Η σύγκρουση του βασιλιά Παύλου και του Κωνσταντίνου Καραμανλή για το επικείμενο βασιλικό ταξίδι στο Λονδίνο, σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης στις ελληνοβρετανικές σχέσεις, έληξε στις 17 Ιουνίου. «Ραγδαίαι εξελίξεις ωδήγησαν χθες την 2.30΄ μ.μ. εις την ανάθεσιν της εντολής σχηματισμού […] νέας Κυβερνήσεως», αναφέρει στο πρωτοσέλιδό της η «Καθημερινή» της 18ης Ιουνίου 1963. Ο Καραμανλής παραιτήθηκε και, στη συνέχεια, έφυγε από τη χώρα, αναθέτοντας την προεδρεία της ΕΡΕ σε τριμελή διοικητική επιτροπή, υπό τους Π. Κανελλόπουλο, Κ. Ροδόπουλο και Π. Παπαληγούρα.
Από την πλευρά του, ο βασιλιάς ξεκίνησε σειρά συσκέψεων προκειμένου να ορίσει καινούργια κυβέρνηση. Τελικά, κατέληξε στη λύση του εξωκοινοβουλευτικού Παναγιώτη Πιπινέλη, υπουργού Εμπορίου της προηγούμενης κυβέρνησης και μέλους του βασιλικού περιβάλλοντος, στον οποίο έδωσε εντολή σχηματισμού μεταβατικής κυβέρνησης με «εξωκοινοβουλευτικά πρόσωπα», που θα ορκιζόταν την επομένη όπως υπογραμμίζεται στο σχετικό άρθρο: «Ο κ. Πιπινέλης εις ουδεμίαν προέβη χθες δήλωσιν, ούτε υπήρχον μέχρι της νυκτός ασφαλείς πληροφορίαι επί των εξωκοινοβουλευτικών υπηρεσιακών προσώπων που θα μετάσχουν της νέας Κυβερνήσεως, η ορκωμοσία της οποίας προβλέπεται ότι θα γίνη αύριον».
Σύμφωνα με την «Καθημερινή», «η κυβερνητική εκκρεμότης ετερματίσθη χθες, διά της αναθέσεως της εντολής προς σχηματισμόν της νέας “Υπηρεσιακή” -ως τη χαρακτηρίζει η αυλική ανακοίνωσις– Κυβερνήσεως εις τον κατέχοντα μέχρι τούδε το υπουργείον Εμπορίου κ. Παν. Πιπινέλη. Ο κ. Πιπινέλης μετείχε της παραιτηθείσης Κυβερνήσεως ως εξωκοινοβουλευτικός υπουργός, αλλ’ η προσωπικότης του, εντόνως πολιτική, δύναται να θεωρηθή ότι ικανοποιεί την βασιλικήν επιθυμίαν, όπως ο νέος πρωθυπουργός, εις τας υπευθύνους εισηγήσεις του οποίου θα στηριχθή ο Βασιλεύς, είναι οπωσδήποτε πρόσωπον με πολιτικήν σταδιοδρομίαν και ευθύνην».
Στο ίδιο άρθρο επισημαίνεται ακόμα ότι «το ευτύχημα εις την βασιλικήν επιλογήν έγκειται εις το γεγονός ότι ο κ. Πιπινέλης συγκεντρώνει και την εμπιστοσύνην και τας συμπαθείας ολοκλήρου του πολιτικού κόσμου της χώρας και της μέχρι χθες συμπολιτεύσεως και της αντιπολιτεύσεως, εις τρόπον ώστε να ελπίζεται βασίμως ότι η μακρά αντιδικία που εχώρισε τας δύο κυρίας παρατάξεις εις τον τόπον θα τερματισθή». Σύμφωνα με το πρωτοσέλιδο της 19ης Ιουνίου, ο Πιπινέλης υπογράμμιζε ότι «η χώρα θα οδηγηθή συντόμως εις εντελώς ελευθέρας και υποδειγματικάς εκλογάς». Τα πράγματα, ωστόσο, δεν θα αποδεικνύονταν ιδιαίτερα απλά, ειδικά στην Ένωση Κέντρου, όπου υπήρχαν αρκετές διαφωνίες ανάμεσα στον Σ. Βενιζέλο και τον Γ. Παπανδρέου: «Ο κ. Παπανδρέου έχει θορυβηθή εκ των κινήσεων του κ. Σ. Βενιζέλου, ο οποίος […] χαρακτηρίζει [την εντολή σχηματισμού της νέας κυβέρνησης] πρόσκαιρον λύσιν».
Τελικώς, η νέα κυβέρνηση υπερψηφίστηκε στις 26 του ίδιου μήνα από τους βουλευτές της ΕΡΕ, ενώ η Ένωση Κέντρου επέμενε σε συγκεκριμένους όρους, «εις τους επτά όρους», όπως γράφει και η «Καθημερινή», και απειλούσε με αποχή. Παράλληλα, οι Προοδευτικοί του Σπύρου Μαρκεζίνη, αλλά και η ΕΔΑ αρνήθηκαν να της δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης.
Ωστόσο, η κυβέρνηση Πιπινέλη δεν θα παρέμενε στην εξουσία για μεγάλο χρονικό διάστημα. Θα παραιτούνταν στις 27 Σεπτεμβρίου εξαιτίας των πιέσεων του Γεωργίου Παπανδρέου, ο οποίος απαιτούσε τον διορισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης για τη διεξαγωγή των επερχόμενων εκλογών. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο βασιλιάς έδωσε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον πρόεδρο του Αρείου Πάγου, Στυλιανό Μαυρομιχάλη. Η διεξαγωγή των εκλογών ορίστηκε για τις 3 Νοεμβρίου 1963 με το σύστημα της «ενισχυμένης αναλογικής», όπου μεγάλος νικητής αναδείχθηκε η Ένωση Κέντρου υπό τον Γ. Παπανδρέου.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
