Σαν σήμερα: 12 Ιουλίου 1913 – Η μάχη του Σιμιτλή και η απελευθέρωση του Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολης)

Σαν σήμερα: 12 Ιουλίου 1913 – Η μάχη του Σιμιτλή και η απελευθέρωση του Δεδέαγατς (Αλεξανδρούπολης)

3' 17" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η υπογραφή της συνθήκης ειρήνης στις 17/30 Μαΐου 1913 στο Λονδίνο δεν έφερε την επιθυμητή ειρήνευση στα Βαλκάνια, καθότι πολλά ζητήματα αφέθηκαν σε εκκρεμότητα. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία υποχρεώθηκε να εκχωρήσει όλα της τα εδάφη δυτικά της γραμμής Αίνου-Μηδείας στους Βαλκάνιους συμμάχους, ενώ η Κρήτη πέρασε υπό την κυριαρχία της Ελλάδας. Ωστόσο, δεν υπήρξε κάποια πρόβλεψη για τον διαμοιρασμό των εδαφών που κέρδισαν στο πεδίο της μάχης οι στρατοί των βαλκανικών κρατών. Η Αλβανία μπορεί μεν να αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος, ο καθορισμός των συνόρων της όμως αφέθηκε στην κρίση των Μεγάλων Δυνάμεων. Στην κρίση των Δυνάμεων αφέθηκε και το ζήτημα των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου. Μείζον ερώτημα ήταν αν θα διατηρείτο σε ισχύ το πνεύμα της βαλκανικής συμμαχίας και τα κράτη της Χερσονήσου θα ρύθμιζαν τις εκκρεμείς υποθέσεις με ειρηνικά μέσα ή αν θα πραγματοποιείτο ένας νέος γύρος πολεμικών συγκρούσεων.

Η άρνηση της Βουλγαρίας να αποδεχθεί την πραγματικότητα που διαμορφώθηκε στα πεδία των μαχών προοιώνιζε τη διάλυση της συμμαχίας και τη διενέργεια ενός νέου πολέμου. Η Βουλγαρία του Φερδινάνδου διακατεχόταν από ένα έντονο ηγεμονικό σύμπλεγμα στα Βαλκάνια, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα βαλκανική κράτη, τα οποία βάσιζαν την πολιτική τους στην αρχή της ισορροπίας στην περιοχή. Το όνειρο της υλοποίησης της Βουλγαρίας του Αγίου Στεφάνου διατηρούνταν ζωντανό στις συνειδήσεις των Βούλγαρων πολιτικών.

Στις 19 Μαΐου/1 Ιουνίου 1913, Ελλάδα και Σερβία σύναψαν συνθήκη ειρήνης, φιλίας και αμοιβαίας προστασίας, η οποία συνοδευόταν από μια στρατιωτική σύμβαση άμυνας. Η δημιουργία κοινών ελληνοσερβικών συνόρων αποτελούσε προτεραιότητα και για τις δύο χώρες. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 16/29 Ιουνίου, τα βουλγαρικά στρατεύματα εξαπέλυσαν συντονισμένη επίθεση τόσο κατά των ελληνικών δυνάμεων στις περιοχές της Νιγρίτας και του Παγγαίου όσο και των σερβικών δυνάμεων στην Μπρεγκαλνίτσα, τη γραμμή Στιπ-Κοτσάνι-Τσάρεβο Σέλο και τη Γευγελή, την οποία και κατέλαβαν, χωρίς να κηρύξουν τον πόλεμο. Ελλάδα και Σερβία απάντησαν κηρύσσοντας τον πόλεμο στη Βουλγαρία.

Από την αρχή, οι πολεμικές επιχειρήσεις έλαβαν αρνητική τροπή για τα βουλγαρικά στρατεύματα. Αμέσως μετά την έναρξη του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, οι βουλγαρικές δυνάμεις που βρίσκονταν στη Θεσσαλονίκη αιχμαλωτίστηκαν, ενώ εκείνες που βρίσκονταν στη μακεδονική ενδοχώρα υποχώρησαν μπροστά στην επέλαση του ελληνικού στρατού. Στις 19-21 Ιουνίου (π.η.) διεξήχθη η μάχη του Κιλκίς-Λαχανά, η οποία υπήρξε η πρώτη αποφασιστική μάχη ανάμεσα στους στρατούς της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Η ήττα των βουλγαρικών δυνάμεων αποτέλεσε τεράστιο πλήγμα για την πολεμική προσπάθεια της χώρας. Στόχος πλέον του αρχιστράτηγου βασιλιά Κωνσταντίνου Α΄ ήταν η ταπείνωση της Βουλγαρίας και η υπαγόρευση των όρων ανακωχής και ειρήνης επί βουλγαρικού εδάφους. Μέσα στον Ιούλιο, απελευθερώθηκαν οι Σέρρες, η Δράμα και το Δοξάτο, η Καβάλα, η Ξάνθη και η Κομοτηνή. Παράλληλα, οι βουλγαρικές δυνάμεις υποχωρούσαν σε όλα τα υπόλοιπα μέτωπα του πολέμου, ευρισκόμενες αντιμέτωπες με τον σερβικό, τον ρουμανικό και τον οθωμανικό στρατό.

Στις 8-11 Ιουλίου (π.η.) διεξήχθη η μάχη στα Στενά της Κρέσνας, τις «Σιδηρές Πύλες» του Στρυμόνα. Στις 12 Ιουλίου (π.η.) ξεκίνησε η μάχη του Σιμιτλή, στη βόρεια έξοδο των Στενών της Κρέσνας. Η ελληνική επίθεση στο Σιμιτλή ανάγκασε τις βουλγαρικές δυνάμεις να συμπτυχθούν την επόμενη ημέρα στην Τζουμαγιά, όπου και ανασυντάχθηκαν. Στις 17 Ιουλίου, οι βουλγαρικές δυνάμεις εκδήλωσαν αντεπίθεση στο μέτωπο της Τζουμαγιάς, η οποία όμως αποκρούστηκε από τον ελληνικό στρατό. Την ίδια ημέρα συμφωνήθηκε η πενθήμερη ανακωχή, η οποία σήμανε τον τερματισμό των πολεμικών επιχειρήσεων στον Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο.

Στο μεταξύ, στις 12 Ιουλίου αποβιβάστηκαν αγήματα του ελληνικού στόλου στο Δεδέαγατς, την Αλεξανδρούπολη, την οποία είχαν ήδη εγκαταλείψει οι βουλγαρικές δυνάμεις. Αποχωρώντας από τη Δυτική Θράκη, οι Βούλγαροι είχαν προβεί σε ακρότητες εις βάρος του πληθυσμού, γεγονός το οποίο ανάγκασε τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις να επέμβουν για την προστασία του, όπως ανέφερε σε ανακοίνωσή του το ελληνικό Επιτελείο. Παράλληλα, ο ελληνικός στόλος απέκτησε τον έλεγχο του συνόλου των ακτών της Δυτικής Θράκης, απελευθερώνοντας τη Μαρώνεια και το Πόρτο-Λάγος. Ο Β΄ Βαλκανικός Πόλεμος έληξε με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου στις 28 Ιουλίου/10 Αυγούστου 1913. Η Δυτική Θράκη δεν πέρασε στην κυριαρχία της Ελλάδας το 1913.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT