Σαν σήμερα: 19 Αυγούστου 1934 – Ο Χίτλερ διεξάγει δημοψήφισμα για τον τίτλο του Φύρερ

Σαν σήμερα: 19 Αυγούστου 1934 – Ο Χίτλερ διεξάγει δημοψήφισμα για τον τίτλο του Φύρερ

2' 30" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στις 19 Αυγούστου 1934, πραγματοποιήθηκε δημοψήφισμα για τη συγχώνευση των θέσεων του καγκελαρίου και του προέδρου στη ναζιστική Γερμανία, δεκαεπτά ημέρες μετά τον θάνατο του προέδρου Πάουλ φον Χίντενμπουργκ. Σύμφωνα με την «Καθημερινή» της 20ής Αυγούστου, «εις Γερμανίαν διεξήχθη εν ηρεμία το δημοψήφισμα υπέρ του Χίτλερ. Εσημειώθη αθρόα συρροή των εκλογέων», ενώ παράλληλα «μετέσχον και οι Γερμανοί του εξωτερικού».

Ο Χίτλερ γνώριζε ήδη από τον Απρίλιο του 1934 ότι ο Χίντενμπουργκ πιθανότατα δεν θα ήταν εν ζωή μέχρι το τέλος του έτους. Με την απαγόρευση λειτουργίας των κομμάτων εκτός του κόμματος των Ναζί, το 1933, ο Χίντενμπουργκ είχε τον απόλυτο έλεγχο της εξουσίας. Την 1η Αυγούστου, το υπουργικό συμβούλιο υπό την καθοδήγηση του Χίτλερ ενέκρινε τον νόμο περί αρχηγού κράτους του γερμανικού Ράιχ, ο οποίος θα συνένωνε τα αξιώματα του προέδρου (αρχηγός κράτους) και του καγκελαρίου (αρχηγός κυβέρνησης) υπό τον τίτλο του Ηγέτη και Καγκελάριου (Führer und Reichskanzler). Ο Χίντενμπουργκ πέθανε την επόμενη μέρα, και ο Χίτλερ εξέδωσε διάταγμα που ανήγγειλε ότι, σύμφωνα με τον νέο νόμο, είχε αναλάβει τις εξουσίες του προέδρου, υποστηρίζοντας επιπλέον ότι η προεδρία είχε συνδεθεί τόσο με το Χίντεμπουργκ ώστε ο τίτλος δεν έπρεπε να χρησιμοποιηθεί ξανά.

Το δημοψήφισμα που αναγγέλθηκε αναφορικά με τον καινούργιο αυτό νόμο, στην πραγματικότητα, στόχευε να νομιμοποιήσει την ανάληψη της ανώτατης εξουσίας από τον Αδόλφο Χίτλερ. Πιο συγκεκριμένα, η ερώτηση στην οποία κλήθηκαν να απαντήσουν αν είναι υπέρ ή κατά οι Γερμανοί ήταν η εξής: «Το γραφείο του Προέδρου του Ράιχ ενοποιείται με το αξίωμα του Καγκελαρίου. Κατά συνέπεια, όλες οι προηγούμενες εξουσίες του Προέδρου του Ράιχ μεταβιβάζονται στον Φύρερ και Καγκελάριο του Ράιχ Αδόλφο Χίτλερ. Ο ίδιος ορίζει τον αντικαταστάτη του. Εσείς, Γερμανίδα και Γερμανέ, εγκρίνετε αυτόν τον κανονισμό που προβλέπεται από αυτόν τον Νόμο;»

Η «Καθημερινή» της 20ής Αυγούστου αναφέρει σχετικά: «Η ψηφοφορία διά την εκλογήν του νέου προέδρου του Ράιχ ήρχισε την 8ην πρωινήν υπό τας ενθουσιώδεις εκδηλώσεις του πλήθους υπέρ του Χίτλερ. Καθ’ α τηλεγραφούν οι εν Βερολίνω Ιταλοί ανταποκριταί το λαϊκόν ρεύμα υπέρ του Χίτλερ  και της υπεψηφίσεως του νόμου του αναθέτοντος εις αυτόν και τα καθήκοντα του προέδρου είνε κατάφωρον». Ο λαός του Βερολίνου οργάνωσε διαδηλώσεις ήδη από την προηγουμένη, όπου «δεκάδες χιλιάδων καστανοχιτώνων λαμπαδηφορούντων διέτρεχον τας οδούς της Γερμανικής πρωτευούσης άδουσαι παλαιά στρατιωτικά άσματα και άλλα εθνικά εξυμνητικά του τρίτου Ράιχ». Η συμμετοχή ήταν μεγάλη καθώς, εκτός όσων ήταν υπέρ, ο εκφοβισμός των ψηφοφόρων και οι πιέσεις που τους ασκήθηκαν υπήρξε εκτεταμένες. Σε άλλο σχετικό άρθρο αναφέρεται ότι  «εξ όλων των μερών της Γερμανίας αι πληροφορίαι συμπίπτουν επί του ότι ουδέποτε άλλοτε ψηφοφορία διεξήχθη εις τόσον ευρείαν κλίμακα. Εκ των κυριωτέρων χαρακτηριστικών ήτο ότι οι ταξιδιώται ηδυνήθησαν να ψηφίσουν εις τους σιδηροδρομικούς σταθμούς. […] Έτερον αξιοσημείωτον χαρακτηριστικόν ήτο και η δι’ αντιπροσώπων ψηφοφορία των Γερμανών των ευρισκομένων μακράν της πατρίδος των». Υπογραμμίζεται ακόμη ότι «οι Γερμανοί του εξωτερικού, άπαντες ψηφίζουν τον Φύρερ».

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γ΄ Ράιχ, σχεδόν το 90% των αποτελεσμάτων ήταν υπέρ. Ο Χίτλερ είχε πλέον την πλήρη εξουσία.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Σαν σήμερα: 19 Αυγούστου 1934 – Ο Χίτλερ διεξάγει δημοψήφισμα για τον τίτλο του Φύρερ-1
Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT