Το καλοκαίρι του 1945, η ήττα της Ιαπωνίας ήταν λίγο πολύ δεδομένη. Το ιαπωνικό ναυτικό και η αεροπορία είχαν καταστραφεί. Ο ναυτικός αποκλεισμός της Ιαπωνίας από τους Συμμάχους και οι έντονοι βομβαρδισμοί ιαπωνικών πόλεων είχαν καταστρέψει τη χώρα και την οικονομία της. Στα τέλη Ιουνίου, οι Αμερικανοί κατέλαβαν την Οκινάουα, απ’ όπου οι Σύμμαχοι μπορούσαν να εξαπολύσουν εισβολή στα κύρια ιαπωνικά νησιά. Η πρώτη δοκιμή της ατομικής βόμβας στην έρημο του Νέου Μεξικού, στις 16 Ιουλίου, έδινε μία ακόμη επιλογή στους Αμερικανούς.
Δέκα ημέρες αργότερα, οι Σύμμαχοι εξέδωσαν τη Διακήρυξη του Πότσνταμ, απαιτώντας την «άνευ όρων παράδοση όλων των ιαπωνικών ενόπλων δυνάμεων» – ένα τελεσίγραφο που δεν δέχτηκε ο Ιάπωνας πρωθυπουργός, Κένταρο Σουζούκι. Στις 6 Αυγούστου, έπεσε η πρώτη ατομική βόμβα στη Χιροσίμα. Τρεις Ημέρες αργότερα, και ενώ οι σοβιετικές δυνάμεις επιτέθηκαν στη Μαντζουρία, μετά την κήρυξη του πολέμου από την ΕΣΣΔ, έπεσε η δεύτερη ατομική βόμβα στο Ναγκασάκι. Την ίδια ημέρα, ο αυτοκράτορας Χιροχίτο συγκάλεσε το ανώτατο πολεμικό συμβούλιο, υποστηρίζοντας την πρόταση του πρωθυπουργού, σύμφωνα με την οποία η Ιαπωνία αποδεχόταν τη Διακήρυξη του Πότσνταμ χωρίς όμως την αμφισβήτηση των προνομίων του αυτοκράτορα ως κυρίαρχου ηγεμόνα. Το συγκεκριμένο αίτημα δεν έγινε αποδεκτό από τις ΗΠΑ.
Τελικά, μετά από πιέσεις και ένα αποτυχημένο πραξικόπημα, στις 15 Αυγούστου, ο Ιάπωνας αυτοκράτορας θα ανήγγειλε στο εθνικό ραδιόφωνο την παράδοση των Ιαπώνων˙ μια παράδοση, που έγινε αμέσως αποδεκτή. Ο Ντάγκλας Μακάρθουρ Ανώτατος Διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων, ορίστηκε επικεφαλής της συμμαχικής δύναμης κατοχής της Ιαπωνίας.
Η συνθηκολόγηση υπογράφτηκε στις 2 Σεπτεμβρίου. Από την πλευρά της Ιαπωνίας, υπόγραψαν ο υπουργός Εξωτερικών, Μαμόρου Σιγκέμιτσου, και ο στρατηγός Γιοσίτζιρο Ουμέζου, ενώ από την πλευρά των Συμμάχων, υπέγραψε ο Μακάρθουρ· ακολούθησαν ακόμη εννέα υπογραφές, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα, τη Μεγάλη Βρετανία, την ΕΣΣΔ, την Αυστραλία, τον Καναδά, τη Γαλλία, την Ολλανδία και τη Νέα Ζηλανδία. Εντωμεταξύ, οι συμμαχικές δυνάμεις θα συγκεντρώνονταν για να παρελάσουν στους δρόμους του Τόκιο. Σύμφωνα με την «Καθημερινή» της 4ης Σεπτεμβρίου 1945, «ο Στρατηγός Μακ Άρθουρ θα εισέλθη εις το Τόκιο την Δευτέραν 10 Σεπτεμβρίου». Πιο αναλυτικά αναφέρεται ότι «Συμμαχικαί δυνάμεις συγκεντρώνονται εν Ιαπωνία διά την προσεχήν παρέλασιν της νίκης διά μέσου των οδών του Τόκιο. Μέχρι της χθεσινής εσπέρας είχον αποβιβασθή 55.000 αμερικανικών στρατευμάτων ξηράς και πεζοναυτών, εις τους οποίους θα προστεθούν και Βρεταννοί ναύται και πεζοναυται».
Διαβάζουμε ακόμη ότι, από την πλευρά του, ο Ιάπωνας αυτοκράτορας «ενδεδυμένος με την πατροπαράδοτον στολήν επεσκέφθη […] τους τρεις ναούς του αυτοκρατορικού ανακτόρου διά να πληροφορήση τους προγόνους του ότι ο πόλεμος έληξε». Ο Στάλιν «ετόνισεν ότι τώρα η Ρωσσία είναι ασφαλής και από δυσμών και από ανατολών», ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος Τρούμαν «επί τη ημέρα της νίκης καρά της Ιαπωνίας ωμίλησε προς τας ενόπλους δυνάμεις των Ην. Πολιτειών και εκάλεσε τους πολεμιστάς που εγνώρισαν τας φρικαλεότητας του πολέμου, να εννοήσουν ότι μόνον διά της συνεργασίας των εθνών δύναται οιονδήποτε έθνος να μείνη εν ασφαλεία. Ο πολιτισμός, είπε, δεν δύναται να επιζήση άλλου ολοκληρωτικού πολέμου».
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
