Διαβάζουμε στο πρωτοσέλιδο της «Καθημερινής» της 16ης Ιουλίου 1965 ότι «παρητήθη η κυβέρνησις του κ. Γ. Παπανδρέου και εσχηματίσθη νέα υπό τον κ. Γεώργ. Νόβαν». Η «Αποστασία» -όπως χαρακτηρίστηκαν ορισμένες από τις εξελίξεις εκείνης της περιόδου- ήταν πλέον γεγονός. Η χώρα εισερχόταν στην καρδιά των «Ιουλιανών».
Η Ένωση Κέντρου είχε επικρατήσει στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 1964 με μεγάλη διαφορά, δίνοντας τη δυνατότητα στον Γεώργιο Παπανδρέου να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Ωστόσο, λίγο αργότερα, θα ανέκυπταν σοβαρά προβλήματα. Τον Ιούλιο του 1965, ο πρωθυπουργός ήρθε σε σύγκρουση με τον βασιλιά Κωνσταντίνο για το υπουργείο Εθνικής Άμυνας, το οποίο ο Γ. Παπανδρέου επιθυμούσε να αναλάβει ο ίδιος. Ο Κωνσταντίνος, από την πλευρά του, αρνήθηκε να υπογράψει το σχετικό διάταγμα. Μεταξύ 8 και 14 Ιουλίου, οι δύο άνδρες είχαν ανταλλάξει πέντε επιστολές, σχετικά με το ζήτημα αυτό. Τελικώς, το απόγευμα της 15ης Ιουλίου 1965 πραγματοποιήθηκε στα ανάκτορα η τελευταία συνάντηση του Κωνσταντίνου με τον Παπανδρέου, η οποία όχι μόνο δεν γεφύρωσε τις διαφορές, αλλά αντιθέτως επισφράγησε την οριστική ρήξη. Ο βασιλιάς αρνήθηκε και πάλι να υπογράψει το διάταγμα, οδηγώντας τον Παπανδρέου να δηλώσει προφορικά ότι θα υπόβαλλε εγγράφως την παραίτηση της κυβέρνησής του την επομένη, καθώς θεωρούσε απαράδεκτο ο πρωθυπουργός να μην έχει τη δυνατότητα να αναλάβει όποιο υπουργείο ο ίδιος επιθυμεί.
Ωστόσο, οι εξελίξεις, που θα ακολουθούσαν θα ήταν ραγδαίες, όπως αναφέρει η «Καθημερινή»: «Η υπό τον κ. Γεώργιον Παπανδρέου Κυβέρνησις, σχηματισθείσα μετά τας εκλογάς της 16ης Φεβρουαρίου 1964, παρητήθη τας εσπερινάς ώρας χθες μετά ολιγόλεπτον ακρόασιν –ακριβώς 13 λεπτών– του κ. πρωθυπουργού παρά τω Βασιλεί εις τα Ανάκτορα Αθηνών. Κατά την ακρόασιν αυτήν διεπιστώθη πλήρης διαφωνία του Άνακτος με τον κ. πρωθυπουργόν, ο οποίος επέμενεν όπως ανατεθή εις τον ίδιον το υπουργείον Εθνικής Αμύνης. Μίαν ώραν μετά την αποχώρησιν του κ. Παπανδρέου εκ των Ανακτόρων, είχε προσέλθει και ωρκίζετο το πρώτον υπό τον πρόεδρον της Βουλής κ. Γεώργιον Αθανασιάδην-Νόβαν κλιμάκιον της νέας Κυβερνήσεως. Οι ορκισθέντες την 8.30 εσπερινήν ενώπιον του Βασιλέως είναι ο κ. Σταύρος Κωστόπουλος, υπουργός Εθνικής Αμύνης και προσωρινώς των Εξωτερικών, και ο ναύαρχος κ. Ιωάννης Τούμπας υπουργός της Δημοσίας Τάξεως. Αι εξελίξεις υπήρξαν ραγδαίαι διότι ο Βασιλεύς έκρινεν ότι μετά την παραίτησιν της Κυβερνήσεως Παπανδρέου ώφειλε να δώση αμέσως εις την χώραν νέαν Κυβέρνησιν, προερχόμενην εκ της πλειοψηφίας της Βουλής διά να μη παραμείνη η χώρα εις ακυβερνησίαν». Τις επόμενες ημέρες, συμπληρώθηκαν και οι υπόλοιπες θέσεις από βουλευτές της Ένωσης Κέντρου, όπως είπε και ο ίδιος ο Γ. Αθανασιάδης-Νόβας στις απαντήσεις του προς τους δημοσιογράφους, και οι οποίες αναφέρονται στο ίδιο άρθρο.
Στο μεταξύ, το κλίμα ήταν ιδιαίτερα έντονο. Μεγάλες διαδηλώσεις και συγκρούσεις με την αστυνομία λάμβαναν χώρα, μάλιστα σε μία από αυτές δολοφονήθηκε ο 25χρονος φοιτητής και στέλεχος της Αριστεράς, Σωτήρης Πέτρουλας. Η κυβέρνηση Γ. Αθανασιάδη-Νόβα ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης στις 4 Αυγούστου. Η συζήτηση που προηγήθηκε της ψηφοφορίας υπήρξε ιδιαίτερα έντονη ανάμεσα στους «αποστάτες» βουλευτές και όσους έμεναν πιστοί στον Γ. Παπανδρέου. Τελικώς, υπέρ ψήφισαν οι βουλευτές της ΕΡΕ, οι βουλευτές του κόμματος του Σπύρου Μαρκεζίνη και οι «αποστάτες», με αποτέλεσμα να μην συγκεντρωθούν οι απαιτούμενες 151 ψήφοι. Αποτέλεσμα της ατελέσφορης ψηφοφορίας ήταν να δημιουργηθεί η δεύτερη κυβέρνηση της «Αποστασίας», η επίσης βραχύχρονη κυβέρνηση του Η. Τσιριμώκου.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
