«Η νέα γαλλική κυβέρνησις Πεταίν υπέβαλε προτάσεις προς ειρήνευσιν», αναφέρει στην πρώτη σελίδα της η «Καθημερινή» της 18ης Ιουνίου 1940.
Μετά την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων στο Παρίσι, στις 14 Ιουνίου, οι ισορροπίες θα άλλαζαν πολύ γρήγορα. Ο Γάλλος πρόεδρος Αλμπέρ Λεμπρούν είχε αποταθεί στον Αμερικανό πρόεδρο Φρ. Ντ. Ρούσβελτ, ζητώντας βοήθεια. Η απάντηση του τελευταίου στα αίτημα του Γάλλου προέδρου ήταν μόνο αόριστες υποσχέσεις, εφόσον ήταν αδύνατο για εκείνον να κάνει οποιαδήποτε κίνηση χωρίς την έγκριση του Κογκρέσου.
Από την πλευρά της, η βρετανική κυβέρνηση πρόσφερε κοινή ιθαγένεια σε Γάλλους και Βρετανούς στο πλαίσιο μιας Γαλλοβρετανικής Ένωσης, η οποία θα επιτυγχανόταν με τη συγχώνευση της ελεύθερης ζώνης με τη Μεγάλη Βρετανία. Ο Γάλλος πρωθυπουργός Πολ Ρεϊνό και πέντε υπουργοί του θεώρησαν αυτές τις προτάσεις αποδεκτές. Ωστόσο, δεν υπήρξε ομοφωνία πάνω στο ζήτημα, καθώς τα υπόλοιπα μέλη του υπουργικού συμβουλίου θεωρούσαν την προσφορά αυτή προσβλητική και ως μηχανισμό υποταγής της Γαλλίας στη Μεγάλη Βρετανία.
Ομοφωνία, όμως, δεν υπήρξε και για τη στάση που θα κρατούσε η Γαλλία έναντι των Γερμανών. Δέκα υπουργοί ήθελαν να πολεμήσουν, ενώ άλλοι –σε αυτούς περιλαμβάνονταν οι δύο αντιπρόεδροι της κυβέρνησης, Φιλίπ Πετέν και Καμίλ Σοτέμπ– τάχθηκαν από την αρχή υπέρ μιας ανακωχής. Με αυτά τα δεδομένα, ο πρωθυπουργός Ρεϊνό υπόβαλε την παραίτησή του, την οποία και ο Λεμπρούν δέχτηκε απρόθυμα. Νέος πρωθυπουργός διορίστηκε ο στρατάρχης Πετέν, ένας άνθρωπος με μεγάλο κύρος στη Γαλλία λόγω των επιτυχιών στις οποίες είχε οδηγήσει τον γαλλικό στρατό κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Όπως διαβάζουμε στο σχετικό άρθρο της «Καθημερινής», «η στρατιωτική κατάστασις εις τα γαλλικά μέτωπα, εξελιχθείσα κατά τα τελευταία εικοσιτετράωρα κατά τρόπον ραγδαίον, ενεφάνησεν ήδη ενώπιον των γαλλικών στρατιωτικών αρχών το δίλημμα ή της πλήρους κατακτήσεως της χώρας υπό των ακατασχέτως προελαυνουσών γερμανικών φαλάγγων ή της συνθηκολογήσεως. Προετιμήθη η δευτέρα οδός και ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας δεχθείς μετ’ επανειλημμένα υπουργικά συμβούλια καθ’ α εξεδηλώθησαν σοβαραί ενδοκυβερνητικαί διαφωνίαι την παραίτησιν της Κυβερνήσεως Ρενώ, ανέθεσεν τον σχηματισμόν νέας κυβερνήσεως με την σαφήν πλέον εντολήν όπως επιδιώξη συνεννόησιν μετά του εχθρού. Την τελευταίαν στιγμήν κατεβλήθη επίμονος προσπάθεια υπό του Άγγλου πρεσβευτού κ. Κάμπελ, συνοδευόμενου υπό του προέδρου της συμμαχικής αγγλογαλλικής επιτροπής κ. Σπήαρς, προς τον σκοπόν όπως αναβληθή η πραγματοποίησις της αποφάσεως ταύτης, αλλά τα διαβήματα ταύτα δεν έφερον αποτέλεσμα».
Ο Πετέν ανέλαβε την πρωθυπουργία έχοντας ήδη έτοιμη μια υπουργική ομάδα: τον Λαβάλ για τις Εξωτερικές Υποθέσεις, τον Βεϊγκάν ως υπουργό Άμυνας, τον Νταρλάν ως υπουργό Ναυτικού και τον Μπουτιγιέ για τα Οικονομικά. Το πρώτο βήμα για το καθεστώς του Βισύ είχε στην πραγματικότητα γίνει.
Η «Καθημερινή» δημοσίευσε και την προκήρυξη του Πετέν, στην οποία έκανε λόγο για την ανάγκη ανακωχής: «Με συντετριμμένην καρδίαν σας λέγω σήμερον ότι η μάχη πρέπει να παύση. […] Ολόκληρος ο γαλλικός λαός ας ταχθή περί την Κυβέρνησιν κατά τας ώρας αυτάς της δοκιμασίας. Ας διατηρήσουν οι Γάλλοι δι’ εαυτούς τους την αγωνίαν και ας μη υπακούσουν παρά εις την πίστιν των προς τα πεπρωμένα της χώρας των».
Η πρόταση τελικά έγινε δεκτή από τη γερμανική πλευρά, και στις 22 Ιουνίου υπογράφτηκε η ανακωχή, με την οποία συμφωνήθηκε το τμήμα της Γαλλίας νοτίως του ποταμού Λίγηρα να διοικηθεί από τη Γαλλική Κυβέρνηση υπό τον Πετέν με έδρα την πόλη Βισύ. Το τέλος για το καθεστώς του Βισύ θα ερχόταν στις 17 Αυγούστου, όταν οι Γερμανοί θα απομάκρυναν τον Γάλλο στρατάρχη.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
