Τον Μάρτιο του 1971, η Ίντιρα Γκάντι επανεκλέγεται πρωθυπουργός της Ινδίας, συγκεντρώνοντας το 43,68% των ψήφων. Η θριαμβευτική της νίκη ερχόταν μετά από μία ταραχώδη περίοδο, η οποία είχε ξεκινήσει με την εσωκομματική ρήξη στο κόμμα της, το Κόμμα του Κογκρέσου, το 1969. H Γκάντι υποστήριζε τον ανεξάρτητο υποψήφιο Β.Β. Γκίρι για τη θέση του προέδρου της Ινδίας και όχι τον επίσημο υποψήφιο του κόμματος, Ν.Σ. Ρέντι, οδηγώντας το κόμμα στη διάσπαση. Ο πρόεδρος του κόμματος Νιτζαλινγκάλπα διέγραψε την Γκάντι εξαιτίας της απειθαρχίας της, όμως εν τέλει εκείνη κατάφερε να εξασφαλίσει την υποστήριξη της κοινοβουλευτικής ομάδας και της κεντρικής επιτροπής. Μαζί με τους 96 βουλευτές που την υποστήριξαν, αποχώρησε από το Κόμμα του Κογκρέσου και ίδρυσε δικό της κόμμα.
Το εκλογικό αποτέλεσμα του 1971 ακολούθησε μια περίοδο ανάπτυξης για την Ινδία. Τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, υπό την ηγεσία της Γκάντι η χώρα ενεπλάκη στον Απελευθερωτικό Πόλεμο του Μπανγκλαντές (Ινδοπακιστανικός Πόλεμος), καταφέρνοντας να επικρατήσει επί του Πακιστάν. Η νίκη αυτή καθώς και οι εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις που ευνόησαν την αγροτική παραγωγή, έδωσαν στην Ίντιρα Γκάντι σε πρώτη φάση ευρεία λαϊκή υποστήριξη. Ωστόσο, αργότερα, η έλλειψη τροφίμων, ο πληθωρισμός και οι τοπικές διαμάχες τροφοδότησαν τη λαϊκή δυσαρέσκεια, ενώ η κυβέρνηση της Γκάντι χρησιμοποιούσε αυστηρά μέτρα που περιόριζαν τις δημοκρατικές ελευθερίες των Ινδών. Ενδεικτικά, είχε προχωρήσει στην υποχρεωτική στείρωση ανδρών και γυναικών για τον περιορισμό της πληθυσμιακής ανάπτυξης, ενώ φυλάκιζε ή καθαιρούσε αντιφρονούντες με αυθαίρετο τρόπο.
Μετά τις εκλογές του 1971, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Ινδίας κατήγγειλε τη Γκάντι για εκλογική απάτη και το 1975 το Ανώτατο Δικαστήριο του Αλαχαμπάντ την έκρινε ένοχη για δύο μόνο -από τις πολλές- κατηγορίες που τις είχαν αποδοθεί, καθώς συνιστούσαν εκλογική απάτη, και την απέκλεισε από την κατοχή αιρετού αξιώματος για έξι χρόνια. «Η Ίντιρα Γκάντι ανεκοίνωσε όμως ότι θα υποβάλη έφεση κατά της αποφάσεως και δεν θα παραιτηθή μέχρις ότου το θέμα λυθή οριστικά. Οι κατηγορίες εναντίον της κυρίας Γκάντι –που διετυπώθησαν από τον αρχηγό του ινδικού σοσιαλιστικού κόμματος Ρακ Ναράν, περιελάμβαναν την χρησιμοποίηση του κρατικού μηχανισμού για εκλογικούς σκοπούς, την δαπάνη χρημάτων για προεκλογική προπαγάνδα –πέρα του επιτρεπομένου ορίου– και την χρησιμοποίηση ιερών συμβόλων στο κομματικό της σύμβολο», γράφει η «Καθημερινή» στις 13 Ιουνίου 1975.
«Εν τω μεταξύ, τα κόμματα της αντιπολιτεύσεως ανεκοίνωσαν ότι εάν η κυρία Γκάντι δεν παραιτηθή αμέσως, θα αποδυθούν σε ανένδοτο αγώνα σ’ ολόκληρη την χώρα, ώστε να την αναγκάσουν να εγκαταλείψη το αξίωμά της», συνεχίζει η εφημερίδα. Πράγματι, η Ίντιρα Γκάντι όχι μόνο αρνήθηκε να παραιτηθεί, αλλά κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις 25 Ιουνίου, επικαλούμενη εσωτερικές και εξωτερικές απειλές.
Στις δηλώσεις της που δημοσίευσε η «Καθημερινή» την επομένη, ανέφερε: «Καθήκον μας είναι να διατηρήσουμε την ενότητα και την σταθερότητα σε μια στιγμή όπου έχει σχεδιασθή η δημιουργία αναταραχής για την υπονόμευση του νόμου και της τάξεως στη χώρα μας. Υπάρχει συνωμοσία και απόπειρα καταστροφής της δημοκρατίας. Με το πρόσχημα ότι θα σώση την Δημοκρατία, η αντιπολίτευση εδημιούργησε τοπικές αντιζηλίες, για να εξωθήση τις ένοπλες δυνάμεις σε στάση». Και συνέχιζε: «Η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης δεν πρόκειται να επηρεάση τους νομοταγείς πολίτες. Δεν έχει σημασία εάν θα παραμείνω ή όχι πρωθυπουργός. Το αξίωμα όμως του πρωθυπουργού είναι εξαιρετικά σημαντικό».
Η κατάσταση αυτή θα διαρκούσε μέχρι το 1977, οπότε η Ίντιρα Γκάντι θα έθετε τέλος στο καθεστώς έκτακτης ανάγκης λίγο πριν τις εκλογές. Ωστόσο, με την κίνησή της αυτή δεν μπόρεσε να αποσοβήσει την ήττα της στις εκλογές, η οποία επήλθε μετά τη γενικευμένη δυσαρέσκεια του ινδικού λαού για τον αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησής της.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
