Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων, δηλαδή όπλων με μικρό βεληνεκές τα οποία θα χρησιμοποιούνταν στο πεδίο της μάχης, υπαγορευόταν σε μεγάλο βαθμό από το στρατιωτικό δόγμα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Η κατοχή τέτοιων όπλων από τις χώρες του ΝΑΤΟ εξισορροπούσε την υπεροχή των χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας σε συμβατικά όπλα. Γι’ αυτούς τους λόγους, η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή αποδέχτηκε την εγκατάσταση πυρηνικών όπλων σε ελληνικό έδαφος, καθότι θα αυξανόταν η αποτρεπτική ισχύς της συμμαχίας και κατ’ επέκταση της Ελλάδας.
Μέσα στο 1958 η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε να προμηθευτεί πυραύλους εδάφους-εδάφους “Honest John”. Στις αρχές του 1959, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέβαλαν στην ελληνική πλευρά ένα κείμενο συμφωνίας ως πρώτο βήμα για την ένταξη της Ελλάδας στο πρόγραμμα του κοινού αποθέματος πυρηνικών του ΝΑΤΟ. Το κείμενο της συμφωνίας, η οποία συνάφθηκε στις 6 Μαΐου 1959 με τη μορφή ρηματικών διακοινώσεων, αναφερόταν μεταξύ άλλων στην ανταλλαγή πληροφοριών, την ανάπτυξη αμυντικού σχεδιασμού και την εκπαίδευση του προσωπικού που θα χειριζόταν τα οπλικά συστήματα.
Στις 30 Δεκεμβρίου 1959, Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείας σύναψαν μια νέα, απόρρητη, συμφωνία για τη δημιουργία ενός αποθέματος «ειδικών πυρομαχικών», τα οποία ήταν στην πραγματικότητα πυρηνικές κεφαλές. Τη χρηματοδότηση της κατασκευής των χώρων αποθήκευσης των όπλων στην Ελλάδα ανέλαβε το Ταμείο Υποδομών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Η εγκατάσταση των πυρηνικών όπλων στην Ελλάδα συμφωνήθηκε με βάση το σύστημα της «διπλής κλειδός». Εν ολίγοις, οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είχαν τον έλεγχο των συστημάτων εκτόξευσης, οι Αμερικανοί είχαν τον έλεγχο των πυρηνικών κεφαλών και για τη χρήση των όπλων απαιτείτο η συνεργασία και των δύο.
Η Σοβιετική Ένωση εξέφρασε την αντίθεσή της στην εγκατάσταση πυραύλων στην Ελλάδα, εκτοξεύοντας απειλές περί αντιποίνων. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αλβανία, τον Μάιο-Ιούνιο του 1959, ο Σοβιετικός ηγέτης Νικήτα Χρουστσόφ απείλησε τη Δύση ότι, αν η Ελλάδα ενέδιδε στις αμερικανικές πιέσεις, η Σοβιετική Ένωση θα εξέταζε σοβαρά το ενδεχόμενο εγκατάστασης βάσεων πυραύλων τόσο στην Αλβανία όσο και στη Βουλγαρία. Την αντίθεσή της στην εγκατάσταση πυραύλων στην Ελλάδα εξέφρασε και η «αδέσμευτη» τιτοϊκή Γιουγκοσλαβία, η οποία στήριξε την πρόταση του Ρουμάνου πρωθυπουργού Κίβου Στόικα «για μια απύραυλη Βαλκανική».
Δείχνοντας ξεχωριστό ενδιαφέρον στα ζητήματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας, την «Καθημερινή» απασχόλησε το θέμα της εγκατάστασης πυραύλων στη χώρα. Όπως έγραφε στις 12 Ιουνίου 1959, την προηγούμενη ημέρα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντουάιτ Αϊζενχάουερ, έστειλε προς έγκριση στο Κογκρέσο τη συμφωνία με την Ελλάδα σχετικά με την εκπαίδευση των Ελλήνων στρατιωτικών στη χρήση των πυρηνικών όπλων. «Η εκπαίδευσις γίνεται εν τω πλαισίω του αμυντικού προγράμματος του Ν.Α.Τ.Ο. Η συμφωνία υπεγράφη εν Αθήναις την 6ην παρελθόντος Μαΐου. Δι’ αυτής δεν παρέχεται μεν το δικαίωμα της μεταβιβάσεως εις την κατοχήν της Ελλάδος πυρηνικών όπλων, επιτρέπεται όμως η αποστολή εις την Ελλάδα των μη πυρηνικών τμημάτων του συγκροτήματος των πυρηνικών αυτών όπλων. Η συμφωνία είναι παρομοία προς εκείνας αι οποίαι υπεβλήθησαν εις το Κογκρέσσον προς έγκρισιν την 26ην Μαΐου υπογραφείσαι μεταξύ Ην. Πολιτειών αφ’ ενός και Ολλανδίας, Δυτ. Γερμανίας, Τουρκίας και Καναδά αφ’ ετέρου. Η μετά της Ελλάδος συμφωνία θα τεθή εν ισχύι αυτομάτως 60 ημέρας μετά την υποβολήν της εις το Κογκρέσσον, εφ’ όσον δεν προβληθή άρνησις εκ μέρους της Βουλής των Αντιπροσώπων ή της Γερουσίας».
Η «Καθημερινή» δεν παρέλειψε να σχολιάσει και τους τύπους των όπλων, τα οποία επρόκειτο να εγκατασταθούν στην Ελλάδα. «Οι πύραυλοι τύπου “Τίμιος Τζών” και “Νίκη” χρησιμοποιούνται, ως γνωστόν, αντιστοίχως αντί πυροβολικού, δύνανται δε να λειτουργήσουν είτε με κοινήν εκρηκτική γόμωσιν είτε με πυρηνικήν τοιαύτην. Κατά την συμφωνίαν περί της οποίας γίνεται λόγος εις το μήνυμα του προέδρου Αϊζενχάουερ προς το Κογκρέσσον, αι πυρηνικαί γομώσεις των πυραύλων αυτών θα παραμένουν υπό τον έλεγχον των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, αλλά όπως ετόνισεν ο κ. Αβέρωφ, η χρήσις των όπλων αυτών εν τω συνόλων των θα γίνεται από κοινού και κατόπιν συγκαταθέσεως της Ελλάδος».
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
