«Η Ενδημούσα Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξέλεξε χθες, σύμφωνα με την κανονική τάξη και παμψηφεί ως Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικό Πατριάρχη, τον μέχρι τότε μητροπολίτη Χαλκηδόνος κ. Βαρθολομαίο», γνωστοποίησε στους αναγνώστες της η «Καθημερινή» στις 23 Οκτωβρίου 1991, την επομένη της εκλογής. «Ο βαρύς σταυρός της Μεγάλης Εκκλησίας βρήκε και πάλι τον Κυρηναίο του, όπως χαρακτηριστικά είπε στην πρώτη δήλωσή του ο νέος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος».
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, κατά κόσμον Δημήτριος, γεννήθηκε στις 29 Φεβρουαρίου 1940 στους Αγίους Θεοδώρους της Ίμβρου. Γονείς του ήταν ο Χρήστος και η Μερόπη Αρχοντώνη. Αφού ολοκλήρωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο δημοτικό σχολείο των Αγίων Θεοδώρων, ο έφηβος πλέον Δημήτριος μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για να φοιτήσει στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο-Λύκειο. Στη συνέχεια, ξεκίνησε τις πανεπιστημιακές του σπουδές, φοιτώντας κατά σειρά στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, στο Ινστιτούτο Ανατολικών Σπουδών του Γρηγοριανού Πανεπιστημίου της Ρώμης, το Οικουμενικό Ινστιτούτο του Bossey (Ελβετία) και το Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα από το Γρηγοριανό Πανεπιστήμιο, καταθέτοντας διατριβή η οποία είχε τον τίτλο «Περὶ τὴν κωδικοποίησιν τῶν ἱερῶν κανόνων καὶ τῶν κανονικῶν Διατάξεων ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ».
Χειροτονήθηκε διάκονος το 1961, λαμβάνοντας το όνομα Βαρθολομαίος, και οχτώ χρόνια αργότερα, το 1969, πρεσβύτερος. Γρήγορα ακολούθησε και η χειροτονία του σε μητροπολίτη Φιλαδελφείας, τα Χριστούγεννα του 1973. Τον Ιανουάριο του 1990 εξελέγη Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος, διαδεχόμενος τον εκδημούντα μητροπολίτη Μελίτωνα. Στις 22 Οκτωβρίου 1991 εξελέγη ως ο «270ος διάδοχος του Αποστόλου Ανδρέου, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης».
Όπως ανέφερε σε άρθρο του στις 23ης Οκτωβρίου 1991 ο ανταποκριτής της «Καθημερινής» στην Κωνσταντινούπολη Άλκης Κούρκουλας: «Χαρά, ελπίδα, αλλά και ανακούφιση είναι τα αισθήματα που προκαλεί στο Φανάρι η εκλογή του νέου Πατριάρχη. Χαρά, γιατί δεν υπήρξαν εμπόδια στην εκλογή του Βαρθολομαίου, που εθεωρείτο η φυσιολογική επιλογή για τον Οικουμενικό Θρόνο. Ελπίδα, γιατί η προσωπικότητα του νέου Πατριάρχη ενισχύει τον ιστορικό αυτό θεσμό να ξεπεράσει τα μεγάλα προβλήματα που τον αφορούν και να θέσει νέες βάσεις στη νέα περίοδο της ιστορίας του».
Τον χαρακτήρα και το μέχρι τότε έργο του νέου Οικουμενικού Πατριάρχη επαίνεσε ο Διονύσης Μακρής στα άρθρα του, τα οποία δημοσιεύτηκαν την επομένη της εκλογής. «Η ανάδειξη του μητροπολίτη Χαλκηδόνος ως Οικουμενικού Πατριάρχη αποτελεί επιβράβευση μιας ζωής αφιερωμένης στην Εκκλησία. Εργατικός, σώφρων, συνετός, άριστα κατηρτισμένος στην ορθόδοξη θεολογία, κάτοχος πέντε γλωσσών, πλην της ελληνικής και της τουρκικής, μιλάει και γράφει άπταιστα την αγγλική, γαλλική και ιταλική, υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια το δεξί χέρι και ο συντονιστής των εν γένει δραστηριοτήτων και πρωτοβουλιών του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
»Κατ’ επανάληψη μέλος και Πρόεδρος Πατριαρχικών Εξαρχειών συνέβαλε, όπως δήλωσε ο υπεύθυνος του γραφείου Τύπου της Συνόδου και στενός συνεργάτης και φίλος του κ. Ιωάννης Χατζηφώτης στην επάνοδο των μεγάλων μοναστηριών του Άθω, στον κοινοβιακό ρυθμό. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Εκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως στη Θρονική εορτή της Εκκλησίας της Ρώμης τα τελευταία χρόνια και μέλος της τακτικής επιτροπής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών διαθέτει υψηλό κύρος στον διαχριστιανικό κόσμο».
Μηνύματα για την εκλογή του Βαρθολομαίου στον Οικουμενικό Θρόνο απέστειλαν τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής όσο και ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Συγκεκριμένα, ο Καραμανλής ανέφερε «Σας εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια αλλά και τη μεγάλη χαρά ολόκληρου του ελληνικού έθνους και εμού προσωπικά για την επάξια ανάδειξή σας στον Οικουμενικό θρόνο. Το έθνος μας είναι πεπεισμένο, Παναγιώτατε, ότι θα φέρετε σε αίσιο πέρας την οικουμενική αποστολή σας της Αγάπης και της Ειρήνης και ότι θα συνεχίσετε και θα εμπλουτίσετε τις μακραίωνες παραδόσεις της Ορθοδοξίας και της Χριστιανοσύνης».
Η ενθρόνιση του νέου Οικουμενικού Πατριάρχη πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 2 Νοεμβρίου 1991 στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
