη αποδοχή των

νόμων της πολιτείας. Η έλλειψη αξιοκρατικών κριτηρίων και

δυνατοτήτων εξέλιξης για τους νέους. Η οικογενειοκρατία που στήθηκε

χωρίς περίσκεψη, χωρίς λύπη, χωρίς αιδώ και οδηγεί σ’ αυτό που

λέγεται «brain drain». Λυπούμαι ιδιαίτερα για το ότι τις τελευταίες

δεκαετίες «οι νεοέλληνες, γλιστρώντας πάνω σε λάσπες από μαρμελάδα

που κατηφορίζαν, χαίρονταν το ανέμελο, το άκοπο, το ανέξοδο και

προπάντων το ανεύθυνο «ταξίδι» της τσουλήθρας προς το τίποτα». (M.

Θεοδωράκης).

Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο

κόσμο;

Με την ταυτότητα που αναγράφει τα εξής: Ζορμπάς, Κρίση,

Διαφθορά, Αναταραχές… Ηρθε η ώρα να αλλάξουμε σήμα κατατεθέν.

Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος

σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Ποιον πολιτισμό παράγουν οι Ελβετοί, οι Δανοί, οι Φινλανδοί; Η

παραγωγή πολιτισμού είναι συλλογική προσπάθεια διάφορων υποσυνόλων.

Για την Ελλάδα είπε πολύ εύστοχα ο ποιητής μας Ελύτης: «Μια

εσωτερική αυλή νησιώτικου σπιτιού ή ένας περίβολος μοναστηριού

είναι -σαν αντίληψη- πολύ πιό κοντά στο πνεύμα που έκανε τους

Παρθενώνες και τις Θεομήτορες, παρά όλες οι κολόνες και οι μετόπες

των ευρωπαϊκών ανακτόρων».

Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Το πέτρινο ακρωτήρι που ανέφερα με τους συντελεστές του: Ομηρος,

Θόδωρος Αγγελόπουλος, Σαπφώ, Ελύτης, Αρχίλοχος, Θεοδωράκης,

Σωκράτης, Παναγία, Πλάτων, Αριστοτέλης, Σεφέρης, Σοφοκλής,

Πλωτίνος, Ρίτσος, Καζαντζάκης, Κάλβος, Μακρυγιάννης, Τσιτσάνης,

Τσαρούχης, η μητέρα μου.

Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.

Είμαστε Ελληνες: έχουμε την ικανότητα να οραματιζόμαστε…

Οραματιστήκαμε τη Φιλοσοφία, την Ηθική, τις Τέχνες, τις Επιστήμες,

τη Δημοκρατία, την Ανθρωπιά. Τώρα είναι καιρός να οραματιστούμε το

μέλλον! Να εργαστούμε συλλογικά, οργανωμένα, με επιμονή και

υπομονή, όχι ατομικά, να φύγουμε από το «εγώ» και να πάμε στο

«εμείς». Μόνο αυτοί που πολεμούν σήμερα το σκοτάδι θα έχουν αύριο

μερίδιο στο φως!

* Ο καθηγητής Dr. Αθανάσιος Γιάννης διευθύνει το Ινστιτούτο

Οργανικής Χημείας στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας στη Γερμανία.