Στις 22 Ιουνίου 1976, η «Καθημερινή» ανακοίνωσε τα πρώτα αποτελέσματα των ιταλικών εκλογών της 20ής Ιουνίου. «Με συνεχώς μεταβαλλόμενα ποσοστά τα οποία φέρουν επί κεφαλής πότε το Χριστιανοδημοκρατικό και πότε το Κομμουνιστικό Κόμμα, συνεχίζεται στην Ιταλία η καταμέτρηση των περίπου 41.000.000 ψήφων. Σύμφωνα με τα τελευταία τηλεγραφήματα, το Χριστιανοδημοκρατικό και το Κομμουνιστικό Κόμμα φαίνεται ότι συναγωνίζονται με βραχεία διαφορά για την κατάληψη της πρώτης θέσεως. Έτσι, επί 10.617 εκλογικών τμημάτων, επί συνόλου 73.178 και επί 4.500.000 ψήφων, περίπου, οι Χριστιανοδημοκράτες προηγούνται με 38% των Κομμουνιστών, οι οποίοι συγκεντρώνουν 36%» έγραψε χαρακτηριστικά στο πρωτοσέλιδο της 22ας Ιουνίου.
Το τελικό αποτέλεσμα δεν διέψευσε την ανωτέρω εικόνα. Στις εκλογές αναδείχθηκε πρώτο το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα λαμβάνοντας το 38,71% των ψήφων και εκλέγοντας 262 βουλευτές. Πολύ κοντά στα ποσοστά του πρώτου κόμματος βρέθηκε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ιταλίας, το οποίο συγκέντρωσε το 34,37% των ψήφων και εξέλεξε 228 βουλευτές. Τα αίτια της ανόδου του Κομμουνιστικού Κόμματος (7% σε σχέση με τις εκλογές του 1972) σχετίζονται με την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στην Ιταλία, την αύξηση του ποσοστού της ανεργίας και την υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, της λιρέτας. Παράλληλα, η χώρα δοκιμαζόταν από χτυπήματα τρομοκρατικών ομάδων – κυρίως από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες.
Υπό τον φόβο της επανόδου της άκρας δεξιάς στην πολιτική σκηνή, ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος, Ενρίκο Μπερλίγκουερ, επιδίωξε έναν «ιστορικό συμβιβασμό» με το Χριστιανοδημοκρατικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα, θεωρώντας ότι αυτή η συμμαχία θα οδηγούσε τη χώρα μακριά από το πολιτικό αδιέξοδο, επιτρέποντάς της ένα νέο ξεκίνημα. Το πρόγραμμα του Ιταλού κομμουνιστή ηγέτη βρισκόταν εγγύτερα με τις ιδέες του ευρωκομμουνισμού παρά με τις ιδέες της σοσιαλδημοκρατίας. Μετά τις εκλογές του Ιουνίου 1976, ο Μπερλίνγκουερ απέρριψε την ιδέα σχηματισμού καθαρά αριστερής κυβέρνησης, φοβούμενος την αντίδραση της άκρας δεξιάς στην Ιταλία αλλά και κινούμενος από την επιθυμία να μην προκαλέσει την εχθρότητα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Η κοινή επιθυμία των δύο μεγάλων νικητών των εκλογών του Ιουνίου για την επίτευξη του ιστορικού συμβιβασμού απέδωσε καρπούς. Στις 30 Ιουλίου σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Τζούλιο Αντρεόττι, η οποία αποτελείτο μεν από το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα, βασιζόταν όμως στην στήριξη των κομμουνιστών.
Το αποτέλεσμα των εκλογών άφησε ικανοποιημένες τόσο την Ουάσιγκτον όσο και τη Μόσχα. Όπως έγραψε η «Καθημερινή» στις 23 Ιουνίου: «Στην Ουάσιγκτον, ο πρόεδρος Φορντ δήλωσε ότι είναι πλήρως ικανοποιημένος από το αποτέλεσμα. Κατά τον εκπρόσωπό του κ. Νέσσεν, ο κ. Φορντ είπε ότι τα μη κομμουνιστικά και μη φασιστικά κόμματα έλαβαν την πλειοψηφία και ότι, με τον τρόπο αυτό, διεφυλάχθη η δυνατότης συνεχίσεως της λειτουργίας μιας δημοκρατικής κυβερνήσεως στην Ιταλία. Στην Μόσχα, το σοβιετικό πρακτορείο “Τας” χαιρέτισε με ενθουσιασμό τα κέρδη των κομμουνιστών χαρακτηρίζοντάς τας ως τον μέγιστο μεταπολεμικό θρίαμβο του κόμματος».
Η συνεργασία των δύο κομμάτων υπήρξε βραχύβια. Στις εκλογές του 1979 το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα στηρίχτηκε στον συνασπισμό με το Ρεπουμπλικανικό και το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Η κυβερνητική αστάθεια παρέμεινε το κατεξοχήν γνώρισμα της ιταλικής πολιτικής.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
