Σαν σήμερα: 26 Ιουλίου 1956 – Η εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ

Σαν σήμερα: 26 Ιουλίου 1956 – Η εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ

3' 9" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η κρίση του Σουέζ υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα κεφάλαια της ιστορίας του Ψυχρού Πολέμου και του Μεσανατολικού Ζητήματος, διαδραματίζοντας μεγάλο ρόλο στη διαδικασία της αποαποικιοποίησης. Τη δεκαετία του 1950, η Μέση Ανατολή βρισκόταν αντιμέτωπη με πληθώρα εκκρεμών θεμάτων, τα οποία μπορούσαν ανά πάσα στιγμή να αποτελέσουν αφορμή για την εκδήλωση μιας σοβαρής κρίσης. Ξεχώριζαν η αραβο-ισραηλινή διαμάχη, η άνοδος του αραβικού εθνικισμού με κύριο εκπρόσωπο τον Αιγύπτιο ηγέτη Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, η προσπάθεια του Ηνωμένου Βασιλείου να διατηρήσει την επιρροή της στην περιοχή, η δυσπιστία των Αράβων έναντι της βρετανικής πολιτικής καθώς και η επιδίωξη των δυτικών να συγκροτήσουν ένα αντισοβιετικό μέτωπο στη Μέση Ανατολή.

Οι Άραβες δεν συμμερίζονταν τους φόβους των δυτικών δυνάμεων για επέκταση της επιρροής των Σοβιετικών· ενδιαφέρονταν κυρίως να κατοχυρώσουν την ανεξαρτησία τους και να αντιμετωπίσουν το Ισραήλ. Το 1954 ο Νάσερ κατάφερε να συνάψει συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία προέβλεπε την αποχώρηση των βρετανικών δυνάμεων από τη βάση τους στο Σουέζ. Ο Νάσερ εξέλαβε την υπογραφή του Συμφώνου της Βαγδάτης -ενός αμυντικού συνασπισμού υπό την αιγίδα του Ηνωμένου Βασιλείου, που συγκροτήθηκε το 1955 με τη συμμετοχή της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ και του Πακιστάν- ως πρωτοβουλία η οποία στρεφόταν εναντίον της χώρας του. Τότε, προσέγγισε τη Σοβιετική Ένωση. Η κίνηση αυτή, όμως, είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση των δανείων που είχε λάβει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο για την κατασκευή του φράγματος του Ασουάν.

Στις 26 Ιουλίου 1956, ο Νάσερ προέβη στην εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ, ενέργεια η οποία προκάλεσε τη δυσαρέσκεια των Βρετανών. Εκτός αυτών όμως, και οι Γάλλοι είχαν λόγους να είναι δυσαρεστημένοι με τον Αιγύπτιο ηγέτη, καθότι υποψιάζονταν πως εκείνος συνέδραμε στην αντιγαλλική εξέγερση στην Αλγερία.

Η «Καθημερινή» επέδειξε έντονο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις που διαδραματίζονταν στην Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή γενικότερα. Στο πρωτοσέλιδο της 27ης Ιουλίου 1956 ανέφερε συγκεκριμένα: «Ο πρόεδρος της αιγυπτιακής δημοκρατίας κ. Νάσσερ ομιλών ενώπιον 100.000 ατόμων επ’ ευκαιρία της 4ης επετείου της επαναστάσεως εν Αιγύπτω, απεκάλυψεν ότι τον παρελθόντα Σεπτέμβριον η Αίγυπτος συνήψε συμφωνίαν διά την προμήθειαν όπλων με την Ρωσίαν και ουχί με την Τσεχοσλοβακίαν, ως είχε τότε ανακοινωθή. Ο κ. Νάσσερ προσέθεσεν ότι αι Ηνωμ. Πολιτείαι προσεπάθησαν να εκφοβίσουν την Αίγυπτον, αποστέλλουσαι εις Κάιρον τον παρελθόντα Οκτώβριον τον ήδη υφυπουργόν των Εξωτερικών της Αμερικής διά τας υποθέσεις της Μέσης Ανατολής κ. Τζώρτζ Άλλεν». Η συμφωνία με τη Σοβιετική Ένωση και όχι με την Τσεχοσλοβακία είχε προτιμηθεί διότι οι Σοβιετικοί δεν έθεσαν κάποιον όρο για την επίτευξή της.

Στον λόγο του ο Αιγύπτιος ηγέτης τόνισε «ότι η χώρα του θα αγωνισθή διά να καταστή πραγματικώς ανεξάρτητος από πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής απόψεως. “Επετύχομεν να εκδιώξωμεν, συνέχισε, τους Άγγλους από την Αίγυπτον όχι διά διαπραγματεύσεων, ως είχομεν επισήμως ανακοινώσει, αλλά διά των κομάντος τους οποίους είχομεν αποστείλει εις την ζώνην του Σουέζ διά να σφυροκοπούν τα βρεταννικά στρατεύματα”».

Συνεχίζοντας ο Νάσερ δήλωσε ότι «η Αίγυπτος ήδη προέβη εις την εθνικοποίησιν της εταιρίας, η οποία διαχειρίζεται την διώρυγα του Σουέζ, προς τον σκοπόν όπως χρηματοδοτήση την κατασκευήν του φράγματος του Ασσουάν. Το ετήσιο εισόδημα της εταιρίας είναι 100.000.000 δολαρίων».

Λίγους μήνες μετά την εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ, τον Οκτώβριο του 1956, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και το Ισραήλ εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον της Αιγύπτου με πρόσχημα την προστασία της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι είχαν λάβει προειδοποιήσεις από την Ουάσιγκτον να μην προβούν σε οποιαδήποτε επιθετική ενέργεια. Το γεγονός ότι η επίθεση κατά της Αιγύπτου συνέπεσε χρονικά με τη σοβιετική εισβολή στην Ουγγαρία, αφαίρεσε από τον δυτικό συνασπισμό τη δυνατότητα να εκμεταλλευτεί την εισβολή για λόγους προπαγάνδας κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Οι πιέσεις που άσκησαν οι Αμερικανοί επέσπευσαν τη λήξη του πολέμου. Μετά από λίγους μήνες, η κυβέρνηση του Άντονι Ήντεν αντικαταστάθηκε από την κυβέρνηση του Χάρολντ Μακμίλλαν.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Σαν σήμερα: 26 Ιουλίου 1956 – Η εθνικοποίηση της Διώρυγας του Σουέζ-1
Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT