Το καλοκαίρι του 1920, η Ελλάδα γνώρισε τη μεγαλύτερή της δόξα. Επτά χρόνια μετά τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, με την οποία επιβεβαιώθηκε η ελληνική κυριαρχία στη Μακεδονία, την Ήπειρο και την Κρήτη (η κυριαρχία στα nησιά του ΒΑ Αιγαίου συνδέθηκε με το ζήτημα της Βορείου Ηπείρου και διευθετήθηκε από τις Μεγάλες Δυνάμεις μέσα στο 1914), η Ελλάδα διεύρυνε για ακόμη μία φορά τα σύνορά της προς τη Θράκη και τη δυτική Μικρά Ασία, εξελισσόμενη σε μια ισχυρή χώρα της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. «Η Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών» ήταν πλέον γεγονός. Καθοριστικό ρόλο στην ενσωμάτωση των αλύτρωτων περιοχών στον εθνικό κορμό έπαιξε ο πρωθυπουργός της χώρας, Ελευθέριος Βενιζέλος.
Η επιτυχία της Ελλάδας στις Σέβρες αμαυρώθηκε από τη δολοφονική απόπειρα εναντίον του, την οποία διέπραξαν δύο αντιβενιζελικοί αξιωματικοί στον σιδηροδρομικό σταθμό της Λυών, στο Παρίσι. Θύμα των πράξεων αντεκδίκησης για την απόπειρα εναντίον του Βενιζέλου υπήρξε ο πολιτικός και διπλωμάτης Ίων Δραγούμης. Η κατάσταση στο εσωτερικό εκτραχύνθηκε.
Επιστρέφοντας από τη Γαλλία, ο Βενιζέλος προκήρυξε εκλογές για τις 25 Οκτωβρίου/7 Νοεμβρίου 1920. Οι τελευταίες εκλογές στη χώρα είχαν διεξαχθεί στο «μακρινό» 1915 και ήδη η διάρκεια ζωής της «Βουλής των Λαζάρων» είχε παραταθεί τρεις φορές. Ο Βενιζέλος ανακοίνωσε ότι η διεξαγωγή των εκλογών θα πραγματοποιείτο με δική του εποπτεία και όχι υπό κάποια υπηρεσιακή κυβέρνηση. Έγιναν προσπάθειες για την ομαλοποίηση του πολιτικού βίου: καταργήθηκαν ο στρατιωτικός νόμος και η λογοκρισία. Επετράπη τότε να επιστρέψουν στην Ελλάδα ηγετικές μορφές του αντιβενιζελικού χώρου, όπως ο Δημήτριος Γούναρης, ο οποίος αποβιβάστηκε στην Κέρκυρα μέσα στον Οκτώβριο του 1920 και επιδόθηκε στη συνέχεια στην προεκλογική του εκστρατεία.
Η «Ηνωμένη Αντιπολίτευσις» στήριξε την προεκλογική της εκστρατεία κυρίως σε δύο θέματα: πρώτον την τυραννία που υπέστη η χώρα από τον Βενιζέλο και δεύτερον την επιστροφή του Κωνσταντίνου Α΄, ο οποίος είχε παραιτηθεί υπέρ του δευτερότοκού του γιου, Αλέξανδρου το 1917. Η αντιβενιζελική αντιπολίτευση, παράλληλα, έκανε προσπάθειες να κερδίσει την εμπιστοσύνη των δυνάμεων της Αντάντ ως προς τη στάση της σε περίπτωση που ανερχόταν στην εξουσία.
Από την άλλη, το Κόμμα Φιλελευθέρων του Βενιζέλου στήριξε την εκστρατεία του πάνω σε δύο προτάσεις. Η πρώτη αφορούσε το εθνικό ζήτημα, το οποίο η βενιζελική πλευρά υπερηφανευόταν ότι είχε ήδη διευθετήσει, παρότι γνώριζε τη δυσκολία του εγχειρήματος στη Μικρά Ασία. Η δεύτερη εμπεριείχε στοιχεία απολογίας για όσα λάθη είχαν γίνει την περίοδο της βενιζελικής διακυβέρνησης. Αποδίδονταν, μάλιστα, στην εποχή στην οποία συνέβησαν, δηλαδή μια περίοδο πολεμικών συγκρούσεων και οξέος διχασμού.
Οι εκλογές αναβλήθηκαν για την 1η/14η Νοεμβρίου εξαιτίας του πρόωρου θανάτου του βασιλιά Αλέξανδρου. Το μήνυμα της «Καθημερινής» την ημέρα των εκλογών ήταν ξεκάθαρο. «Σήμερον θα ψηφίσετε. Πριν ψηφίσετε σκεφθήτε: η ψήφος σας είνε σημαντική. Η ψήφος σας δεν είνε απλούν, ελαφρόν σφαιρίδιον. Είναι βουνόν μολύβδου», ανέφερε η αντιβενιζελικά τοποθετημένη εφημερίδα στο κύριο άρθρο της. Συνεχίζοντας και υπερτονίζοντας τις θυσίες του ελληνισμού για την απελευθέρωση των αλύτρωτων Ελλήνων, η «Καθημερινή» επισήμανε την ανάγκη για επιστροφή της χώρας σε ρυθμούς κανονικότητας. «Αφήσατε την Ελλάδα αυτήν, την οποίαν εμεγαλύνατε σεις, μαχόμενοι από τα χίλια ενεακόσια δώδεκα έως χθες, αφήσατε την Ελλάδα ν’ αναπνεύση. Δώσατέ της πάλιν Δικαιοσύνην, Ελευθερίαν και Γαλήνην και δώσατε εις τους πολίτας της ασφάλειαν τιμής, ζωής και περιουσίας. Πριν ψηφίσετε –και σεις ακόμη όσοι υπήρξατε αντίπαλοί μας έως χθες βράδυ– σταθήτε προς στιγμήν και αναπολήσατε πόσων αδικιών, πόσων αγριοτήτων, πόσων εγκλημάτων θύμα υπήρξε επί τρία έτη η μη προσχωρήσασα εις τον βενιζελισμόν Ελλάδα».
Το αποτέλεσμα των εκλογών εξέπληξε τους πάντες. Το Κόμμα Φιλελευθέρων υπέστη συντριπτική ήττα καταλαμβάνοντας μόλις 118 έδρες από το σύνολο των 369. Οι βενιζελικές έδρες στη νέα Αναθεωρητική Βουλή προέρχονταν εξ ολοκλήρου από τη Θράκη και τις Νέες Χώρες.
Κατά την εκτίμηση του Βενιζέλου, η ήττα της 1ης Νοεμβρίου οφειλόταν κατά κύριο λόγο στην κόπωση από την σχεδόν οκταετή συμμετοχή της Ελλάδας σε πολέμους. Οι αντιβενιζελικοί παρέμειναν στην εξουσία έως τη Μικρασιατική Καταστροφή. Ανατράπηκαν από το στρατιωτικό κίνημα του Σεπτεμβρίου 1922, στο οποίο πρωταγωνίστησαν ο Νικόλαος Πλαστήρας και ο Στυλιανός Γονατάς.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
