Η εξερεύνησις του Ανταρκτικού – Στους παγετώνες του Νότιου Πόλου

Tο 1929, ο Αμερικανός ναύαρχος Ρίτσαρντ Ε. Μπερντ πέταξε πάνω από τον Νότιο Πόλο, στο πλαίσιο της πρώτης αποστολής του για την εξερεύνηση της Ανταρκτικής. Η συμμετοχή σε αυτήν την αποστολή, η οποία εγκαινιάστηκε το 1928, δύο πλοίων και τριών αεροπλάνων την καθιστούσε μία από τις πιο φιλόδοξες απόπειρες εξερεύνησης και μελέτης της νοτιότερης ηπείρου της Γης. Από την ειδικά κατασκευασμένη βάση «Μικρά Αμερική» ξεκινούσαν οι ερευνητικές ομάδες, με αεροπλάνο, οχήματα χιονιού και ελκήθρα με σκύλους, που φωτογράφιζαν την περιοχή και συνέλεγαν γεωλογικά δεδομένα.

Η προαναφερθείσα πτήση, διάρκειας περίπου 18 ωρών, στην οποία συμμετείχαν οι Μπερντ, Μπάλκεν, Τζουν και Μακίνλεϊ, απασχόλησε τις στήλες της Καθημερινής. Η εφημερίδα, εκτός από τα ρεπορτάζ του ανταποκριτή των Τάιμς, Ράσελ Όουενς, ο οποίος έλαβε μέρος στην αποστολή, δημοσίευσε και τη μαρτυρία του Μπερντ, ο οποίος περιέγραψε λεπτομερώς τις δυσκολίες που συνάντησε σε όλη τη διάρκεια της πτήσης.

Η πρώτη αποστολή του Μπερντ ολοκληρώθηκε με επιτυχία το 1930. Ο Μπερντ ηγήθηκε δύο ακόμη αποστολών στην Ανταρκτική, παρέχοντας πολύτιμα δεδομένα στους επιστήμονες.

Η θριαμβευτική πτήσις του Μπερντ υπεράνω του Νοτίου Πόλου

Mικρά Αμερική», 1 Δεκεμβρίου.— Η αποστολή μας εσημείωσε μίαν θριαμβευτικήν επιτυχίαν. Ο αρχηγός μας Μπερντ και τέσσαρες άλλοι σύντροφοί μας κατώρθωσαν να εκτελέσουν μίαν από τας δυσκολωτέρας πτήσεις και να φθάσουν εναερίως υπεράνω του Νοτίου Πόλου.

Το μέγα αεροπλάνον «Φλόϋντ Μπέννετ» εφάνη αντάξιον των προσδοκιών μας και προσεγειώθη αισίως ενταύθα, ύστερα από απουσίαν δεκαοκτώ ωρών και πενήντα λεπτών. Ουσιαστικώς το τολμηρότατον ταξείδι μετά της επιστροφής διήρκεσε δεκαοκτώ ώρας, διότι το αεροπλάνον ηναγκάσθη να προσγειωθή διά να ανεφοδιασθή εις μίαν από τας αποθήκας τας οποίας έχομεν εγκαταστήσει πλησίον της ορεινής περιφερείας.

Ο Μπερντ είνε ο μόνος άνθρωπος ο οποίος εξε­τέλεσε πτήσιν υπεράνω και των δύο πόλεων. Εις το επικίνδυνον τούτο εναέριον ταξείδι του συνωδεύετο από τον πιλότον Μπερν Μπάλκεν, τον ασυρματιστήν Χάρολδ Τζιουν και τον φωτογράφον Μακ Κίνλυ.

Οι τέσσαρες γενναίοι άνδρες ηυτύχησαν να εκτελέσουν ένα από τα μεγαλείτερα αεροπορικά κατορθώματα της εποχής μας. Παρ’ όλας τας τρομεράς δυσκολίας ηδυνήθησαν να φέρουν εις πέρας τον μεγάλον σκοπόν των, να επισκεφθούν τον Νότιον Πόλον εναερίως. Θριαμβευτικώς εξετέλεσαν 2.600 χιλιόμετρα υπεράνω της παγωμένης ερήμου εντός δεκαοκτώ ωρών.

Είνε περιττόν να αναφέρωμεν με πόσον ενθουσιασμόν υπεδέχθημεν τους συντρόφους μας. Μας εκυρίευσεν αληθινή φρενήτις όταν διεκρίναμεν από μακράν το επιβλητικόν αεροπλάνον. Όλοι εσπεύσαμεν να τους βοηθήσωμεν κατά την προσγείωσίν των και να εκδηλώσωμεν την χαράν που μας έδιδε η αισία επιστροφή των.
‡ˆ‡­­­­
Οι σύντροφοί μας, παρ’ όλους τους κόπους του εξαντλητικού ταξειδίου των, δεν ηθέλησαν να αναπαυθούν και ήρχισαν να μας αφηγούνται τα πλέον χαρακτηριστικά επεισόδια του κατορθώματός των.

Το αεροπλάνον ανεχώρησεν από την «Μικράν Αμερικήν» εις τας 3.10′  μετά μεσημβρίαν, την 28ην Νοεμβρίου. Μετά τέσσαρας ώρας είχε διασχίσει τον Μέγαν Φραγμόν. Από του σημείου τούτου, ήρχιζαν και οι σοβαρώτεροι κίνδυνοι της μεγάλης ταύτης πτήσεως διά την επιτυχίαν της οποίας έπρεπε να βοηθήσουν πολλαί καλαί συμπτώσεις.

Εν πρώτοις εχρειάζετο να φανούν ευνοϊκαί αι ατμοσφαιρικαί συνθήκαι. Κατόπιν ήτο απαραίτητον να διατηρηθή μέχρι τέλους η τελεία λειτουργία των κινητήρων. Τέλος, η εκλογή της καταλλήλου διευθύνσεως έπρεπε να είνε ακριβής διά να μη χαθή το αεροπλάνον εις τας παγωμένας ερήμους. Ευτυχώς, ότι και την φοράν αυτήν, η Πρόνοια εβοήθησε τον Μπερντ και τους άλλους συντρόφους μας να πραγματοποιήσουν το αξιοθαύμαστον τούτο κατόρθωμα. 

Η εργασία επί του αεροπλάνου υπήρξεν εντατική και αδιάκοπος. Οι τέσσαρες άνδρες, συγκεντρωμένοι εις την μικράν μεταλλικήν καμπίναν, δεν ανεπαύθησαν ουδέ επί μίαν καν στιγμήν. Ο Μπερντ, ο οποίος είχε την ευθύνην της εκλογής της πορείας, ήτο βυθισμένος διαρκώς εις μαθηματικούς υπολογισμούς και παρατηρήσεις. Εν τούτοις κατώρθωνε ταυτοχρόνως να παρακολουθή την κατανάλωσιν της βενζίνης, να λαμβάνη σημειώσεις και να αντικαθιστά εις το πηδάλιον τον πιλότον Μπάλκεν.

Ο Τζιουν και ο Μακ Κίνλυ έστελλαν συνεχώς ραδιογραφήματα, ελάμβαναν πολλάς πληροφορίας 
και κινηματογραφικάς ταινίας, επέβλεπαν τας δεξαμενάς, εφρόντιζαν διά την κανονικήν λειτουργίαν των μηχανημάτων. Ο Τζιουν και ο Μακ Κίνλυ έμειναν αναγκαστικώς σκυμμένοι καθ’ όλην την διάρκειαν της πτήσεως και όταν εξήλθαν από το αεροπλάνον είχαν την εντύπωσιν ότι κάποιος οδοστρωτήρ είχε περάσει επάνω από το σώμα των.

Μέχρι του Φραγμού το εναέριον ταξείδιον εγένετο άνευ επεισοδίων. Το αεροπλάνον διήλθε χαμηλά υπεράνω του μέρους όπου ευρίσκεται η γεωλογική αποστολή εις την οποίαν ο Μπερντ έρριψεν ένα σάκκον με επιστολάς και τρόφιμα. Κατόπιν το αεροπλάνον ήρχισε να ανεβαίνη υψηλότερα. Όταν το αεροπλάνον επλησίασε την οροσειράν, ευρίσκετο ήδη εις ύψος 2.600 μέτρων. Και τότε ο Μπερντ έπρεπε να λάβη την πρώτην σοβαράν απόφασιν. Ποίαν διεύθυνσιν θα έπρεπε να εκλέξη;

Ο Αμούνδσεν κατά την ιστορικήν πορείαν του, το 1911, διά να φθάση μέχρι του οροπεδίου, επροτίμησε να ακολουθήση τον δρόμον των παγετώνων Άξελ Χαΐλμπεργκ. Ο Μπερντ όμως εθεώρησε προτιμώτερον να κατευθυνθή προς δυσμάς και υπεράνω των παγετώνων Λιούς, οι οποίοι απεκλήθησαν ούτω εκ του ονόματος της κόρης του εξερευνητού Νάνσεν. Η απόφασις αύτη ηδύνατο να αποβή ολεθρία διά τους συντρόφους μας. Ολίγον μετά τον Φραγμόν και εις την κορυφήν ενός γιγαντιαίου τείχους εφάνη ένα είδος ανοίγματος, και ήτο εντελώς αδύνατον να γνωσθή μέχρι ποίου ύψους έφθανε το οροπέδιον. Το αεροπλάνον θα εκινδύνευε να καταστραφή εάν εύρισκεν εμπρός του στενήν δίοδον βουνού όπου δεν θα ηδύνατο να κινηθή ελευθέρως ή να προχωρήση κατ’ ευθείαν. Η μόνη ελπίς σωτηρίας ήτο να ανέλθη υψηλότερα. Αλλά τότε θα έπρεπε να θυσιασθή η βενζίνη διά να καταστή ελαφρότερον το αεροπλάνον.

Κατ’ ανάγκην η πτήσις προς τον Νότιον Πόλον δεν θα ήτο, εν τοιαύτη περιπτώσει, κατορθωτή. Οι σύντροφοί μας αντελήφθησαν τον κίνδυνον και ανησύχησαν. «Δεν μας έμενε, προσέθεσεν ο Τζιουν, παρά να ανέλθωμεν όσον το δυνατόν υψηλότερα και να προσευχώμεθα με όλην μας την ψυχήν».

Εις ύψος 3.350, οι σύντροφοί μας επείσθησαν ότι το αεροπλάνον δεν θα κατώρθωνε να υπερβή το εμπόδιον, εάν δεν απηλλάσσετο από το ένα μέρος του βάρους του. Το δράμα εξετυλίχθη με ταχύτητα. «Πρέπει να πετάξωμεν κάτι», είπεν ο Μπάλλκεν. —«Ας πετάξωμε μερικά τρόφιμα, απεφάσισεν ο Μπερντ». Η βενζίνη ήτο το πολυτιμώτερον πράγμα. Κατ’ αυτόν τον τρόπον ερρίφθησαν εις τους πάγους 140 χιλιόγραμμα τροφίμων. Το αεροπλάνον ανήλθεν αμέσως υψηλότερα, αλλά την ιδίαν στιγμήν εφάνη ένα άλλο τείχος από πάγους.

Ο Μπάλκεν διά να μη απομακρύνεται από τα ευνοϊκά ρεύματα, ωδήγει το αεροπλάνον ελικοειδώς. Εν τω μεταξύ ο Τζιουν κατεγίνετο εις το να γεμίζη τας δεξαμενάς, κατόπιν δε επετούσε τα κενά δοχεία. Ο Μπερντ, όπως πάντοτε ψύχραιμος, υπεδείκνυεν εις τον Μπάλκεν τας κινήσεις που έπρεπε να κάμη και από τας οποίας εξηρτάτο η ζωή τεσσάρων ανθρώπων.

Η δίοδος καθίστατο ολονέν στενωτέρα και επλησίαζε τας πτέρυγας του αεροπλάνου. Πυκνά σύννεφα εφάνησαν εις τον ορίζοντα και έκρυψαν μίαν άλλην υψηλοτέραν οροσειράν. Ήτο εντελώς αδύνατον να γίνη στροφή δεξιά ή αριστερά. Κατ’ ανάγκην έπρεπε να ανέλθουν υψηλότερα. Ίσως υπεράνω του νέφους να ευρίσκετο η ποθητή διέξοδος.

Παρά την θυσίαν των τροφίμων το αεροπλάνον με δυσκολίαν ημπορούσε να φθάση εις μεγαλείτερα ύψη. Εις την κρίσιμον ταύτην στιγμήν ο Μπάλκεν έκαμε μίαν τελευταίαν προσπάθειαν. Το υψόμετρον εσημείωσε 3.500 μέτρα. Και τότε οι σύντροφοί μας αντίκρυσαν το αξιοθαύμαστον πανόραμα της παγωμένης ερήμου.ˆ‡­­­­

Το αεροπλάνον διέβη άνωθεν της οροσειράς της Βασιλίσσης Μώδης και κατηυθύνετο τώρα προς τον Νότιον Πόλον. Η περίοδος αύτη του ταξειδίου δεν υπήρξε εύκολος. Δυνατοί άνεμοι ημπόδιζαν την πτήσιν. Υπό τας αυτάς συνθήκας με μεγάλην δυσκολίαν ηδύνατο να τηρηθή η ακριβής πορεία. Ο Μπερντ ακαταπαύστως κατεγίνετο εις παρατηρήσεις, εξηκρίβωνε το ύψος του ηλίου, υπελόγιζε την ταχύτητα και εδιόρθωνε τας αναποφεύκτους λοξοδρομίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπον κατώρθωσε να μείνη εις την καλήν οδόν.

Όλοι οι συντρόφοι μας ήρχισαν να αισθάνωνται κούρασιν. Εξ άλλου εκ της κενώσεως των δοχείων της βενζίνης η ατμόσφαιρα της καμπίνας είχε γίνει αποπνικτική. Ο ιδρώς έτρεχεν από το πρόσωπον όλων. Ένα είδος ναυτίας ήρχισε να τους κυριεύη. Ευτυχώς, η κατάστασις αύτη δεν διετηρήθη επί πολύ.

Το αεροπλάνον είχε πλησιάσει τον Νότιον Πόλον. Ο ορίζων έγινεν αίθριος. Οι σύντροφοί μας διέσχισαν μίαν άγνωστον οροσειράν, η οποία υψώνεται πλησίον της 180ής μοίρας. Ο Μπερντ διέταξε μίαν στροφήν προς τα δεξιά, έπειτα μίαν άλλην προς τα αριστερά. Το αεροπλάνον ευρίσκετο, τέλος, υπεράνω του Νοτίου Πόλου. Οι τέσσαρες άνδρες παρέμειναν σιωπηλοί, σκεπτόμενοι ότι είχαν νικήσει. Κατόπιν ηκούσθησαν ζητωκραυγαί και το αεροπλάνον ήρχισε να επιστρέφη. Ο Μπερντ, εν τω μεταξύ, ελάμβανε διαφόρους φωτογραφίας.‡ˆ‡­­­­

Ο δρόμος της επιστροφής είχε εκλεγεί με ακρίβειαν. Ο ηλιακός δίσκος ωδήγει τους εξερευνητάς οι οποίοι, χωρίς δυσκολίαν τώρα, κατώρθωναν να ακολουθούν πορείαν προς Νότον. Οι σύντροφοί μας ήσαν εξαντλημένοι. Η απέραντος έρημος τους εφαίνετο απειλητική. Το αεροπλάνον, όμως, εξηκολούθει την πτήσιν του προς την «Μικράν Αμερικήν».

Ο Τζιουν τότε υπελόγισεν ότι δεν έμεναν παρά 1.140 λίτρα βενζίνης. Η ποσότης αυτή δεν ήτο επαρκής. Το αεροπλάνον επροχώρει ταχύτερα από πριν, αλλά υπήρχε κίνδυνος να σταματήσουν αποτόμως οι κινητήρες. Είνε δύσκολον να περιγράψωμεν την χαράν που ησθάνθησαν οι σύντροφοί μας όταν είδαν και πάλιν τα όρη.

Ολίγον κατόπιν το αεροπλάνον προσεγειούτο εις την αποθήκην την οποίαν είχαμεν εγκαταστήσει προηγουμένως. Η προσγείωσις αύτη εγένετο την πέμπτην πρωϊνήν. Ο Μπερντ, αφού ανεφωδιάσθη με βενζίνην, διέταξεν αμέσως να συνεχισθή το ταξείδιον. Η ανύψωσις υπεράνω του Μεγάλου Φραγμού συνετελέσθη κανονικώς. Αι μεγάλαι δυσκολίαι είχον υπερνικηθή. Οι σύντροφοί μας επανήρχοντο πλέον εις την βάσιν μας.

Εν τω μεταξύ τα ραδιογραφήματα του αεροπλάνου δεν έφθαναν μέχρι της «Μικράς Αμερικής». Διήλθομεν τότε ώρας πραγματικής αγωνίας. Όταν και πάλιν το μηχάνημα του Τζιουν κατώρθωσε να επικοινωνήση μαζύ μας, επληροφορήθημεν ότι η πτήσις υπήρξε θριαμβευτική. Ο Μπερντ από την αποθήκην κατηυθύνθη εις την Γην Κάρμεν, όπου έλαβεν ενδιαφερούσας φωτογραφίας. Κατόπιν εκράτησεν ο ίδιος το πηδάλιον και διηύθυνε το αεροπλάνον. Όταν έφθασεν εις απόστασιν 40 χιλιομέτρων από την «Μικράν Αμερικήν», ελάβομεν το χαρμόσυνον άγγελμα της αισίας επανόδου των. Εις τας 10 και 8 λεπτά το αεροπλάνον επετούσεν υπεράνω της βάσεώς μας, και δύο λεπτά ακόμη, αφού έκαμε ένα μεγάλον κύκλον υπεράνω του Όρμου των Φαλαινών, προσεγειούτο εις το μέρος το οποίον είχομεν ετοιμάσει.

Κατ’ αυτόν τον τρόπον συνεπληρώθη αισίως η θριαμβευτική πτήσις υπεράνω του Νοτίου Πόλου. Δύο χιλιάδες πεντακόσια χιλιόμετρα εντός δεκαοκτώ ωρών είνε ασφαλώς αξιοθαύμαστον κατόρθωμα. Αλλά και από επιστημονικής απόψεως το εναέριον τούτο ταξείδιον παρουσιάζει μεγάλην σημασίαν. Αι φωτογραφίαι και αι παρατηρήσεις των συντρόφων μας αποτελούν μίαν αναμφισβήτητον πρόοδον εις τας προσπαθείας διά την εξερεύνησιν του Ανταρκτικού.
Russell Owen, Η Καθημερινή, 6 Δεκεμβρίου 1929

«Πώς επέταξα εις τον Πόλον»
 

Mικρά Αμερική, 2 Δεκεμβρίου.— Εάν δεν μας ηυνόει ο ήλιος, η πτήσις μας προς τον Νότιον Πόλον θα απέβαινε μία ανωφελής και τρομερά επικίνδυνος επιχείρησις. Το φως ήτο πράγματι αναγκαίον όχι μόνον διά να δυνηθώμεν να φωτογραφήσωμεν με τα φωτογραφικά μας μηχανήματα τας διαφόρους, κοντινάς και απομακρυσμένας, απόψεις της περιοχής υπεράνω της οποίας ιπτάμεθα, αλλά επίσης και διά να έχωμεν σαφή την αντίληψιν ότι ακολουθούμεν την ευθείαν οδόν και προ παντός διά να δυνηθώμεν να ριψοκινδυνεύσωμεν με αρκετάς πιθανότητας επιτυχίας την δύσκολον πτήσιν διά μέσου της ορεινής περιοχής.

Τα νέφη τα οποία είχομεν συναντήσει εις τον δρόμον μας, πέραν του μεγάλου Φράγματος, υπήρξαν δι’ ημάς ένα σοβαρόν εμπόδιον. Αν εισερχόμεθα εις ένα εξ αυτών, θα διεκινδυνεύομεν, ανά πάσαν στιγμήν, να συντρίβωμεν επί των πλευρών των ορέων, που υψούντο συνεχώς και απειλητικά εμπρός μας, και διά μέσου των οποίων είμεθα υποχρεωμένοι να διέλθωμεν διά να φθάσωμεν εις τον Πόλον. Τα όρη αυτά, εις πολλά σημεία, φθάνουν εις ύψος πέντε, και πλέον, χιλιάδων μέτρων.

Το πολικόν οροπέδιον, κλεισμένον μέσα εις τον κλοιόν αυτόν των ορέων, ομοιάζει με πλατείαν ενός απεράντου αμφιθεάτρου. Αλλ’ η είσοδος εις το οροπέδιον αυτό, έστω και διά του αέρος, είνε εξαιρετικά δύσκολος και επικίνδυνος. Η πτήσις εις την περιοχήν αυτήν, όταν ο καιρός είνε νεφελώδης, ισοδυναμεί προς βεβαίαν σχεδόν καταστροφήν, διότι είνε αδύνατον να διακρίνει κανείς πού τελειώνει το νέφος και πού αρχίζει η γη. Εξ άλλου καθίσταται εξαιρετικά δύσκολος ο μετ’ επαρκούς ακριβείας καθορισμός του ύψους της πτήσεως. Τα υψόμετρα παραφρονούν κυριολεκτικώς και τα βαρόμετρα σημειώνουν μεταπτώσεις, τας οποίας δεν συναντά κανείς εις κανένα άλλο μέρος του κόσμου.

Υπό τους όρους αυτούς ο εναέριος πλους καθίσταται τελείως αβέβαιος. Η προσγείωσις είνε αδύνατος και η ορατότης ομοιάζει με μερικάς γυναίκας που είνε άγγελοι όταν είνε εις τα καλά των και είνε τρομεραί όταν είνε κακαί. 

Εις μίαν περιοχήν με τόσον ευμεταβλήτους μετεωρολογικάς συνθήκας, αποτελεί εξαιρετικήν τύχην να έχη κανείς ευνοϊκόν το φως. Αλλά διά την επιτυχίαν της πτήσεώς μας, έπρεπε το ευνοϊκόν αυτό φως να διατηρηθή τουλάχιστον είκοσιν ώρας, όσας προεβλέπομεν ότι έμελλε να διαρκέση η αποστολή μας.

Την στιγμήν της απογειώσεώς μας από τον παγωμένον στίβον της Μικράς Αμερικής, πυκνά νέφη εκάλυπτον εν μέρει την όψιν του ουρανού. Δεν απεθαρρύνθημεν όμως, διότι εγνωρίζομεν ότι αν ανεμένομεν ιδεώδεις συνθήκας διά να αναχωρήσωμεν, το εγχείρημά μας θα ανεβάλλετο διαρκώς. Άλλως τε εις την άκραν του ορίζοντος, προς τον Νότον, η ατμόσφαιρα εφαίνετο διαυγής και φωτεινή, και ηλπίζομεν ότι αν αι μετεωρολογικαί συνθήκαι δεν ήσαν ευνοϊκαί εις τον Κόλπον των Φαλαινών, μακρύτερα ίσως, διαψεύδουσα τα προγνωστικά των μετεωρολόγων, θα εγίνετο ευνοϊκωτέραι.

Όταν τα σκι του μεγάλου αεροπλάνου μας απηλλάγησαν από την περίπτυξιν της χιόνος, η οποία κατεκάλυπτε τον στίβον, τα μάτια μου εστράφησαν προς την γην. Μικραί σκούραι κηλίδες εκινούντο επάνω εις την λευκότητα του πάγου· ήσαν οι σύντροφοί μας που μας εχαιρετούσαν, σηκώνοντες τα χέρια ψηλά, με συγκίνησιν και ενθουσιασμόν, και εκφράζοντες την χαράν των που μας έβλεπον να «βάζωμεν πρώραν» προς τον Νότιον Πόλον. Το θέαμα με συνεκίνησε πολύ και ησθάνθην άπειρον ευγνωμοσύνην προς τα αγαπητά αυτά παιδιά τα οποία επί τόσους μήνας είχον υποστή τόσους κόπους και είχον υποβληθή εις τόσας θυσίας διά να μας επιτρέψουν να φέρωμεν εις πέρας την αποστολήν μας. Ενεθυμήθην μίαν άλλην ανάλογον σκηνήν, όταν, εις την περιοχήν του Αρκτικού, τον Μαΐον του 1928, ο Μπέννετ και εγώ, απεγειώθημεν από τας χιόνας του Κόλπου του Βασιλέως κατευθυνόμενοι προς τον Βόρειον Πόλον, από τους άνδρας που είχον συνεργασθή τότε μαζί μας και μας είχαν χαιρετήσει κατά την αναχώρησιν με βροντώδεις ιαχάς, υπήρχον και τώρα μεταξύ των πλέον αφοσιωμένων συνεργατών μας.

Παρά τας φυσικάς δυσκολίας του εγχειρήματος, η πτήσις μας εσυνεχίσθη ομαλώς και κανονικώς. Ο Μεγάλος Φραγμός εξετείνετο μυστηριώδης και επιβλητικός κάτω από τα πόδια μας. Και ημείς, από ψηλά, εθαυμάζαμε όλην την γοητευτικήν ωμορφιάν. Εις απόστασιν εκατόν πενήντα χιλιομέτρων από την «Μικράν Αμερικήν», ήρχισε να διακρίνεται, ολονέν καθαρώτερον, η άλυσσος των ορέων, η οποία εξεπρόβαλε μεγαλοπρεπής με τας χιονοσκεπείς κορυφάς της. Μία από τας κορυφάς αυτάς υψούτο μέχρις ουρανού, δεσπόζουσα όλου του ορίζοντος· και από τας αντηρίδας της απεσπάτο μία μεγαλειώδης οροσειρά, την οποίαν αγνοούν μέχρις ώρας οι χάρται, με κατεύθυνσιν προς τον Παγετώνα της Μπέρντμορ.

Ο ήλιος ανετείλατο με ζωηράν αίγλην επί των αιωνίων νεφών και προσέδιδεν εις αυτά μίαν όψιν πυρακτωμένην. Ένα παράδοξον οπτικόν φαινόμενον, έκαμνε μερικάς κορυφάς, μέσα εις τον χρυσοκέντητον αυτόν φωτοστέφανον, να φαίνωνται σαν τεράστιοι κώνοι ηφαιστείων εν εκρήξει.
Αίφνης, μία άλλη άλυσσος μεγάλων ορέων ενεφανίσθη εμπρός μας και μετά μίαν ώραν, και ακριβώς εις απόστασιν 490 χιλιομέτρων από την «Μικράν Αμερικήν», διεκρίναμεν τον καταυλισμόν της γεωγραφικής αποστολής. Κατά διαταγήν μου, ο Μπάλκεν ανέκοψε την ταχύτητα του αεροπλάνου. Ο αρχηγός της γεωγραφικής αποστολής και οι σύντροφοί του είχαν ζητήσει διά του ασυρμάτου από την «Μικράν Αμερικήν» νέαν προμήθειαν βενζίνης, σιγαρέττα και άλλα χρήσιμα πράγματα. Εξ άλλου είχομεν παραλάβει μαζύ μας την αλληλογραφίαν των, την οποίαν αι οικογένεια των μελών της γεωγραφικής είχον διαβιβάσει εις την «Μικράν Αμερικήν». Μόλις ήκουσαν τον βόμβον των κινητήρων, οι σύντροφοί μας εξήλθον από τας σκηνάς και μας εχαιρέτισαν, σείοντες τους πίλους και τα μανδήλια των. Όταν το αεροπλάνον μας έφθασεν υπεράνω του καταυλισμού των, εις πολύ μικρόν ύψος, αφήσαμεν να πέσουν μερικούς σάκκους κρεμασμένους εις μικρά αλεξίπτωτα. Ερρίψαμεν επίσης, κλεισμένας μέσα εις τα μετάλλινα κουτιά, μερικάς φωτογραφίας ορέων, τας οποίας επείραμεν κατά την πτήσιν μας, διά να βοηθήσωμεν τον Λάρρυ Γκουλντ –τον αρχηγόν της αποστολής– και τους συντρόφους του εις τας μελέτας των και τας γεωγραφικάς των ερεύνας.

Αμέσως, κατόπιν ανυψώθημεν εκ νέου και εσυνεχίσαμεν την πτήσιν μας, κατευθυνόμενοι προς την άλυσσον των ορέων, η οποία ορθούτο ενώπιόν μας εις παμμέγιστον ύψος και εις μήκος 150 περίπου χιλιομέτρων. Μεγάλη αβεβαιότης επεκράτησεν όσον αφορά το ακριβές ύψος των ορέων αυτών. Επί ολοκλήρους μήνας είχαμεν μελετήσει τον τρόπον διά του οποίου θα ηδυνάμεθα να διέλθωμεν υπεράνω των ορέων αυτών, χωρίς να αναγκασθώμεν να εγκαταλείψωμεν εις την «Μικράν Αμερικήν» την πανοραματικήν φωτογραφικήν μηχανήν μας, πράγμα το οποίον θα εμείωνε την γεωγραφικήν αξίαν της πτήσεώς μας.

Η πανοραματική φωτογραφική μηχανή ζυγίζει εκατό λίτρας, και εκτός αυτού, απήτει την πρόσληψιν και τετάρτου προσώπου, διότι ούτε ο Τζιουν ούτε ο Μπάλκεν εγνώριζον τον λεπτότατον χειρισμόν της. Εξ άλλου έπρεπε να συμπαραλάβωμεν τρόφιμα διά τρεις τουλάχιστον μήνας, και επί πλέον παν όργανον της πολικής εξερευνήσεως, τα οποία εζύγιζον, μόνον αυτά, 200 χιλιόγραμμα. Όλα αυτά περιέπλεκον τα πράγματα κατά τοιούτον τρόπον, ώστε εφοβούμεθα ότι το αεροπλάνον δεν θα ηδύνατο με τοιούτον βάρος να υψωθή επαρκώς ώστε να διέλθη υπεράνω της οροσειράς. Υπελογίζαμεν ότι το μέγιστον ύψος της πτήσεως θα ήτο, υπό τας συνθήκας αυτάς, κατά χίλια μέτρα νοτιώτερον του αναγκαιούντος.

Επί πολλάς εβδομάδας, εξετέλεσαμεν δοκιμάς με το αεροπλάνον μας, επιζητούντες να λύσωμεν το πρόβλημα. Τέλος απεφασίσαμεν να ριψοκινδυνεύσωμεν την πτήσιν υπεράνω των ορέων με βάρος 200 χιλιογράμμων επί πλέον του κανονικού. Ο Μπάλκεν, ο Μακ Κίνλυ και ο Τζιουν κατεγίνοντο να πιστοποιήσουν με αγωνίαν, εάν αι προβλέψεις μας ήσαν ακριβείς. Το παραμικρόν λάθος θα μας ηνάγκαζε να επιστρέψωμεν οπίσω, χωρίς να περάσωμεν την οροσειράν. Κάθε ουγγία τροφίμων, κάθε αντικείμενον, κάθε ένδυμα, υπεβλήθησαν, προτού αναχωρήσωμεν, εις ακριβοδικαίαν ζύγισιν.
Εν τούτοις, όταν εφθάσαμεν πλησίον της οροσειράς, αντελήφθημεν ότι το βάρος ήτο υπερβολικόν. Έπρεπε να θυσιάσωμεν κάτι. Και εθυσιάσαμεν ένα μέρος των τροφίμων μας.

­­Αλλ’ η θυσία την οποίαν εκάμαμεν ήτο αρκετή διά να υπερπηδήσωμεν το εμπόδιον; Ο Μπερντ έστρεψε δεξιά, κατευθύνων το αεροπλάνον προς την κορυφήν, η οποία εφαίνετο χαμηλοτέρα. Το αεροπλάνον είχε κερδίσει ύψος, αλλά, δυστυχώς, δεν εφαίνετο αρκετόν. Υπέδειξα εις τον Μίνλεϋ έναν άλλον σάκκον τροφίμων και διά δευτέραν φοράν 56 χιλιόγραμμα προμηθειών ερρίφθησαν εις το κενόν.

Είχομεν ελαφρώσει το αεροπλάνον και εκερδίσαμεν 100 μέτρα ύψος, αλλά εχάσαμεν τρόφιμα ενός ολοκλήρου μηνός. Παρηκολουθήσαμεν τον σάκκον με τα βλέμματα, μέχρις ότου έπεσεν επάνω εις μίαν προεξοχήν των πάγων.

Δεν είχαμε πλέον τίποτε άλλο να ρίψωμεν εις τον τρομερόν αυτόν παγετώνα. Να στερηθώμεν και των τελευταίων προμηθειών των τροφίμων μας, θα ήτο παραφροσύνη!­­­­

Ευτυχώς το αεροπλάνον μας ανυψούτο, βαθμιαίως, αλλά συνεχώς. Και τέλος, όταν επλησιάσαμεν περισσότερον προς την δίοδον της οροσειράς προς την οποίαν κατευθυνόμεθα, αντελήφθημεν ότι η γραμμή της πτήσεώς μας ευρίσκετο κατά τι υψηλότερον της χαμηλοτέρας προεξοχής του παγετώνος. Μετ’ ολίγον το εμπόδιον είχεν υπερπηδηθεί.

Επροχωρήσαμεν διά μέσου των μεγαλοπρεπών, επιβλητικών πλευρών της διόδου, που έμοιαζε με ένα ατελείωτον διάδρομον. Ο Μπάλντεν εσήκωσε αίφνης τα χέρια εις τον αέρα και άφησε μίαν κραυγήν χαράς. Η δίοδος ετελείωνε, και πλησίον της γωνίας, ο πιλότος διέκρινεν επί τέλους και πάλιν τον ανοικτόν ουρανόν. Πέραν της οροσειράς της οποίας διήλθομεν, το πολικόν οροπέδιον, εξετείνετο εις πολύ χαμηλότερον επίπεδον, ούτως ώστε ηδυνάμεθα να συνεχίσωμεν την πτήσιν μας χωρίς νέον εμπόδιον.

Το γαλάζιο του ουρανού ήτο ζωηρόν και διαφανές. Ούτε ένα νέφος, ούτε ένα καταπέτασμα ομίχλης. Μέσα εις την ωραίαν φωτοχυσίαν των ηλιακών ακτίνων, ο Μπένετ ώρμησε τότε προς τα εμπρός, εις αναζήτησιν του Πόλου.
Richard E. Byrd, Η Καθημερινή, 8 Δεκεμβρίου 1929

Γη απαραβίαστος

Mικρά Αμερική, Δεκέμβριος.— Ο αρχηγός Μπερντ, μόλις ανεπαύθη από τους κόπους της μεγάλης του πτή­σεως εις τον Νότιον Πόλον, ανεχώρησε σήμερον εκ νέου διά να εκτελέση την πρώτην του πτήσιν προς εξερεύνησιν του ανταρκτικού αυτού θέρους εις τας περιοχάς που εκτείνονται προς ανατολάς του Κόλπου των Φαλαινών.

Συνεχίζει ούτω μεθοδικώς την πραγματοποίησιν του προγράμματος, το οποίον είχε προδιαγράψει εν πάση λεπτομερεία εις την Νέαν Υόρκην, προτού επιβιβασθή διά τον Κόλπον των Φαλαινών. Το μεγάλο αεροπλάνον «Φλόϋντ Μπέννετ», επί του οποίου επέβησαν, εκτός του αρχηγού Μπερντ, ο λοχαγός πιλότος Άλτον Πάρκερ, ο ραδιοτηλεγραφητής Χάρολδ Τζιουν και ο λοχαγός της αεροπορίας Μακ Κίνλο, απεγειώθη εις τας δέκα και μισή ακριβώς, κατευθυνόμενον προς την Γην του Βασιλέως Εδουάρδου Ζ’, η οποία θεωρείται ως μία από τας πλέον μυστηριώδεις και απροσίτους περιοχάς του Ανταρκτικού.

­­Τι ευρίσκεται κάτω από τους πάγους που εκτείνονται γύρω από αυτήν εις ατέρμονας εκτάσεις; Προς ανατολάς του Κόλπου των Φαλαινών, το εξωτε­ρικόν περιθώριον της παγοπεδιάδος σχηματίζει μίαν ευρείαν ελικοειδή έκτασιν, η οποία, διατεμνομένη από διόδους και διώρυγας και πλήρης από νησίδας μικράς, προχωρεί συνεχώς προς βορράν και εμφανίζει μίαν όψιν, η οποία φαίνεται να επιβεβαιοί την υπόθεσιν περί της υπάρξεως ξηράς.

Αλλά επί μακρά έτη το ζήτημα έγινεν αφορμή ατερματίστων συζητήσεων, και μέχρις ώρας δεν κατέστη δυνατόν να αποκαλυφθή το μυστήριον, διότι κανείς δεν κατώρθωσε ποτέ να καθορίση μετ’ ακριβείας τον σχηματισμόν της παροχθίου γραμμής της παγοπεδιάδος. Μεταξύ των άλλων ο Σκωτ και ο Σάκλετον επροχώρησαν τολμηρώς μέσα εις τον λαβύρινθον των διωρύγων και των διόδων, αλλ’ ηναγκάσθησαν να εγκαταλείψουν το εγχείρημα και να επιστρέψουν οπίσω, διότι οι πάγοι έκλειναν οπίσω από τα πλοία των απειλούντες να τους αιχμαλωτίσουν.

Καθ’ ον χρόνον ο Αμούνσδεν το 1911 κατηυθύνετο προς τον Πόλον, ο συνεργάτης του Πρέστερουντ έφθασε με κυνήλατα έλκυθρα μέχρι των πρώτων υψωμάτων της Γης του Βασιλέως Εδουάρδου Ζ’, προχωρήσας πέραν του σημείου όπου είχε φθάσει ο Σκωτ. Συνήντησε μερικάς μικράς βραχώδεις πυραμίδας, αναδυομένας από τους παγετώνας, αλλά μία τρομερά θύελλα τον ηνάγκασε να μην προχωρήσει μακρύτερα. Επίσης ο Μπερντ απεπειράθη τρις, κατά το παρελθόν ανταρκτικόν θέρος, να εισδύση εις την παγοπεδιάδα με την «Πόλιν της Νέας Υόρκης», ελπίζων ότι θα ηδύνατο να ριψοκινδυνεύση μίαν αποβίβασιν, αλλά δεν υπήρξε τυχηρότερος των άλλων και ηναγκάσθη να επιστρέψη οπίσω, διότι το πλοίον του ηχμαλωτίσθη από τους πάγους και αν επέμενεν εις το παράτολμον εγχείρημα, θα εκινδύνευε να αποκλεισθή τελείως και να διαχειμάση μακράν από την βάσιν του.

Αι δυσκολίαι του εγχειρήματος δεν απεθάρρυναν τον Μπερντ, απεναντίας εκέντρισαν ακόμη περισσότερον την επιθυμίαν του να τας κατακτήση και απεπειράθη άλλας δύο φοράς να εξερευνήση την μυστηριώδη περιοχήν πετών υπεράνω αυτής με την «Αστερόεσσαν». Αλλά και την μίαν και την άλλην φοράν, αι δυσμενείς ατμοσφαιρικαί συνθήκαι, τα νέφη και αι χιονοθύελλαι, τον ηνάγκασαν να επιστρέψη εις την «Μικράν Αμερικήν», χωρίς να επιτύχη κανένα άξιον λόγου αποτέλεσμα.

Εξ όλων αυτών δύναται να εννοήση κανείς πόσον μέγα ενδιαφέρον παρουσιάζει η σημερινή πτήσις, όχι μόνο από γενικής επιστημονικής απόψεως, αλλά επίσης λόγω του γεγονότος ότι εφεξής διά τον Μπερντ η εξερεύνησις της απροσίτου περιοχής και η αποκάλυψις του μυστηρίου της αποτελούν τρόπον τινά ζήτημα προσωπικής φιλοτιμίας.

Το «Φλόϋντ Μπέννετ» ευρίσκεται εις διαρκή ραδιοτηλεγραφικήν επικοινωνίαν με την βάσιν μας και από την «Μικράν Αμερικήν» παρακολουθούμεν αγωνιωδώς βήμα προς βήμα όλας τας φάσεις της πτήσεως. Εις τας 11.30′ ελάβομεν από τον Τζιουν το πρώτον ραδιοτηλεγράφημα το οποίον μάς έλεγε: «Ευρισκόμεθα εις απόστασιν πενήντα περίπου χιλιομέτρων από την Μικράν Αμερικήν. Προχωρούμεν ακολουθούντες την παράκτιον γραμμήν».

Εις τας 12.10′ ένα άλλο ραδιοτηλεγράφημα έλεγε. «Η ορατότης είνε εξαιρετική. Διακρίνομεν καθαρά προς νότον την άλυσσον των ορέων Ροκφέλλερ και ενώπιόν μας, ολίγον δεξιά, μίαν άλλην υψηλήν οροσειράν. Διερχόμεθα μίαν ζώνην αέρος πολύ τεταραγμένην. Οι κινητήρες λειτουργούν λαμπρά».
Αλλά ιδού ότι από την 1 μ.μ. ο αρχηγός Μπερντ ήρχισε να μας αποστέλλη ο ίδιος αλλεπάλληλα τηλεγραφήματα διά των οποίων μάς ανήγγειλε τα πρώτα θετικά αποτελέσματα της πτήσεώς του.
Αφού επέρασαν, μας έλεγεν εις το πρώτον τηλεγράφημά του, πολυαρίθμους βραχώδεις κορυφάς, αι οποίαι υψούντο η μία κατόπιν της άλλης, εισήλθον εις την ανεξερεύνητον ζώνην. Ανεκάλυψαν νέα όρη και επροχώρησαν, αφού επήραν πολλάς αναγλυφικάς φωτογραφίας της αγνώστου μέχρι σήμερον ακτής. 

Και μετ’ ολίγα λεπτά:
«Ιπτάμεθα εις απόστασιν δύο χιλιομέτρων από της ακτής, υπεράνω του ανοικτού πελάγους. Εξηρευνήσαμεν την περιοχήν εις έκτασιν εκατόν περίπου χιλιομέτρων. Όλα πηγαίνουν καλά».

Τέλος, εις τας 11.30′ ο αρχηγός Μπερντ, μας ετηλεγράφει:
«Ανεκαλύψαμεν νέαν σοβαράν άλυσσον ορέων εις την Γην της Μαίρυ Μπερντ. Εκτείνεται προς διεύθυνσιν βορειοδυτικήν. Εξακολουθούμεν την πτήσιν εις ζώνας αέρος τεταραγμένας και θυελλώδεις, αλλά ελπίζομεν ότι θα δυνηθώμεν να πάρωμεν ορογραφικάς φωτογραφίας της περιοχής. Η συμβολή της πτήσεώς μας εις την γεωγραφίαν θα είνε, ελπίζω, πολύτιμος». Η πτήσις εξακολουθεί.
Russell Owen, Η Καθημερινή, 11 Δεκεμβρίου 1929