Στις 18 Ιουνίου 1979, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, και ο πρώτος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚ Σοβιετικής Ένωσης, Λεονίντ Μπρέζνιεφ, υπέγραψαν στη Βιέννη τη Συνθήκη SALT II για τον περιορισμό πυρηνικών εξοπλισμών. Οι συνομιλίες των δύο υπερδυνάμεων σχετικά με τον περιορισμό των στρατηγικών όπλων άρχισαν στα τέλη του 1969 και κατέληξαν το 1972 στην υπογραφή της Συνθήκης SALT Ι. Η συνθήκη έθεσε το ανώτατο όριο των διηπειρωτικών και υποβρύχιων βαλλιστικών πυραύλων που μπορούσε να αναπτύξει η καθεμία πλευρά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Ρίτσαρντ Νίξον και η ΕΣΣΔ υπό τον Μπρέζνιεφ προχώρησαν στο σημαντικό βήμα της υπογραφής της συνθήκης αναγνωρίζοντας ότι η συνέχιση της κούρσας των εξοπλισμών τις καθιστούσε λιγότερο ασφαλείς. Ο Ψυχρός Πόλεμος πέρασε στη φάση της «ύφεσης», κατά την οποία η ένταση στη διεθνή σκηνή και στον ανταγωνισμό των δύο υπερδυνάμεων του πλανήτη μειώθηκαν αισθητά.
Οι συζητήσεις ανάμεσα στις δύο δυνάμεις συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια. Τόσο η επιθυμία του νέου προέδρου των ΗΠΑ, Τζίμι Κάρτερ, να διατηρηθεί η ύφεση στις σχέσεις με την ΕΣΣΔ, όσο και η επιθυμία της έτερης υπερδύναμης να συνεχιστεί ο έλεγχος των εξοπλισμών οδήγησαν στην υπογραφή της Συνθήκης SALT ΙΙ τον Ιούνιο του 1979 στη Βιέννη.
Η «Καθημερινή», παρακολουθώντας στενά τις εξελίξεις, έγραψε στις 19 Ιουνίου: «Σε κοινό ανακοινωθέν που εκδόθηκε μετά το τέλος της διασκέψεως κορυφής, οι πρόεδροι Κάρτερ και Μπρέζνιεφ χαιρετούν την πρόοδο στον περιορισμό του ανταγωνισμού των εξοπλισμών και υπόσχονται να πράξουν ό,τι μπορούν για να ξεπεράσουν τις σοβαρές πολιτικές διαφορές τους. Οι δύο πρόεδροι συμφώνησαν για την κατεπείγουσα ανάγκη ολοκληρώσεως των διαπραγματεύσεων που συνεχίζονται από έξη ετών μεταξύ του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της Βαρσοβίας για τη μείωση των δυνάμεων και εξοπλισμών στην Κεντρική Ευρώπη. […] Σχετικά με τις σχεδιαζόμενες διαπραγματεύσεις για περαιτέρω μέτρα ελέγχου των εξοπλισμών μετά την “ΣΑΛΤ 2”, το ανακοινωθέν αναφέρει: “Και οι δύο πλευρές αναγνωρίζουν ότι ένας πυρηνικός πόλεμος θα ήταν καταστροφή για όλη την ανθρωπότητα. Κάθε πλευρά ανέφερε ότι δεν επιδιώκει και δεν θα επιδιώξει στρατιωτική υπεροπλία, εφόσον αυτό θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την επικίνδυνη αστάθεια και τη γενίκευση των εξοπλισμών, χωρίς κανένα όφελος για την ασφάλεια οποιασδήποτε πλευράς”».
Η «Καθημερινή» στάθηκε ιδιαίτερα στο θετικό κλίμα που υπήρξε ανάμεσα στους δύο ηγέτες. «Οι δύο πρόεδροι αντάλλαξαν χειραψία αμέσως μετά την υπογραφή και προς μεγάλη έκπληξη των δύο αντιπροσωπειών και των εκατοντάδων δημοσιογράφων που παρίσταντο, αντάλλαξαν ασπασμό. Δεν έγινε σαφές ποιος από τους δύο ηγέτες είχε τη σχετική πρωτοβουλία, αλλά αφού φιλήθηκαν στα δύο μάγουλα, οι κ.κ. Κάρτερ και Μπρέζνιεφ έκαναν ένα βήμα πίσω χαμογελώντας ικανοποιημένοι, ενώ οι παριστάμενοι ξεσπούσαν σε χειροκροτήματα.
»Η χειρονομία αυτή εγκαρδιότητας ίσως δεν είναι άσχετη με την προσωπική συνάντηση που είχαν οι δύο ηγέτες λίγο πριν από την υπογραφή της συμφωνίας. Η συνάντηση αυτή, η μοναδική των δύο ηγετών σε καθαρά προσωπικό επίπεδο, παρουσία μόνο των διερμηνέων τους, διήρκεσε μισή ώρα περισσότερο απ’ όσο προβλεπόταν και χαρακτηρίσθηκε από πολιτικούς παρατηρητές πολύ σημαντική, παρά το γεγονός ότι δεν έγινε καμιά ανακοίνωση σχετικά με το περιεχόμενο των συνομιλιών».
Το θετικό κλίμα στη Βιέννη όμως δεν διατηρήθηκε για πολύ καιρό. Η Συνθήκη μπορεί να κατατέθηκε προς ψήφιση στη Γερουσία, αλλά δεν επικυρώθηκε ποτέ. Τον Δεκέμβριο του 1979, το ΝΑΤΟ συμφώνησε στην ανάπτυξη επιθετικών πυραύλων Pershing II και Cruise, και οι Σοβιετικοί απάντησαν εισβάλλοντας στο Αφγανιστάν. Πέρασαν έξι χρόνια μέχρι να ξανασυναντηθούν οι ηγέτες των δύο υπερδυνάμεων. Μέχρι τότε, είχαν αλλάξει πολλά στις δύο χώρες και στη διεθνή σκηνή.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
