1945-1946: Νυρεμβέργη – Η δίκη των εγκληματιών του πολέμου

Στις 20 Νοεμβρίου 1945 αρχίζει στη Νυρεμβέργη η δίκη των 24 αξιωματούχων του Τρίτου Ράιχ, που παραπέμφθηκαν για εγκλήματα πολέμου και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Δικαστές και κατήγοροι από την Αγγλία, τις ΗΠΑ, τη Σοβιετική Ένωση και τη Γαλλία συμμετείχαν στη δίκη, με σκοπό τόσο την καταδίκη των κατηγορουμένων όσο και τη δημιουργία δικαστικού προηγουμένου για εγκλήματα πολέμου.

Η δίκη διήρκεσε σχεδόν έναν χρόνο και υπήρξε η έως τότε μεγαλύτερης διάρκειας δίκη. Ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 1946, οπότε το Διεθνές Στρατιωτικό Δικαστήριο καταδίκασε τους 12 από τους 24 κατηγορουμένους σε θάνατο. Στους υπολοίπους επιβλήθηκαν ισόβια δεσμά, ποινές 10 έως 20 χρόνων, ενώ κάποιοι αθωώθηκαν. Οι καταδικασθέντες σε θάνατο απαγχονίστηκαν στις 16 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, ενώ οι καταδικασθέντες σε φυλάκιση μεταφέρθηκαν στη φυλακή του Σπάνταου. Ο Χέρμαν Γκέρινγκ, αρχηγός της Λουφτβάφε, αυτοκτόνησε το βράδυ πριν από την εκτέλεσή του.

Η Καθημερινή αφιέρωσε πολλές από τις στήλες της σε ρεπορτάζ για τα γεγονότα μέσα και έξω από την αίθουσα του Δικαστηρίου, παρακολουθώντας και σχολιάζοντας τις 219 συνεδρίες του Διεθνούς Στρατιωτικού Δικαστηρίου και τη συμπεριφορά των άλλοτε παντοδύναμων κατηγορουμένων.

Αι πρώται λεπτομέρειαι

Λονδίνον, 20 (Ιδ. υπ.).― Μακρά τηλεγραφήματα των εν Νυρεμβέργη Άγγλων ανταποκριτών μεταδίδουν λεπτομερείας της σημερινής ενάρξεως ενώπιον του Διεθνούς Στρατοδικείου της μεγάλης δίκης των 20 εγκληματιών πολέμου, οι οποίοι εκάθησαν εις το εδώλιον με την βαρείαν κατηγορίαν ότι εβύθισαν τον κόσμον εις τον πόλεμον, συνώμοσαν κατά της ειρήνης, διέπραξαν εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα εναντίον του ανθρωπισμού.

Η σημερινή δίκη είναι αρχή ενός μεγάλου νομικού σχεδίου εν τη Ιστορία του Κόσμου, θα επιβάλη την εγκληματικήν ευθύνην επί των πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών, οι οποίοι παρεσκεύασαν και διεξήγαγον τον πόλεμον και χάρις εις τούτο θα καταστήση ασφαλή την ειρήνην. Εις την μεγάλην αίθουσαν όπου όλοι οι λόγοι μεταδίδονται διά του μικροφώνου και ακούονται δι’ ακουστικών, άνδρες εκ των τεσσάρων νικηφόρων κρατών θα προσπαθήσουν να κατασκευάσουν το όργανον το οποίον όχι μόνον θα απομονώση εκείνους οι οποίοι ήδη δικάζονται, αλλά και θα αποτρέψη οιονδήποτε πολιτικόν οπουδήποτε να σκεφθή επιθετικόν πόλεμον εις το μέλλον.

Έκτακτα προληπτικά μέτρα ασφαλείας είχον ληφθή την παραμονήν της δίκης. Οι φρουροί ερευνούν τα σακκίδια των γυναικών, καθώς και τα καλύμματα των γραφομηχανών των ανδρών, προτού επιτρέψουν την είσοδον εις το κτίριον. Εξωπλισμένοι φρουροί περιπολούν εις τους διαδρόμους και εις τα πέριξ του Δικαστηρίου.

Επίσης επιτήρησις γίνεται και επί της στέγης του κτιρίου. Άλλοι φρουροί ευρίσκονται εις τα κύρια σημεία της πόλεως προς αντιμετώπισιν ενδεχομένων διαδηλώσεων, καίτοι ουδέν τοιούτον αναμένεται. Η περιφρούρησις των κατηγορουμένων κατέστη αυστηροτέρα. Απηγορεύθη εις αυτούς να φέρουν τας τραπέζας ή τα καθίσματα εις απόστασιν εγγυτέραν των τεσσάρων ποδών από τα κιγκλιδωτά παράθυρα των διαμερισμάτων εις τα οποία ευρίσκονται. Εξ άλλου αφηρέθησαν αι διόπτραι από εκείνους οι οποίοι έφερον τοιαύτας.

Την 8ην πρωινήν ώραν οι φρουροί των φυλακών Νυρεμβέργης ήρχισαν μεταφέροντες τους 20 κατηγορουμένους από των φυλακών εις το δικαστήριον, όπου ωδηγήθησαν δι’ ανελκυστήρες εντός της αιθούσης του δικαστηρίου. Την 8.30 ακριβώς πρώτοι εισήλθον εντός του δικαστηρίου ο Γκαίριγκ, μειδιών και έχων παρά το πλευρόν του τον Εςς και τον ναύαρχον Ραίντερ. Ο Γκαίριγκ φαίνεται αδυνατίσας, έφερε δε ελαφράν γκρίζαν ενδυμασίαν. Ο Εςς είχεν ύφος επιβλητικόν. Οι δύο των εκάθησαν εις τα πρώτα εδώλια των κατηγορουμένων, τα φέροντα αριθμόν 1 και 2. Ο Ραίντερ, φαινόμενος απαθής και φέρων σκοτεινού κυανού χρώματος ενδυμασίαν, εκάθησεν όπισθέν των. Ο Γκαίριγκ είχε ζωηρόν ύφος και εμειδίασεν εις μερικούς δημοσιογράφους που ευρίσκοντο εντός της Αιθούσης. Εδείκνυε συγχρόνως ζωηρόν ενδιαφέρον εις τας εγκαταστάσεις των μεγαφώνων και λοιπών μηχανημάτων ως και εις τον φωτισμόν. Την 9 και 3 λεπτά ακριβώς εισήλθον οι 8 δικασταί του διεθνούς δικαστηρίου της Νυρεμβέργης και κατέλαβον τας θέσεις των, ο δε πρόεδρος εκήρυξε την έναρξιν της δίκης.

Αμερικανοί φρουροί με λευκά κράνη και αυτόματα όπλα ευρίσκονται πανταχού εντός της αιθούσης του δικαστηρίου, καίτοι οι κατηγορούμενοι δεν εμφανίζουν σημεία ανυποταγής. Όλοι οι κατηγορούμενοι είναι κομψώς ενδεδυμένοι και φαίνονται μάλλον ως επιχειρηματίαι μετέχοντες των συνεδριάσεων διοικητικού τινος συμβουλίου παρά ως φυλακισμένοι.

Όλοι οι κατηγορούμενοι ευρίσκοντο εις τας θέσεις των την 8.45′, όπισθεν δε αυτών παρετάχθη απόσπασμα Αμερικανών φρουρών. Ο Ρίμπεντροπ συνωμίλει μετά του Κάιτελ, φέροντος πρασίνην στρατιωτικήν στολήν, ο δε Εςς ανεγίγνωσκεν εν βιβλίον, ενώ οι λοιποί κατηγορούμενοι συνωμίλουν μεταξύ των.

Την έναρξιν εκήρυξεν ο προεδρεύων του δικαστήριου Βρεταννός λόρδος δικαστής Λώρενς, αναγνώσας από της έδρας τον οργανισμόν του διεθνούς δικαστηρίου, εξέφρασε δε κατόπιν την ικανοποίησίν του διότι εδόθη εις τους συνηγόρους η ευκαιρία να ετοιμάσουν την υπεράσπισιν των κατηγορουμένων.

«Η δίκη αύτη –είπεν ο πρόεδρος– είναι μοναδική εις τα δικαστικά χρονικά του κόσμου. Πάντες οφείλουν να εκπληρώσουν το καθήκον των χωρίς φόβον και χωρίς εύνοιαν. Η δίκη είναι δημοσία και το δικαστήριον θα επιμείνη επί της τηρήσεως αυστηράς τάξεως και δικαιοσύνης». Ο πρόεδρος ανέγνωσεν ακολούθως τον οργανισμόν του διεθνούς δικαστηρίου.Ακολούθως ήρχισεν η ανάγνωσις του κατηγορητηρίου, η οποία υποτίθεται ότι θα διαρκέση επί διήμερον, μετ’ αυτήν δε θα δοθή εις τους κατηγορουμένους η ευκαιρία να δηλώσουν εάν είναι ένοχοι ή όχι. Κατόπιν η κατηγορούσα αρχή θα παρουσιάση τον όγκον των εγγράφων αποδείξεων, αι οποίαι περιλαμβάνουν φωτογραφίας και κινηματογραφικάς ταινίας.

Μετά την εκ μέρους του Αμερικανού εισαγγελέως κ. Τζάκσον διατύπωσιν της κατηγορίας θα λάβη τον λόγον ο Βρεταννός δημόσιος κατήγορος κ. Χάρτλεϋ Σώκρος, όστις θ’ ασχοληθή με την κατηγορίαν των εναντίον της ειρήνης διαπραχθέντων εγκλημάτων. Μετ’ αυτών θα ομιλήση ο Γάλλος δημόσιος κατήγορος, ο οποίος θ’ ασχοληθή με τα εγκλήματα του πολέμου ως και με τα διαπραχθέντα εναντίον των αρχών του ανθρωπισμού εις την Δυτικήν Ευρώπην. Τελευταίος θα ομιλήση ο Ρώσσος δημόσιος κατήγορος, αναλύων τα αυτά εγκλήματα, τα διαπραχθέντα εις την Ανατολικήν Ευρώπην.

Όλαι αυταί αι αγορεύσεις και διατυπώσεις κατηγορίας υπολογίζεται να διαρκέσουν περί τας 4 ή 5 εβδομάδας, μετά τας οποίας θ’ αρχίση το έργον των συνηγόρων.

Όλοι οι Γερμανοί συνήγοροι των κατηγορουμένων φέρουν τηβέννους ζωηρού ερυθρού χρώματος.
Ο εκ των κατηγορουμένων Ιούλιος Στράιχερ έμενεν ακίνητος ως άγαλμα, οι δε οφθαλμοί του ουδέ άπαξ έκλεισαν. Μετά πάροδον ολίγου χρόνου ο Γκαίριγκ έχασε τη ζωηρότητά του και εφαίνετο αποκοιμηθείς. Ο περισσότερον ψύχραιμος εξ όλων των κατηγορουμένων φαίνεται ο τέως πρεσβευτής φον Πάπεν, όστις κάθηται σιωπηλός εις την δευτέραν σειράν των εδωλίων των κατηγορουμένων. Ο Ρίμπεντροπ δεν ενθυμίζει διόλου τον αγέρωχον πρεσβευτήν του Χίτλερ εις το Λονδίνον και τον κατόπιν σκαιόν υπουργόν των Εξωτερικών. Φαίνεται εν τούτοις κατατεταραγμένος και κατά την διάρκειαν της δίκης ελιποθύμησε, μεταφερθείς έξω της αιθούσης. Οι Σαχτ και Γιοντλ φαίνονται βλοσυροί και πλήρεις μίσους δι’ όλα τα γύρω των. Ο Εςς είναι μάλλον αφηρημένος. Ο Κάιτελ σκυθρωπός αλλά ψύχραιμος.

Μετά την ανάγνωσιν του κατηγορητηρίου, το δικαστήριον ανέβαλε διά το γεύμα, επανέλαβε δε την συνεδρίασίν του την 2αν απογευματινήν. Προ της διακοπής ο Γάλλος εισαγγελεύς ανέγνωσε γαλλιστί το υπ’ αριθ. 3 δικαστικόν έγγραφον, το διατυπούν την κατηγορίαν περί διαπράξεως εγκλημάτων πολέμου.

Το δικαστήριον διέκοψε την συνεδρίασίν του την 17ην ώραν διά την πρωίαν της αύριον.Οι τέσσαρες δημόσιοι κατήγοροι απεφάσισαν να ορίσουν τον Αλφρέδον Κρουπ ως εγκληματίαν πολέμου. Ούτος δεν θα αχθή εις δίκην προ του εν Νυρεμβέργη δικαστηρίου, αλλά θα δικασθή βραδύτερον με άλλους ηγέτας της γερμανικής βιομηχανίας.
Η Καθημερινή, 21 Νοεμβρίου 1945

«Εδήλωσαν αθώοι»

Λονδίνον, 21 (Ιδ. υπ.).― Σήμερον συνεχίσθη η μεγάλη δίκη των εγκληματιών πολέμου εις την Νυρεμβέργην. Άμα τη ενάρξει της δίκης ο Δρ Όττο Στάμερ, συνήγορος του Γκαίριγκ, παρεπονέθη διότι δεν επετράπη εις τους συνηγόρους σήμερον να συνομιλήσουν μετά των πελατών των εις το δικαστήριον και εζήτησε την προς τούτο άδειαν. Ο πρόεδρος λόρδος Λώρενς ανήγγειλεν ότι διά λόγους ασφαλείας αι συνεννοήσεις μεταξύ συνηγόρων και κατηγορουμένων εντός του δικαστηρίου θα γίνωνται μόνον εγγράφως. Ο Δρ Άλφρεντ Τόμα, συνήγορος του Ρόζεμπεργκ, διεμαρτυρήθη διότι δεν ηδυνήθη να συνομιλήση μετά του πελάτου του χθες την νύκτα και σήμερον το πρωί και δεν δύναται να τον υπερασπισθή έως ότου του επιτραπή να τον συμβουλευθή. Ο λόρδος Λώρενς διέκοψε προς τούτο 15 λεπτά την δίκην, δηλών συγχρόνως ότι ο συνήγορος είχε δύο εβδομάδων καιρόν κατά τον οποίον θα έπρεπε να είχε συνεννοηθή μετά του πελάτου του.

Μετά την επανάληψιν της δίκης ο πρώτος εισαγγελεύς των Ηνωμ. Πολιτειών κ. Ρόμπερτ Τζάκσον ανέπτυξε το κατηγορητήριον εξ 61 σελίδων, αναφέρων την ιστορίαν του ναζισμού και των ηγετών του και ειπών, μεταξύ άλλων, τα εξής:
«Ο διατυπώνων την κατηγορίαν ενώπιον του δικαστηρίου σας είναι εις την πραγματικότητα ο πολιτισμός ολόκληρος. Εις τα εδώλια των κατηγορουμένων ευρίσκονται 20 ένοχοι. Ουδέν έλεος δύναται να σκιάση το γεγονός ότι αι δυνάμεις τας οποίας οι κατηγορούμενοι ούτοι αντιπροσωπεύουν είναι αι σκοτεινότεραι και αι φρικωδέστεραι δυνάμεις της κοινωνίας, η δικτατορία και η καταπίεσις, το μίσος και τα πάθη, ο μιλιταρισμός και η παρανομία».

Ανέπτυξε κατόπιν ο Αμερικανός εισαγγελεύς την όλην υπόθεσιν εις τα ακόλουθα κεφάλαια:
«Έκνομος οδός προς την εξουσίαν. – Σταθεροποίησις της ναζιστικής δυνάμεως. – Αγών εναντίον της Εκκλησίας. – Εγκλήματα εναντίον των Εβραίων. – Τρομοκρατία και προπαρασκευή προς πόλεμον. – Δοκιμαί επιθέσεως. – Πόλεμος επιθέσεως. – Συνωμοσία μετά της Ιαπωνίας. – Εγκλήματα εναντίον της ειρήνης. – Πολιτική αστυνομία και στρατιωτική οργάνωσις. – Ευθύναι του παρόντος δικαστηρίου».

Ο κ. Τζάκσον ανέφερεν εν αφθονία από ημερολόγια και αποσπάσματα των λόγων του Ρόζεμπεργκ, πνευματικού και ιδεολογικού ηγέτου του Ναζιστικού κόμματος, δηλώσας ότι ταύτα αποτελούν όγκον αποδείξεων διά την κατηγορούσαν αρχήν. Ανέφερεν επίσης έκθεσιν του Χίμλερ επί συνδιαλέξεως την οποίαν έσχεν ούτος τον Ιανουάριον του 1939 με τον εν Βερολίνω πρεσβευτήν της Ιαπωνίας στρατηγόν Χιρόσι Οσίμα. Εις την έκθεσίν του αυτήν ο Χίμλερ αναφέρει ότι ο Οσίμα κατώρθωσε ν’ αποστείλη δέκα Ρώσσους με μίαν εκρηκτικήν βόμβαν εις το μέτωπον Καυκάσου, με την εντολήν όπως ούτοι φονεύσουν τον Στάλιν. Προηγουμένως είχεν αποστείλει και άλλους Ρώσσους, οι οποίοι όμως διαβάντες τα σύνορα συνελήφθησαν και ετυφεκίσθησαν. Ομιλών διά τον επιθετικόν πόλεμον ο Αμερικανός εισαγγελεύς είπεν ότι την 23ην Μαΐου του 1939 ο Χίτλερ ειδοποίησε το επιτελείον του ότι πρόκειται να επεκτείνουν τον ζωτικόν χώρον προς Ανατολάς και να εξασφαλίσουν τα τρόφιμά των από την φυσικήν ευφορίαν των μερών εκείνων, την οποίαν καταλλήλως θα εκμεταλλευθή η γερμανική επιχειρηματικότης. «Δεν υπάρχει επομένως ζήτημα –είπε τότε ο Φύρερ– να φεισθώμεν της Πολωνίας και εναπόκειται εις ημάς να εκλέξωμεν την στιγμήν της επιθέσεως με την πρώτην κατάλληλον ευκαιρίαν. Δεν δυνάμεθα να αναμένωμεν ότι θα επαναληφθή η υπόθεσις της Τσεχίας. Αυτήν την φοράν θα έχωμεν πόλεμον».

Μετά την πρώτην διακοπήν της δίκης οι συνήγοροι επλησίασαν τους πελάτας των, μετά των οποίων παρέμειναν συνομιλούντες ζωηρώς και περικυκλωμένοι υπό φρουρών. Την 11ην ώραν ακριβώς και μετά διακοπήν 40 λεπτών η δίκη επανελήφθη και ο λόρδος Λώρενς εκάλεσε τους κατηγορουμένους να απολογηθούν. Ο Γκαίριγκ εγερθείς πρώτος διηυθύνθη προς το μικρόφωνον το ευρισκόμενον εις το κέντρον της αιθούσης και ήρχισε την απολογίαν του ως εξής: 
«Πριν ή απαντήσω εις την ερώτησιν του ανωτάτου δικαστηρίου εάν είμαι ένοχος…»
Εις το σημείον αυτό τον διέκοψεν ο λόρδος Λώρενς, δηλώσας εις αυτόν ότι οφείλει να απαντήση ξηρώς μόνον εάν είναι ένοχος ή όχι.

Ο Γκαίριγκ τότε είπε τα εξής:
«Δηλώ ότι δεν είμαι ένοχος».
Δεύτερος ηγέρθη ο Εςς, απαντήσας απλώς με εν «νάιν» (όχι!).
Ρίμπεντροπ: «Δηλώ ότι δεν είμαι ένοχος κατά την έννοιαν που αποδίδει το κατηγορητήριον».
Ο Ρόζεμπεργκ, ο στρατηγός των Ες-Ες Χανς Φρανκ και ο Βίλελμ Φρικ εδήλωσαν ότι δεν είναι ένοχοι. Οι πλείστοι των άλλων κατηγορουμένων απήντησαν ως ο Ρίμπεντροπ.
Ο Δρ. Σαχτ είπεν: «Όχι ένοχος». 
Ο στρατηγός Γιοντλ είπε: «Δηλώ ότι δεν είμαι ένοχος. Παν ό,τι έπραξα το έπραξα εν όψει Θεού ως καθήκον μου».

Μετά τας δηλώσεις αυτάς ο Γκαίριγκ ηγέρθη διά να ομιλήση και πάλιν, αλλ’ ο λόρδος δικαστής τού εδήλωσεν ότι θα απευθύνεται προς το δικαστήριον μόνον μέσω του συνηγόρου του και ούτω ηναγκάσθη να καθήση και πάλιν εις την θέσιν του. Το δικαστήριον απεφάσισε κατόπιν όπως ο πρώην αρχηγός της αστυνομίας ασφαλείας Καλτενμπρούνερ, ασθενών τώρα συνεπεία εγκεφαλικής αιμορραγίας, απολογηθή βραδύτερον.

Το δικαστήριον διέκοψε την συνεδρίασίν του την 12 και 6′  (τοπική ώρα) μέχρι της 2ας απογευματινής.

Μίαν ώραν προ της πρωινής ενάρξεως του δικαστηρίου προσήλθον εις το δικαστήριον οι Νταίνιτς, Εςς και Γκαίριγκ, οι οποίοι εχαιρέτησαν διά χειραψίας τους άλλους και ήρχισαν συνομιλούντες μεταξύ των. Οι παριστάμενοι κινηματογραφικοί οπερατέρ τούς προεκάλεσαν αρκετάς ενοχλήσεις. Βραδύτερον προσήλθε και ο Ρίμπεντροπ, ο οποίος υπεκλίθη εθιμοτυπικώτατα, ενώ εχαιρέτα τους συγκατηγορουμένους του διά χειραψίας.

Κατά την διάρκειαν της αγόρευσεως του Αμερικανού εισαγγελέως κ. Τζάκσον ο Εςς ελιποθύμησεν εις το κάθισμά του, ωδηγήθη δε αμέσως έξω του δικαστηρίου υπό δύο φυλάκων. Μετά 5 λεπτά εν τούτοις επανήλθε καλώς έχων.

Δέον να σημειωθή ότι η διαδικασία της δίκης της Νυρεμβέργης θα εξηγηθή και εις τους Γερμανόπαιδας. Εις το Βερολίνον π.χ. οι διδάσκαλοι θα αφιερώσουν ιδιαιτέραν ώραν μελέτης και συζητήσεως καθ’ εκάστην διά να εξηγήσουν εις τους μαθητάς των την διαφοράν μεταξύ των συμμαχικών νομοθεσιών και του ναζιστικού Δικαστικού Κώδικος.

Ο Αμερικανός δημόσιος κατήγορος Τζάκσον παρουσίασε κατά την σημερινήν ημέραν της δίκης έγγραφον υπογεγραμμένον υπό των Γερμανών ανωτάτων στρατιωτικών αρχηγών, εν τω οποίω υπάρχουν διαταγαί του Κάιτελ και του Γιοντλ περί επιθέσεως εναντίον της Αγγλίας. «Παρά το γεγονός ότι η κατάστασις της Μ. Βρεταννίας από στρατιωτικής απόψεως καθίσταται οσημέραι άπελπις, ουδεμία ένδειξις υπάρχει ότι οι Βρεταννοί είναι αποφασισμένοι να ενδώσουν», αναφέρεται εν συνεχεία εν τω εγγράφω.

Ο Αμερικανός κατήγορος Τζάκσον παρουσίασε και έτερον έγγραφον φέρον ημερομηνίαν 29 Οκτωβρίου 1940 και υπογραφήν του στρατηγού Φαλκενστάιν. Εν αυτώ αναφέρονται τα εξής: «Ο Φύρερ προς το παρόν είναι απασχολημένος με το ζήτημα της καταλήψεως της νήσου του Ατλαντικού, με τον απώτερον σκοπόν της συνεχίσεως του πολέμου εναντίον της Αμερικής αργότερον».

ΛΟΝΔΙΝΟΝ, 21. (Ιδ. υπ.).― Καθ’ α τηλεγραφεί ο εις Βερολίνον ανταποκριτής του Ρώυτερ, υπό την επίβλεψιν Βρεταννών και Αμερικανών αξιωματικών και υπό την ανωτάτην εποπτείαν του Αμερικανού συνταγματάρχου Νιούτον και του Βρεταννού ταξιάρχου Νιούτον και του Βρεταννού ταξιάρχου Γουάιτ, 2.250 ανώτατοι αξιωματούχοι εθνικοσοσιαλισταί και πρώην δημόσιοι υπάλληλοι ήρχισαν το έργον της ταξινομήσεως και μεταφράσεως μυστικών εγγράφων συνολικού βάρους 2.230 τόννων τα οποία μετεφέρθησαν εκ Βερολίνου εις Φιρστεχάγκεν, κείμενον οκτώ μίλλια νοτιοανατολικώς του Κάσεν και ετοποθετήθησαν εις τα υπερεκατόν οικοδομήματα ενός εκ των μεγαλυτέρων γερμανικών εργοστασίων εκρηκτικών υλών του «Χέσις Λιχτενάου».

Η επιλογή και η ταξινόμησις των ανωτέρω μυστικών εγγράφων γίνεται διά τους κάτωθι τρεις λόγους: 1ον) Διά να καθορισθή επακριβώς κατά ποιον τρόπον διωκείτο το Ράιχ. 2ον) Διά να παρασχεθούν χρήσιμοι πληροφορίαι εις την στρατιωτικήν Κυβέρνησιν της Γερμανίας. 3ον) Διά να υποβοηθηθή η κατάστρωσις των σχεδίων διά το μέλλον της Γερμανίας.
Η Καθημερινή, 22 Νοεμβρίου 1945

H ετυμηγορία

Λονδίνον, 30. (Ιδ. υπ.).― Τηλεγραφούν εκ Νυρεμβέργης ότι μεγάλα πλήθη συνεκεντρώθησαν από πρωίας εις τας οδούς καθ’ ην στιγμήν οι κατηγορούμενοι δι’ εγκλήματα πολέμου επρόκειτο να λάβουν γνώσιν περί της τύχης των. Εν τούτοις το πλείστον του γερμανικού λαού δεν επιδεικνύει εξαιρετικόν ενδιαφέρον διά την τύχην των δικαζομένων. Ένας Γερμανός, ερωτηθείς διατί αναμένει, είπεν: «Υπάρχουν σπουδαιότερα πράγματα από την απόφασιν της δίκης. Αναμένομεν να μας δώσουν την μερίδα μας. Πρόκειται να διανεμηθούν ρέγγες. Αυτό είναι σπουδαιότερον δι’ ημάς».

Ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου λόρδος αρχιδικαστής Λώρενς εκήρυξε την έναρξιν της συνεδριάσεως περί ώραν 10ην. Αμέσως ήρχισε την ανάγνωσιν του κατηγορητηρίου εναντίον των κατηγορουμένων.
Η σημερινή συνεδρίασις του Δικαστηρίου της Νυρεμβέργης είναι η 218η. Η δίκη διήρκεσεν επί δέκα μήνας, αι δε εκτεθείσαι κατ’ αυτήν μαρτυρίαι απετελούντο συνολικώς εκ 17.000.000 λέξεων.
Η απόφασις συνετάχθη υπό των Βρεττανού, Αμερικανού, Σοβιετορρώσσου και Γάλλου δικαστών, βοηθουμένων υπό των τεσσάρων αναπληρωτών των. Έκαστος εκ των τεσσάρων δικαστών ανέγνωσε μέρος του λεπτομερεστάτου εγγράφου το οποίον όχι μόνον θ’ ανασκοπή ολόκληρον την υπόθεσιν, αλλά και είναι πιθανόν να περιλαμβάνη τας ευρείας νομικάς βάσεις επί των οποίων εστηρίχθησαν αι αποφάσεις των συμμάχων δικαστών.

Κατά την σημερινήν συνεδρίασιν πρώτοι, οι οποίοι κατέλαβον το εδώλιον του κατηγορουμένου, ήσαν οι ναύαρχοι Ρέντερ και Νταίνιτς. Έπειτα ήλθον ο Μπάλντουρ φον Σίραχ, ο Στράιχερ, ο Φουνκ και ο Σαχτ. Πάντες ούτοι κατέλαβον το πρώτον εδώλιον.

Κινηματογραφικαί ταινίαι ελάμβανον συνεχώς εικόνας των εξελισσομένων.
Εν τω μεταξύ κατέφθασαν και οι άλλοι κατηγορούμενοι, Ρόζεμπεργκ, Φρικ, Νώυρατ και Φριτς. Ο Γκαίριγκ, ωχρός και φέρων διόπτρας, εκάθησεν εις την συνήθη του γωνίαν και πλησίον αυτού εκάθησεν ο Ρίμπεντροπ. Όπισθεν του εδωλίου των κατηγορουμένων ίσταντο επτά ειδικώς εκλεγέντες φρουροί, φέροντες λευκά κράνη.

Ο πρόεδρος του δικαστηρίου λόρδος Λώρενς δεν ηθέλησε να προβή εις δήλωσιν περί εγκληματικότητος του Γερμανικού Ανωτέρου Αρχηγείου και Επιτελείου, αλλ’ ετόνισεν ότι είναι σαφείς αι ενδείξεις περί της εγκληματικότητος πολλών εκ των μελών των εν λόγω Αρχηγείων, ως ατόμων. 

Ο λόρδος Λώρενς ανέφερε την συμφωνίαν και το πρακτικόν της 8ης Αυγούστου του 1945 μεταξύ της Μεγάλης Βρεταννίας, της Αμερικής, της Γαλλίας και της Σοβιετικής Ενώσεως, τα οποία περιέχουν τα της διαδικασίας και δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου.

Το Διεθνές Στρατιωτικόν Δικαστήριον εις το σκεπτικόν της αποφάσεώς του εχαρακτήρισε το Γερμανικόν Γενικόν Επιτελείον του Στρατού και την Ανωτάτην Διοίκησιν αυτού ως μίαν αδίστακτον στρατιωτικήν κλίκαν, αλλά ως αναφέρεται εν τω σκεπτικώ, δεν δύναται να γίνη δίωξις εναντίον των Γερμανών ανωτάτων στρατιωτικών διότι εν τη νομική εννοία δεν ήσαν ούτε οργάνωσις, ούτε ομάς.
Η εισαγγελική αρχή του δικαστηρίου έχει αποτελεσθή από επαγγελματίας στρατιωτικούς. Ομοίως απαλλάσσεται της ευθύνης το Υπουργικόν Συμβούλιον ως τοιούτον ανεξαρτήτως των μελών τα οποία το απήρτιζον.

Ενώ το Διεθνές Στρατιωτικόν Δικαστήριον είχε να λύση το πρόβλημα της καταδίκης των Γερμανών εγκληματιών πολέμου, εκ παραλλήλου διά της καταδικαστικής του αποφάσεως δεν έπρεπε να δημιουργήση νομικόν προηγούμενον κατά το οποίον όλοι οι στρατιωτικοί αρχηγοί ενός κράτους το οποίον θα έχανε τον πόλεμον θα εθεωρούντο εγκληματίαι. Διά τον λόγον αυτόν το δικαστήριον ηρνήθη να θεωρήση την στρατιωτικήν κλίκαν ένοχον εν τη νομική εννοία της οργανώσεως ή της ομάδος, αλλά ταυτοχρόνως διαπιστώνει ότι τα πρόσωπα τα οποία απετέλεσαν τους οργανισμούς αυτούς έχουν τόσον περιπλακή εις τας εγκληματικάς πράξεις, ώστε δύνανται ευκόλως να διωχθούν ως άτομα.

Και εις το σημείον τούτο το δικαστήριον έχει την γνώμην ότι ο όρος «ομάς», όπου αναφέρεται, σημαίνει σύλλογον στρατιωτικών βαθμούχων. Εξ άλλου, όμως, το δικαστήριον δηλοί ότι εκ της αποδεικτικής διαδικασίας επείσθη ότι εις τας περισσοτέρας των περιπτώσεων οι αξιωματικοί αυτοί είναι ένοχοι, διότι εσχεδίασαν και ωργάνωσαν επιθετικόν πόλεμον και περαιτέρω ότι διέπραξαν εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητος. Ως εκ τούτου είναι υπεύθυνοι εις μέγαν βαθμόν δι’ όσα εκ των πράξεών των αυτών υπέφεραν και εβασανίσθησαν εκατομμύρια ανδρών, γυναικών και παιδίων – και διά τούτο ητίμασε το έντιμον στρατιωτικόν επάγγελμα.
Χωρίς την βοήθειάν των, προστίθεται εν τω σκεπτικώ, αι επιθετικαί φιλοδοξίαι του Χίτλερ και των άλλων συντρόφων του χιτλερισμού θα ήσαν ακέφαλοι και στείραι.

Κατά συνέπειαν μολονότι ούτοι δεν απετέλουν ομάδα κατά την έννοιαν του Κώδικος και παρά τον ισχυρισμόν των ότι έπρεπε να υπακούσουν ως στρατιωτικοί εις τας δοθείσας διαταγάς, είναι απολύτως συνένοχοι των βαναύσων εγκλημάτων του Χίτλερ, τα οποία απεδείχθη ότι ήσαν εν γνώσει των. Και τα εγκλήματα ταύτα διεπράχθησαν εις τόσον μεγάλην κλίμακα, όσην ο κόσμος δεν είχε ποτέ άλλοτε μέχρι σήμερον την ατυχίαν να υποστή.

Τοιουτοτρόπως, συνεχίζεται εις το σκεπτικόν, παρέσχον οι αξιωματικοί ούτοι με την ανοχήν των ή την συμμετοχήν των εις την διάπραξιν των εγκλημάτων, βάσιν διά το κατηγορητήριον και τόσον διά τα εγκλήματα πολέμου όσον και διά τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητος, ευρίσκει τους κατηγορουμένους ενόχους απ’ αρχής μέχρι τέλους όλους ανεξαιρέτως, εκτός εκείνων οι οποίοι χαρακτηρίζονται ως εξαναγκασθέντες εις συνεργίαν.

Νυρεμβέργη, 30. (Ιδ. υπ.).― Αμερικανός ανταποκριτής παρακολουθών την δίκην των εγκληματιών πολέμου μεταδίδει τα ακόλουθα:
Η ανάγνωσις του σκεπτικού της αποφάσεως του Διεθνούς Δικαστηρίου διά τους 21 Γερμανούς εγκληματίας πολέμου δεν έλυσεν ακόμη την απορίαν περί του ποιοι είναι οι οριστικώς καταδικασθέντες εις θάνατον και ποιοι όχι. Μερικοί έχουν μεγαλυτέρας ελπίδας να διαφύγουν τον θάνατον και να καταδικασθούν εις ισόβια δεσμά.

Καθ’ όλην την μακράν διπλήν συνεδρίασιν οι 21 κατηγορούμενοι εκάθηντο εις τα εδώλια ακούοντες τον πρόεδρον του Δικαστηρίου να αναπτύσση τα νομικά επιχειρήματα τα οποία στηρίζουν την κατηγορίαν και αποδεικνύουν την ενοχήν των δικαζομένων, επιχειρήματα διά των οποίων περιγράφονται η προσπάθεια των χιτλερικών ηγετών να φθάσουν εις την κατάκτησιν ολοκλήρου του κόσμου, αι επιθετικαί πράξεις των, τα φοβερά των εγκλήματα, αι αγριότητες και οι φόνοι.

Εις την αρχήν οι κατηγορούμενοι εφαίνοντο ενδιαφερόμενοι να συλλάβουν από τα αναφερόμενα, τα γεγονότα εκείνα τα οποία τους ενδιέφερον διά την προσωπικήν ενοχήν των. Αργότερον παρουσίαζον το θέαμα μιας ομάδος γηρασμένων ανθρώπων, οι οποίοι εκάθηντο χωμένοι εις τας θέσεις των, δίδοντες ελαχίστην αν όχι καμμίαν προσοχήν εις τα γεγονότα των οποίων εν τούτοις ήσαν οι πρωταθληταί.

Ο Ρίμπεντροπ ήτο κάτωχρος και ωμοίαζεν ωσάν χαμένος. Είναι ο άνθρωπος ο οποίος εβοήθησε τον Χίτλερ να καταστρώση την πολιτικήν προπαρασκευήν των κατακτητικών σχεδίων του. Την περισσοτέραν ώραν εκάθητο και με το πρόσωπον προς τα άνω ητένιζε την οροφήν απαθώς. Ο Γκαίριγκ, με την στολήν του κρεμασμένην σχεδόν από το αδυνατισμένον σώμα του, εκάθητο ακίνητος, ανήσυχος και διαρκώς κινούμενος επάνω εις το ξύλινον κάθισμα. Ο φον Εςς, ο πλέον καταβεβλημένος εξ όλων, κάπου-κάπου εφαίνετο να σημειώνη σχετικά εις ένα κομμάτι χαρτί επάνω εις το γόνατό του. Ενίοτε έκαμνε μορφασμούς και μίαν φοράν εξήλθε της αιθούσης διά δύο ώρας με συμπτώματα κρίσεως. Ο Κάιτελ, ο οποίος προσπαθεί να παρουσιασθή ως ο τύπος του υπερόπτου Πρώσσου στρατιωτικού και ο παρακαθήμενός του Καλτενμπρούννερ δεν εφαίνοντο τόσον πολύ ενδιαφερόμενοι με τα εξιστορούμενα περί των Ες Ες και της Γκεστάπο, αν και ο δεύτερος ήτο εκ των αρχηγών των. Ο Φουνκ κατά το πλείστον μέρος των συνεδριάσεων απέφευγε να ατενίση προς το δικαστήριον και έμενεν αφηρημένος εις το κάθισμά του. Πλέον νευρικός από όλους τους κατηγορουμένους εφαίνετο ο Φριτς Ζάκουελ. Πολλάκις ούτος ανεφέρετο ως υπεύθυνος δι’ αγριότητας και εγκλήματα κατά των εκατομμυρίων εργατών τους οποίους οι Γερμανοί είχον μεταβάλει εις δούλους. Κατ’ επανάληψιν εκίνει την κεφαλήν του και εσκούπιζε τα χείλη του νευρικά με το μανδήλι του. Κατά το διάστημα της δίκης είχε συντριβή τελείως το ηθικόν του και εζήτει χάριν αναφέρων την σύζυγον και τα δέκα τέκνα του. Απόψε ήτο ένας ανθρωπάκος όμοιος προς τόσα άλλα εκατομμύρια ασημάντων ανθρώπων, ο οποίος πρέπει να ηννόησεν ότι δεν έχει ελπίδα να διαφύγη την καταδίκην.

Το δικαστήριον θα συνεχίση αύριον (σήμερον) την 9.30′ διά να αναγνωσθή η συνέχεια της αποφάσεως. Το πρώτον μέρος θ’ αφιερωθή εις τας εναντίον εκάστου των κατηγορουμένων ειδικάς κατηγορίας. Έπειτα θα γίνη διακοπή. Οι υπόδικοι θα οδηγηθούν εις τα κελλιά των και έπειτα θα επαναφερθούν ανά εις εις τα εδώλια κατά την σημερινήν σειράν των διά να ακούσουν την απόφασιν και τας καταδίκας και οι ίδιοι.

Όταν το δικαστήριον κληθή αύριον (σήμερον) την πρωίαν διά την 219ην συνεδρίασιν αυτού, οι 21 κατηγορούμενοι θα καλούνται ο εις μετά τον άλλον διά να ακούσουν την εις έκαστον επιβληθησομένην ποινήν. Εξαίρεται το γεγονός ότι το σκεπτικόν του δικαστηρίου ενεκρίθη ομοφώνως και υπό των οκτώ μελών του δικαστηρίου (τεσσάρων τακτικών και τεσσάρων αναπληρωματικών), τούτο δε κρίνεται ως συμβάλλον εις το κύρος και την αμεροληψίαν της αποφάσεως. Ούτω το δικαστήριον θα απευθύνη εν και μόνον μήνυμα εις ολόκληρον τον κόσμον, ομόθυμον και ατεμάχιστον. Θεωρείται ότι διά της αποφάσεώς του, βασιζομένης επί των αδιαψεύστων και μη κλονισθέντων υπό της υπερασπίσεως ναζιστικών εγγράφων, ανοίγεται νέον κεφάλαιον εις το Διεθνές Δίκαιον. Διότι ο πόλεμος χαρακτηρίζεται ως έγκλημα διεθνές.
Το κατηγορητήριον εστρέφετο, ως γνωστόν, εναντίον επτά ναζιστικών οργανώσεων, εκ των οποίων αι τέσσαρες, ήτοι το εθνικοσοσιαλιστικόν κόμμα, τα Ες Ες, η Γενική Ασφάλεια και η Γκεστάπο (η μυστική αστυνομία), εκρίθησαν ένοχοι των αποδιδομένων εις αυτάς εγκλημάτων, ενώ αι έτεραι τρεις, ήτοι τα Τάγματα Εφόδου (Σ.Α.), η Κυβέρνησις του Ράιχ και η Ανωτάτη Στρατιωτική Διοίκησις μετά του Γενικού Επιτελείου θεωρούνται ως ωργανωμέναι ομάδες, ανεύθυνοι των διαπραχθέντων εγκλημάτων, χωρίς ως εκ τούτου τα μέλη τα ανήκοντα εις αυτάς ν’ απαλλάσσωνται της ευθύνης διά τας συγκεκριμένας εναντίον των κατηγορίας. Τα Τάγματα Εφόδου απηλλάγησαν διότι μετά την εκκαθάρισιν του 1934 κατέστησαν σχετικώς ασήμαντα· και η Κυβέρνησις του Ράιχ διότι μετά το 1937 δεν ενήργησεν ουσιαστικώς ως συγκροτημένη ομάς.

Το κατηγορητήριον συνοψίζεται εις τα εξής τέσσαρα κεφάλαια:
1) Ότι αι κριθείσαι ένοχοι οργανώσεις συνώμοσαν διά την εξαπόλυσιν επιθετικού πολέμου.
2) Ότι ο πόλεμος ούτος υπήρξεν όντως επιθετικός.
3) Ότι ο επιθετικός πόλεμος αποτελεί διεθνές έγκλημα.
4) Ότι το γεγονός της υπό ανωτέρας αρχής κατευθύνσεως του πολέμου τούτου δεν απαλλάσσει τους ενόχους της προσωπικής των ευθύνης διά τα κατά την διάρκειαν του πολέμου τούτου διαπραχθέντα εγκλήματα.

Το σκεπτικόν εκτείνεται μετά ταύτα εις την πλήρη ανάλυσιν του κατηγορητηρίου ως τούτο ανεπτύχθη κατά την αποδεικτικήν διαδικασίαν, θεωρεί τον πόλεμον εναντίον της Ελλάδος και της Γιουγκοσλαυίας ως καθαράν και απροκάλυπτον επίθεσιν, ειδικώς δεν τον κατά της Γιουγκοσλαυίας τοιούτον ως κηρυχθέντα ευθύς μετά την κατηγορηματικήν διαβεβαίωσιν του Χίτλερ περί του σεβασμού προς την ακεραιότητα και την ανεξαρτησίαν της χώρας ταύτης, χαρακτηρίζει τον κατά της Ρωσσίας πόλεμον ως όλως απρόκλητον και ομιλεί διά μακρών περί των ωμοτήτων των διαπραχθεισών εις τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως, περί του διωγμού των Εβραίων κλπ. […]
Η Καθημερινή, 1 Οκτωβρίου 1946