Στις 7 Ιουλίου του 1997, ξέσπασε πυρκαγιά στον πνεύμονα της Θεσσαλονίκης, το Σέιχ Σου, προκαλώντας μεγάλη οικολογική καταστροφή στην πόλη, η οποία μάλιστα ήταν τότε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Μπήκε σε εφαρμογή το Σχέδιο «Ξενοκράτης» από τον κρατικό μηχανισμό για τον περιορισμό και εν τέλει κατάσβεση της πυρκαγιάς. Ωστόσο, όπως αναφέρει η «Καθημερινή» στις 8 Ιουλίου 1997 στο πρωτοσέλιδό της, «το όνομα “Ξενοκράτης” δεν λέει τίποτα στους Θεσσαλονικείς που μεγάλωσαν αναπνέοντας τον αέρα του Σέιχ Σου, περνώντας τις Κυριακές στους φιλόξενους ίσκιους του, δίνοντας όρκους αγάπης στα καταφύγιά του. Τα δικά τους αρχικά σκάλιζαν στους κορμούς των δέντρων. Δεν τους λένε τίποτα τα ονόματα “αρμοδίων”, “ειδικών” και πολιτικών που […] ξεπρόβαλαν στη δημοσιότητα για να καταγγείλουν –ξανά– τα ήδη γνωστά, να εξηγήσουν τα ανεξήγητα. Αυτό που μετράει για τους Θεσσαλονικείς είναι ότι δεν έμεινε τίποτα. Το Πανόραμα “βλέπει” σε σεληνιακό τοπίο. Η Νύφη του Θερμαϊκού έχασε το πολυτιμότερο κόσμημά της, όπως η Αθήνα, πρόπερσι, την Πεντέλη. Ξεγυμνώθηκε, όπως (κατ’ επανάληψη) το κράτος και οι περίφημοι “μηχανισμοί” του».
Σε άλλο άρθρο της εφημερίδας, υπογραμμίζεται η ανάγκη για πρόληψη: «Οι φυσικές συνθήκες της φωτιάς είναι φυσικά, πάντοτε, οι ίδιες: υψηλές θερμοκρασίες, ισχυροί άνεμοι, εύφλεκτο μεσογειακό δάσος, τοποθεσία αξιοποιήσιμη για οικόπεδα ή για άλλη χρήση. Όταν η φωτιά ξεσπάσει, πάρει έκταση και καταστρέψει χιλιάδες στρέμματα δάσους, τότε κάνουμε τον απολογισμό της καταστροφής και διαπιστώνουμε, πανομοιοτύπως, τα ίδια φαινόμενα, αλλά ποτέ δεν φροντίζουμε να τα αποτρέψουμε εγκαίρως και εκ των προτέρων. Πρώτον διαπιστώνουμε ότι δεν υπήρχε καμία προληπτική φροντίδα φύλαξης και επιτήρησης του δάσους, ώστε να επισημανθεί εγκαίρως η αρχική εστία της φωτιάς και να αντιμετωπισθεί πριν ακόμα πάρει την έκταση μετώπου πολλών χιλιομέτρων. Αυτό συνέβη πρόπερσι όταν κάηκε ολόκληρη η βορειοανατολική πλαγιά της Πεντέλης, συνέβη και προχθές στο δάσος του Σέιχ Σου, συμβαίνει σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις. Όταν η φωτιά αφήνεται στην πνοή του ανέμου και παίρνει έκταση, “τίθεται υπό έλεγχο” μόνο όταν… δεν έχει τίποτα άλλο να κάψει. Συνήθως συμβαίνει αυτό, που σημαίνει ότι τα δάση μας δεν φυλάσσονται και δεν επιτηρούνται με σύγχρονα μέσα από τις δασικές υπηρεσίες. Το στάδιο της φύλαξης, της επιτήρησης και της πρόληψης είναι ίσως το πιο κρίσιμο και αποφασιστικό. Το δεύτερο φαινόμενο που παρατηρείται στερεοτύπως είναι ότι στο καιόμενο δάσος (δίπλα σε μεγάλη πόλη) δεν φρόντισαν εκ των προτέρων να υπάρχουν τα κατάλληλα έργα και μέσα που θα διευκολύνουν την πυρόσβεση (διαχωριστικές ζώνες, αραίωση του δάσους εκεί που είναι υπερβολικά πυκνό, δρόμοι, άφθονο νερό και, φυσικά, παρατηρητήρια μονίμως επανδρωμένα και κατάλληλα εξοπλισμένα)».
Στην «Καθημερινή» της 9ης Ιουλίου, αναφέρονται σε άρθρο οι απόψεις των επιστημόνων που δήλωναν ότι «το δάσος του Σέιχ Σου μπορεί να ξαναγεννηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα. Αρκεί η πολιτεία να δουλέψει μεθοδικά και επιστημονικά βάσει μιας ολοκληρωμένης μελέτης». Επιπλέον, δημοσιεύτηκαν τα μέτρα που ανακοινώθηκαν από κυβερνητικό κλιμάκιο «που συνεδρίασε στη Θεσσαλονίκη, με την προεδρία του υπουργού Εθνικής Αμύνης». Αφορούσαν «στην άμεση αποκατάσταση της καταστροφής που υπέστησαν τα 2/3 του δάσους του Σέιχ Σου, στην περιφρούρησή του ως δασικής έκτασης αλλά και στον περιορισμό των επιπτώσεων που θα υποστεί το οικοσύστημα και η πόλη». Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι υπήρξε δέσμευση με χρονοδιάγραμμα μέτρων «που θα εφαρμοστούν μέχρι τέλος του έτους, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές επιδράσεις στις κλιματολογικές συνθήκες και να προστατευθεί ο υπόλοιπος ορεινός όγκος με τελικό στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της Θεσσαλονίκης».
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
