Αναβαθμίστε τον για να δείτε σωστά αυτό το site. Αναβαθμίστε τον browser σας τώρα!
Πώς η καινοτόμος αμερικανική εταιρεία ηλεκτροκίνησης ανακάλυψε δεξαμενή ταλέντων και ανοίγει τμήμα έρευνας στην Ελλάδα.
ΕΛΛΑΔΑ 04.03.2018 • ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ • ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΑΛΕΞΙΑ ΤΣΑΓΚΑΡΗ • ΜΟΝΤΑΖ: ΜΥΡΤΩ ΛΕΚΑΤΣΑ
Στην Πολυτεχνειούπολη του Ζωγράφου, σε μια γωνιά του εργαστηρίου ηλεκτρικών μηχανών, βρίσκεται μια κατασκευή που στο άπειρο μάτι μοιάζει απλώς με μεταλλικό κυλινδρικό κουτί. Κάποτε, όμως, σχεδιάστηκε για να δώσει νέα ζωή σε ένα αυτοκίνητο. Είναι η μηχανή που έφτιαξε στο πλαίσιο της διατριβής του ο Κωστής Λάσκαρης, για να μετατρέψει το συμβατικό του Smart σε ηλεκτροκίνητο όχημα. Χρόνια μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του το όνομά του ακούγεται συχνά από καθηγητές και φοιτητές. Τελευταία φορά βρέθηκε εδώ στις διακοπές των Χριστουγέννων για να τους μιλήσει. Τότε, ακόμη, δεν ήταν σε θέση να τους ανακοινώσει τα σπουδαία νέα.
Η είδηση έγινε τελικά γνωστή πριν από λίγες ημέρες. Παρότι εδώ και χρόνια η Ελλάδα πασχίζει να προσελκύσει ή να διατηρήσει επενδύσεις, η Tesla, καινοτόμος αμερικανική εταιρεία παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων, θα δημιουργήσει ένα μικρό (πιθανότατα δεκαμελές) τμήμα έρευνας και ανάπτυξης στην Αθήνα. Θα στεγαστεί στο τεχνολογικό πάρκο του Εθνικού Κέντρου Ερευνας και Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» και θα εστιάσει στον σχεδιασμό ηλεκτρικών κινητήρων.
Αναζητώντας τις ρίζες του εγχειρήματος, η «Κ» βρέθηκε στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Πίσω από την επιλογή της Tesla κρύβονται οι ιστορίες φοιτητών και καθηγητών που πήραν πρωτοβουλίες, αξιοποίησαν ελεύθερο χρόνο και δεν συμβιβάστηκαν με τα στενά όρια μιας θεωρητικής ακαδημαϊκής προσέγγισης. Άλλωστε και εκπρόσωπος της αμερικανικής εταιρείας παραδέχθηκε ότι στην Ελλάδα υπάρχει πλούσια δεξαμενή ταλέντων.
«Ο Κωστής είναι εκπρόσωπος της πρωτοπορίας», λέει στην «Κ» ο καθηγητής Αντώνιος Κλαδάς που είχε την τύχη να δει αρχικά τον κ. Λάσκαρη και έπειτα τουλάχιστον άλλους τρεις πρώην φοιτητές του να εντάσσονται στο δυναμικό των μηχανικών της Tesla.
Μιλάει χωρίς παύσεις, φανερά ενθουσιασμένος, για το παρελθόν αλλά και το παρόν του εργαστηρίου του. Εξηγεί ότι αρχικά ο κ. Λάσκαρης είχε ασχοληθεί με τις τηλεπικοινωνίες που προσέφεραν μεγάλες ευκαιρίες λόγω της απελευθέρωσης της αγοράς στη δεκαετία του ’90. Γι’ αυτό και όταν πρότεινε ως αντικείμενο διπλωματικής την ηλεκτρική κίνηση, ο καθηγητής του θεώρησε ότι δεν θα τα καταφέρει εύκολα. «Δεν είσαι τόσο “ενεργειακός”», του είπε.
Αυτή δεν θα ήταν η πρώτη φορά που ο φοιτητής του θα τον εξέπληττε θετικά.
Ο κ. Λάσκαρης επικεντρώθηκε τότε στις μηχανές μόνιμου μαγνήτη, τις οποίες διαθέτουν σήμερα τα περισσότερα ηλεκτρικά οχήματα. Η διατριβή του ολοκληρώθηκε σε 3,5 χρόνια. Το 2008, συνίδρυσε στο Πολυτεχνείο την ερευνητική ομάδα «Προμηθέας». Η συμμετοχή ήταν και παραμένει εθελοντική και δεν εξασφαλίζει βαθμολογία. Στον ελεύθερό τους χρόνο φοιτητές κατασκευάζουν με ίδια μέσα εξ ολοκλήρου πρότυπα ηλεκτροκίνητα οχήματα με σκοπό να λάβουν μέρος στον ευρωπαϊκό διαγωνισμό εξοικονόμησης ενέργειας «Shell Eco Marathon».
Πρώτη φορά συμμετείχαν στον αγώνα το 2009. Μια μηχανική βλάβη στο σύστημα παροχής ισχύος των κινητήρων τότε άφησε την ομάδα εκτός την τελευταία στιγμή διότι δεν πρόλαβαν να βρουν τα απαραίτητα ανταλλακτικά. Μετά το βάπτισμα του πυρός, όμως, τις επόμενες χρονιές η ομάδα επέστρεψε πιο δυνατή και κατέγραψε επιτυχίες.
«Δημιούργησε μια σχολή ανθρώπων που παράλληλα με τις εκπαιδευτικές τους δράσεις μπορούν και αναπτύσσουν ερευνητική δραστηριότητα. Η σχολή τιμά αυτή την αριστεία και την πρόοδο», λέει ο κ. Κλαδάς.
Τρία χρόνια αργότερα, ο κ. Λάσκαρης μετακόμισε στο Πάλο Αλτο, στην Καλιφόρνια, και έκτοτε εργάζεται ως επικεφαλής της ομάδας σχεδιασμού ηλεκτρικών κινητήρων της Tesla. Ο Βασίλης Παπανικολάου τον είχε γνωρίσει στο Πολυτεχνείο και στο πρόγραμμα του «Προμηθέα». Αφού ολοκλήρωσε τις δικές του μεταπτυχιακές σπουδές στην Ολλανδία, εντάχθηκε και αυτός τον Δεκέμβριο του 2014 στο δυναμικό της Tesla.
Στην αρχή η ομάδα του κ. Λάσκαρη ήταν μικρή, αποτελούμενη από τρεις Ελληνες και έναν Αμερικανό. Αργότερα προστέθηκαν νέα μέλη. Ο κ. Παπανικολάου παρέμεινε στην εταιρεία μέχρι τον Νοέμβριο του 2017, όταν αποχώρησε για να στραφεί στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης.
«Με εντυπωσίασε πόσο αφοσιωμένοι ήταν όλοι στον στόχο. Μου άρεσε πολύ στον τρόπο δουλειάς πόσο μεγάλη εμπιστοσύνη υπήρχε ανάμεσα στην εταιρεία και στον κάθε εργαζόμενο. Πόση ευθύνη σου δινόταν, αλλά και δυνατότητες για να κάνεις κάτι καινούργιο», λέει ο 29χρονος Παπανικολάου όταν τον συναντάμε στο σπίτι του στην Κηφισιά.
Θυμάται ότι το ωράριο στο Πάλο Αλτο ήταν ευέλικτο, προσανατολισμένο στην ουσία της εργασίας. «Κανείς δεν θα ασχοληθεί με το αν κάθεσαι παραπάνω ή λιγότερο», λέει και προσθέτει ότι όλα τα γραφεία βρίσκονταν σε ενιαίο χώρο ώστε να υπάρχει άμεση επαφή με όλα τα στελέχη. Kαι ότι ακόμη και το γραφείο του γενικού διευθυντή της εταιρείας και μεγιστάνα, Έλον Μασκ, ήταν ανοιχτό.
Ο κ. Παπανικολάου συμμετείχε στην προετοιμασία του σεντάν Tesla Model 3, το οποίο κυκλοφόρησε πριν από μερικούς μήνες. «Εργάστηκα στο modeling για τις μηχανές, στο λογισμικό που αναπτύσσαμε και στον σχεδιασμό», λέει. Στη βασική του έκδοση το νέο μοντέλο της αμερικανικής εταιρείας έχει ηλεκτρική αυτονομία 354 χιλιομέτρων, ενώ στην πιο ακριβή εκδοχή μπορεί να διανύσει 498 χιλιόμετρα προτού χρειαστεί επαναφόρτιση. Η μέγιστη τελική του ταχύτητα ξεπερνάει τα 200 χλμ./ώρα και το κόστος της βασικής έκδοσης ξεκινάει από τις 35.000 δολάρια.
«Φτιάχτηκε για να είναι πιο προσιτό και παράλληλα να έχει αντίστοιχες ή καλύτερες επιδόσεις από ένα αυτοκίνητο εσωτερικής καύσης. Και ο τρόπος οδήγησης έχει αρκετή διαφορά, χωρίς να ξενίζει», λέει ο κ. Παπανικολάου.
«Νιώθεις αμέσως την επιτάχυνση και τη ροπή, αυτό είναι χαρακτηριστικό του ηλεκτρικού κινητήρα. Υπάρχει μεγάλη αμεσότητα και ησυχία».
Μέσα στο 2019 η Tesla φιλοδοξεί να παραγάγει και το πρώτο της ηλεκτρικό φορτηγό με εμβέλεια 800 χιλιομέτρων με μία φόρτιση. Η καινοτόμος εταιρεία, πάντως, δεν περιορίζεται στην κατασκευή οχημάτων. Μεταξύ άλλων, έχει δημιουργήσει οικιακές μπαταρίες ιόντων λιθίου που φορτίζονται με ηλιακά πάνελ.
Ο επικεφαλής της, Ελον Μασκ, μπήκε και στην κούρσα του Διαστήματος. Πρόσφατα, η εταιρεία του SpaceX σχεδίασε και εκτόξευσε τον πανίσχυρο πύραυλο Falcon Heavy. Στην κορυφή του είχε τοποθετηθεί ένα μοντέλο του σπορ αυτοκινήτου Tesla Roadster. Οραμα του Μασκ είναι να στείλει κάποια στιγμή ανθρώπους στον Άρη.
Ο 40χρονος σήμερα Κωστής Λάσκαρης δεν περιορίστηκε στην προσέλκυση νέων ταλέντων από την Ελλάδα. Επισκέπτεται τακτικά την παλιά του σχολή στο Πολυτεχνείο, δίνει ομιλίες, ή συμβουλεύει τα νέα μέλη της ομάδας «Προμηθέας». Σε αυτόν πιστώνονται το όραμα αλλά και το βασικό μέρος της προσπάθειας για τη δημιουργία τμήματος της Tesla στην Αθήνα.
«Ο Κωστής, όπως και τα άλλα παιδιά της εταιρείας, δεν έφυγαν ποτέ από εδώ. Έμειναν πολύ κοντά στο εργαστήριο ηλεκτρικών μηχανών, ενέπνευσαν τις επόμενες γενιές», λέει ο Νεκτάριος Κοζύρης, κοσμήτορας της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, η οποία πρόσφατα γιόρτασε τα 100 της έτη. Για τον ίδιο, η επένδυση της Tesla είναι «ψήφος εμπιστοσύνης» για τη δουλειά που γίνεται στο πανεπιστήμιο.
Στις 22 Φεβρουαρίου το ελληνικό τμήμα της Tesla ενεγράφη στο γενικό εμπορικό μητρώο ως μονοπρόσωπη ιδιωτική κεφαλαιουχική εταιρεία, με έδρα το τεχνολογικό πάρκο του «Δημόκριτου» στην Αγία Παρασκευή. Η «Κ» επικοινώνησε με στελέχη της εταιρείας στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ, τα οποία δεν θέλησαν να αποκαλύψουν περισσότερες πληροφορίες, πέραν του ότι οι μηχανικοί που θα εγκατασταθούν στην Αθήνα θα συνεργάζονται στενά με την αντίστοιχη αμερικανική ομάδα. Ήδη γίνονται οι πρώτες επαφές για τον σχεδιασμό των γραφείων.
Αυτές τις ημέρες στο εργαστήριο ηλεκτρικών μηχανών, η νέα 20μελής ομάδα του «Προμηθέα» εργάζεται πυρετωδώς, αφιερώνοντας έως και οκτώ ώρες καθημερινά στο όχημά της, τον «Πυρφόρο ΙΙ».
Το όχημα είναι κατασκευασμένο από προπτυχιακούς φοιτητές ή υποψήφιους διδάκτορες. Το αεροδυναμικό σχήμα του παραπέμπει σε σταγόνα. Κινείται με μπαταρίες ιόντων λιθίου των 48 volt, με τις οποίες μπορεί να διανύσει 17 χιλιόμετρα με μέση ταχύτητα 30-35 χλμ./ώρα. Ο κινητήρας που φοράει ακόμη στην πίσω ρόδα του είχε κατασκευαστεί το 2011 από τον κ. Λάσκαρη. Σκοπός του διαγωνισμού στον οποίο θα συμμετάσχει το καλοκαίρι είναι να καλύψει συγκεκριμένη απόσταση, καταναλώνοντας όσο το δυνατόν λιγότερη ενέργεια.
«Μέσα από αυτό το πρόγραμμα μαθαίνεις να λειτουργείς σαν πραγματικός μηχανικός, αντιμετωπίζεις δυσκολίες που σε φέρνουν κοντά στο επάγγελμα», λέει ο φοιτητής Ιάκωβος Κυριάκος. «Πρώην μέλη της ομάδας έχουν πλέον σημαντικές θέσεις σε αυτοκινητοβιομηχανίες και αυτό δείχνει το γνωστικό επίπεδο», συμπληρώνει ο συμφοιτητής του Γιώργος Παπαθεοδώρου.
Και οι δύο δηλώνουν ενθουσιασμένοι με την ίδρυση τμήματος της Tesla στην Αθήνα. «Δεν θέλω να φύγω στο εξωτερικό. Θα ήθελα να ασχοληθώ εδώ με την ηλεκτροκίνηση», λέει ο τεταρτοετής Κυριάκος.
«Είναι ελπιδοφόρο αυτό που συμβαίνει για εμάς που είμαστε κομμάτι αυτής της ομάδας».
Το παρασκήνιο μιας επένδυσης
Ρεπορτάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Κάμερα: ΑΛΕΞΙΑ ΤΣΑΓΚΑΡΗ
Μοντάζ: ΜΥΡΤΩ ΛΕΚΑΤΣΑ
Πλάνα αρχείου: Ερευνητική ομάδα «Προμηθέας»/ ΕΜΠ
Για την «Kαθημερινή» και το Kathimerini.gr.
Κυριακή 04.03.2018