Το 1922, η νότια Ροδεσία –περιοχή υπό βρετανική κατοχή και με έντονα πολυφυλετικό χαρακτήρα– στο δημοψήφισμα σχετικά με την ένταξη στην Ένωση της Νότιας Αφρικής ως πέμπτη επαρχία ή τη σχεδόν πλήρη εσωτερική αυτονομία, ψήφισε κατά της ένταξης. Την 1η Οκτωβρίου 1923, θα τίθονταν σε ισχύ το πρώτο Σύνταγμα για τη νέα αποικία της Νότιας Ροδεσίας, σύμφωνα με το οποίο η χώρα είχε το δικαίωμα να εκλέγει το δικό της τριμελές νομοθετικό σώμα, πρωθυπουργό και υπουργικό συμβούλιο, παρότι σε θέματα εξωτερικής πολιτικής το βρετανικό Στέμμα ήταν αυτό που είχε τον πρώτο λόγο, και παράλληλα δικαιούνταν να προβάλει βέτο για μέτρα που επηρέαζαν τους γηγενείς.
Το 1953, συγχωνεύθηκε με τα δύο άλλα βρετανικά αποικιακά κράτη της Κεντρικής Αφρικής, οπότε σχηματίστηκε η Ομοσπονδία της Ροδεσίας και της Νυασαλάνδης – μια ένωση στην οποία για ζητήματα άμυνας και οικονομίας υπεύθυνη ήταν μια κεντρική κυβέρνηση. Η ομοσπονδία αυτή θα διαλυόταν το 1963.
Έχοντας γνωρίσει σχετική οικονομική ανάπτυξη όλο αυτό το διάστημα, η κατάσταση ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις –Ροδεσίας και Μεγάλης Βρετανίας– στις αρχές της δεκαετίας του 1960 θα γινόταν ολοένα και πιο δύσκολη, με τις διαμάχες ανάμεσα στις δύο πλευρές να είναι πλέον εμφανείς. Πιο συγκεκριμένα, η κυβέρνηση της Ροδεσίας, η οποία αποτελούνταν ως επί το πλείστον από μέλη της λευκής μειονότητας της χώρας, δεν συμφωνούσε με τις πολιτικές αποαποικιοποίησης της Βρετανίας. Πιο συγκεκριμένα, αρνήθηκε την αρχή «καμία ανεξαρτησία πριν από την κυριαρχία της πλειοψηφίας», καθώς πίστευε ότι ύστερα από περίπου 40 χρόνια αυτοδιοίκησης είχε δικαίωμα πλήρους ανεξαρτησίας, χωρίς να τίθεται ζήτημα αλλαγής της κατάστασης ως είχε. Έτσι, τη διετία 1964-1965 προέκυψε ένα αδιέξοδο στις συζητήσεις μεταξύ των πρωθυπουργών της Μεγάλης Βρετανίας, Χάρολντ Ουίλσον, και της Ροδεσίας, Ίαν Σμιθ.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η Ροδεσία θα προχωρούσε μονομερώς στο επόμενο βήμα. Στις 11 Νοεμβρίου 1965 θα ανακοινωνόταν η Μονομερής Διακήρυξη Ανεξαρτησίας της Ροδεσίας (ή UDI), με την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου της Ροδεσίας. Με βάση αυτή την κίνηση, η από το 1923 βρετανική επικράτεια, πλέον αποτελούσε ανεξάρτητο κυρίαρχο κράτος.
Η «Καθημερινή» δημοσίευσε στο πρωτοσέλιδο της 12ης Νοεμβρίου τη συγκεκριμένη διακήρυξη και τόνιζε ότι «ομοιάζει τα μέγιστα με τα ουσιώδη σημεία της αμερικανικής διακηρύξεως ανεξαρτησίας της 4ης Ιουλίου 1776 την οποίαν υιοθέτησε το ηπειρωτικόν Κογκρέσσον εις Φιλαδέλφειαν».
Όπως ήταν φυσικό, τόσο η Μεγάλη Βρετανία όσο και η Κοινοπολιτεία θεώρησαν παράνομη τη μονομερή αυτή διακήρυξη. Δεν ήταν όμως μόνο αυτές. Διαβάζουμε ότι «Αγγλία και Αμερική δεν αναγνωρίζουν το νέον καθεστώς και θα εφαρμόσουν σειράν κυρώσεων», ενώ παράλληλα «εζητήθη η σύγκλησις του Συμβουλίου Ασφαλείας» από την ομάδα των αφρικανικών χωρών-μελών του ΟΗΕ «προς εξέτασιν της “απειλής εναντίον της ειρήνης και της ασφαλείας”, η οποία εδημιουργήθη κατόπιν της ανακηρύξεως της ανεξαρτησίας υπό της Ροδεσίας». Υπήρχαν φόβοι υπήρχαν μήπως προκαλούσε «βαθείαν αναταραχήν τόσον εντός της Αφρικής όσον και διεθνώς με κίνδυνον να εξελιχθή εις νέον Κογκό». Τα Ηνωμένα Έθνη, εν τέλει θα επέβαλλαν, για πρώτη φορά στην ιστορία τους, οικονομικές κυρώσεις.
Εν μέσω σχεδόν πλήρους διεθνούς απομόνωσης, η Ροδεσία συνέχισε ως μη αναγνωρισμένο κράτος, αργότερα ωστόσο θα ξεσπούσε εμφύλιος πόλεμος ο οποίος θα τερματιζόταν το 1980, όταν πια η χώρα έλαβε διεθνώς αναγνωρισμένη ανεξαρτησία ως Ζιμπάμπουε.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
