Κατά την έναρξη της Μάχης της Αγγλίας, τον Ιούλιο του 1940, τα γερμανικά σχέδια προέβλεπαν κυρίως βομβαρδισμούς βρετανικών λιμανιών, ναυτιλιακών κέντρων και νηοπομπών, και αργότερα ναυπηγείων και εργοστασίων κατασκευής πολεμικών αεροσκαφών. Ωστόσο, καθώς η Γερμανία προσπαθούσε να εξασφαλίσει εναέρια υπεροχή έναντι της Βρετανίας, προκειμένου να θέσει σε εφαρμογή την Επιχείρηση «Θαλάσσιος Λέων» –δηλαδή, τη συνδυασμένη εισβολή στις βρετανικές νήσους–, τον Σεπτέμβριο του 1940, στο επίκεντρο των αεροπορικών βομβαρδισμών βρέθηκαν το Λονδίνο, άλλες κεντρικές πόλεις και άμαχος πληθυσμός.
Οι γερμανικές αεροπορικές επιδρομές και οι σφοδροί βομβαρδισμοί του Λονδίνου και άλλων πόλεων, που έμειναν γνωστές και ως “London Blitz”, διήρκεσαν περίπου οκτώ μήνες. Σε όλο αυτό το διάστημα, κάθε μέρα και νύχτα, σήμαιναν αλλεπάλληλοι συναγερμοί, που ανάγκαζαν τους Λονδρέζους να σπεύδουν στα καταφύγια, τα οποία είχαν δημιουργηθεί σε κεντρικά σημεία της πόλης.
Αυτές οι επιδρομές προξένησαν σημαντικές υλικές ζημιές, ιδιαίτερα στο ανατολικό Λονδίνο, ωστόσο η Luftwaffe δεν κατάφερε να υπερισχύσει της RAF, με αποτέλεσμα τη ματαίωση της Επιχείρησης «Θάλασσιος Λέων» και τη στροφή της Γερμανίας προς τη Σοβιετική Ένωση, με την Επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα».
Τα αποτελέσματα του προχθεσινού ολονύκτιου βομβαρδισμού
Κατ’ ανακοίνωσιν αρμοδίας πηγής, αι γενόμεναι την παρελθούσαν νύκτα (της Κυριακής προς την Δευτέραν) από αέρος επιθέσεις διεξήχθησαν υπό εχθρικών αεροπλάνων, δρώντων, κατά το πλείστον, μεμονωμένως. Τα αεροπλάνα αυτά υπολογίζονται εις 150.
Το κοινόν ησθάνθη προφανώς ποιάν τινα δυσανασχέτησιν διά την έκτασιν της δράσεως της αντιαεροπορικής αμύνης και των βρεταννικών καταδιωκτικών διαρκουσών των νυκτερινών επιθέσεων τόσον του Σαββάτου όσον και της Κυριακής. Τονίζεται ότι η αντιαεροπορική άμυνα έδρα καθ’ όλην την διάρκειαν αμφοτέρων των νυκτών, προσπαθούσα ν’ ανεύρη, διά των δεσμών των ακτίνων των προβολέων, τα γερμανικά αεροπλάνα, δεδομένου ότι –ως τονίζεται– είναι εκτάκτως δύσκολον εις τα αντιαεροπορικά πυροβόλα να εύρουν τον στόχον εάν προηγουμένως ούτος δεν φωτισθή από τους προβολείς. Θα ήτο παραφροσύνη εάν τα αντιεροπορικά πυροβόλα έρριπτον τα βλήματά των ασκόπως. Όλα τα βρεταννικά αντιαεροπορικά πυροβόλα προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τα εφόδιά των κατά τοιούτον τρόπον, ώστε τα πυρά των να είναι τελείως αποτελεσματικά εναντίον των επιδρομέων.
Κατ’ αμφοτέρας τας νύκτας τα γερμανικά αεροπλάνα υπερέπτησαν εις τόσον μέγα ύψος ώστε πολύ ολίγα εξ αυτών ήτο δυνατόν να συλληφθούν μεταξύ των ακτίνων των προβολέων. Τα εχθρικά αεροπλάνα ηυνοήθησαν υπό των νεφών, τα οποία ημπόδιζον τα φώτα των προβολέων. Την παρελθούσαν νύκτα ιδιαιτέρως εμεσολάβησε και έτερος παράγων, όστις κατέστησε περισσότερον δυσχερές το έργον των προβολέων: δηλαδή μία ή δύο μεγάλης εκτάσεως πυρκαϊαί αίτινες εξερράγησαν εις τα πέριξ του Λονδίνου.
Η λάμψις αυτών καθίστα δύσκολον εις τους προβολείς να δράσουν αποτελεσματικώς. Δύναται εν τούτοις να λεχθή μετά πλήρους πεποιθήσεως ότι όλαι αι αντιαεροπορικαί πυροβολαρχίαι –εντός και πέριξ του Λονδίνου– ευρίσκοντο εν συναγερμώ και ήσαν τελείως εις θέσιν να εύρουν τον στόχον, αλλά συνεπεία συνδυασμού περιστάσεων, ευνοησασών τους επιδρομείς, οι στόχοι δεν ήσαν τόσον πολλοί. Εξ άλλου, τα βρεταννικά καταδιωκτικά αεροπλάνα ανέλαβον αμέσως δράσιν τόσον εν Λονδίνω όσον και οπουδήποτε της χώρας εγένοντο επιθέσεις. Πρέπει όμως να τονισθή ότι ούτε η Γερμανία ούτε η Μ. Βρεταννία έχουν λύσει το δύσκολον πρόβλημα του δυνατού της προσβολής των εχθρικών αεροπλάνων κατά την διάρκειαν νυκτερινών επιθέσεων από αέρος. Εξαίρεσις μόνον δύναται να γίνη εάν ο αμυνόμενος ευνοηθή υπό του καιρού και δυνηθή ούτω να συγκεντρώση τας ακτίνας των προβολέων του εναντίον των επιδρομέων.
Είναι σχεδόν αδύνατον να επιτύχη κανείς εν τω σκότει τα εχθρικά αεροπλάνα τόσον τα βομβαρδιστικά όσον και τα καταδιωκτικά – όταν ταύτα ίπτανται με ταχύτητα 200-300 μιλλίων την ώραν.
Τα βρεταννικά βομβαρδιστικά έδρασαν επιτυχώς κατά την διάρκειαν των νυκτερινών επιθέσεων άνωθεν της Γερμανίας επί μήνας, αι δε απώλειαί των ήσαν ολίγαι.
Οι δυνάμενοι να γνωρίζουν λέγουν ότι η γενική πολιτική του υπουργείου της Αεροπορίας απέβλεπε πάντοτε εις την προσβολήν στρατιωτικών αντικειμενικών στόχων· εφ’ όσον τούτο ήτο δυνατόν και ουχί εις τον βομβαρδισμόν του αστικού πληθυσμού αδιακρίτως. Διά του τρόπου τούτου –λέγουν– η οδός προς την νίκην θα είναι ασφαλεστέρα παρά εάν προσβάλλωνται εική και ως έτυχε οι άμαχοι πληθυσμοί.
Καθ’ α ανηγγέλθη επισήμως, 306 άτομα εφονεύθησαν και 1337 ετραυματίσθησαν βαρέως κατά την διάρκειαν της από αέρος εχθρικής επιδρομής του Σαββάτου.
Πιστεύεται ότι εφονεύθησαν περισσότερα των 50 ατόμων, συνεπεία καταρρεύσεων μεγάλων οικοδομών εις την Ανατολικήν οδόν του Λονδίνου. Αι οικοδομαί αυταί κατέρρευσαν από έκρηξιν τορπίλλης κατά την παρελθούσαν νύκτα. Ήδη, εγνώσθη ότι τρία νοσοκομεία, ευρισκόμενα εις την περιοχήν του Λονδίνου, υπέστησαν ζημίας. Αι υλικαί ζημίαι είναι μεγάλαι, ιδία εις την περιοχήν όπου αι προβλήτες του λιμένος. Αι εκραγείσαι εις την εν λόγω περιοχήν πυρκαϊαί κατέστησαν έτι μεγαλύτεραι διαρκούσης της χθεσινής επιδρομής, καθ’ ην ερρίφθησαν και νέαι εμπρηστικαί βόμβαι.
Σήμερον παρουσιάσθη το εκτάκτως λυπηρόν θέαμα οικογενειών άνευ εστίας, αι οποίαι εκράτουν σφιχτά υπό μάλης τα ολίγα ενδύματα ή σκεύη, τα οποία ηδυνήθησαν να περισώσουν και αίτινες ανέμενον να τις παρασχεθή κατάλυμα εκ μέρους των Αρχών. […]
Η Καθημερινή, 10 Σεπτεμβρίου 1940
Εντυπώσεις από έναν συναγερμόν
Ο εν Λονδίνω ανταποκριτής του «Ητζύψιαν Μαίηλ» απέστειλεν εις την εφημερίδα του την κατωτέρω ανταπόκρισιν, εις την οποίαν περιγράφει πώς οι κάτοικοι της αγγλικής μητροπόλεως διήλθον την νύκτα των την Πέμπτην 29ην Αυγούστου, κατά την επιδρομήν την οποίαν ενήργησεν η γερμανική αεροπορία εναντίον του Λονδίνου.
Το σύνθημα του συναγερμού εδόθη, τα θέατρα όμως εξηκολούθησαν τας παραστάσεις των και πουθενά, εκτός ελαχιστοτάτων εξαιρέσεων, κανείς εκ των θεατών δεν εγκατέλειψε την θέσιν του.
Τα εστιατόρια και τα καμπαρέ επίσης εξηκολούθησαν να εργάζωνται με την ιδίαν όπως και πρώτα ευθυμίαν, καθ’ όλην την διάρκειαν της επιδρομής, και εις πολλά θέατρα μετά το τέλος της παραστάσεως των έργων, επηκολούθησαν «νούμερα» σχεδιασθέντα εκείνην την στιγμήν, πολλοί δε θεαταί ανήλθον εις την σκηνήν και εχόρευσαν μαζί με τους ηθοποιούς.
Εις το «Κουήνς Χωλλ», το οποίον ήτο κατάμεστον κόσμου, ο διευθυντής της ορχήστρας σερ Χένρυ Γουντ εξετέλει εκείνην την στιγμήν πρόγραμμα αποκλειστικώς με έργα του Βάγνερ. Μεταξύ των παρισταμένων ευρίσκετο και ο Αμερικανός πρεσβευτής, καθώς και ο πρώτος γραμματεύς της αιγυπτιακής πρεσβείας του Λονδίνου.
Αι σειρήνες ήχησαν ημίσειαν ώραν προ της λήξεως του προγράμματος. Κανείς από τους παρισταμένους δεν έφυγε και όταν η συναυλία ετελείωσε ήρχισεν άλλη, τελείως αυτοσχέδιος, εις την οποίαν έλαβαν μέρος και οι ακροαταί. Εις εξ αυτών, Ινδός, ετραγούδησε ινδικά τραγούδια.
Η συναυλία διήρκεσεν επί πέντε ώρας, μέχρις ότου εδόθη το σύνθημα της λήξεως του συναγερμού. Ο πρώτος γραμματεύς της αιγυπτιακής πρεσβείας εδήλωσεν εις τον ανταποκριτήν της αιγυπτιακής εφημερίδος «Αλ Αχράμ» ότι αι στιγμαί τας οποίας διήλθε κατά την διάρκειαν του συναγερμού υπήρξαν από τας πλέον ευχαρίστους εις την ζωήν του.
Μετά την λήξιν του συναγερμού όλοι ελησμόνησαν την επιδρομήν, και η ώρα παρήλθεν ευχάριστος. Ο γραμματεύς της αιγυπτιακής πρεσβείας εξέφρασε προς τους παρισταμένους την λύπην του, διότι δεν υπήρχε μεταξύ των ακροατών κανείς Αιγύπτιος διά να παίξη ή και να τραγουδήση κανένα αραβικό κομμάτι.
Επάνω εις την στέγην ενός υψηλού σπιτιού του κεντρικού Λονδίνου, το θέαμα ήτο φαντασμαγορικόν. Ωρισμένας στιγμάς ολόκληρος η αγγλική μητρόπολις εφαίνετο σαν ζωσμένη από ένα δάσος χρυσών λογχών, καθώς οι προβολείς ηυλάκωσαν τον ορίζοντα, υφαίνοντες αλλόκοτα και περίπλοκα σχέδια επάνω εις τον νυκτερινόν ουρανόν.
Κάπου-κάπου ηκούετο ο υπόκωφος γδούπος μιας βόμβας που εξερρηγνύετο μακρυά, ή ο οξύς ήχος των αντιαεροπορικών πυροβόλων, καθώς αι οβίδες έσκαζαν πέριξ των εχθρικών αεροπλάνων.
Τους επιδρομείς δεν τους έβλεπε κανείς. Τους άκουε μόνον όταν διήρχοντο υπεράνω της αγγλικής μητροπόλεως κατά διαλείμματα, εις τας κεντρικάς όμως περιφερείας του Λονδίνου ούτε βόμβαι ερρίφθησαν ούτε ηκούσθησαν τα αντιαεροπορικά πυροβόλα και έτσι μετά πάροδον μιας-δύο ωρών το ενδιαφέρον των θεατών εξητμίζετο.
Φαίνεται ότι αντικειμενικός σκοπός της εχθρικής αεροπορίας ήτο να κρατήση τους Λονδρέζους αγρύπνους. Υπάρχει όμως και μία άλλη εκδοχή. Ότι οι Γερμανοί πιλότοι εξασκούνται εις νυκτερινάς πτήσεις εις τας οποίας δεν έχουν εξασκηθή καθόλου, προς τον σκοπόν όπως είναι τελείως κατηρτισμένοι διά την μελλοντικήν δράσιν της γερμανικής αεροπορίας εναντίον της Μ. Βρεταννίας. Όταν εδόθη το σύνθημα της λήξεως του συναγερμού, όλος ο κόσμος κατηυθύνθη εις τα σπίτια του. Τα λεωφορεία, τα περισσότερα εκ των οποίων είχαν σταματήσει εις το σημείον όπου ευρίσκοντο μόλις εδόθη το σύνθημα του συναγερμού, εξεκίνησαν και πάλιν, και εγέμισαν αμέσως από έναν κόσμο, νυσταλέον μεν, αλλά γεμάτον κέφι.
Από παντού ήκουε κανείς τα ίδια σχεδόν λόγια: «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως θάχουμε πολλές τέτοιες ενοχλήσεις κατά τας προσεχείς εβδομάδας, μα δεν πρόκειται να μας φοβίσουν».
Διά πρώτην φοράν από της ενάρξεως του πολέμου, αι πρωιναί εφημερίδες δεν εκυκλοφόρησαν ακριβώς εις τας 7.30′. «Ο Μαγχεστριανός Φύλαξ», έφθασε σιδηροδρομικώς από το Μάντσεστερ εις το Λονδίνον μετά τας 8, αι εφημερίδες όμως του Λονδίνου εκυκλοφόρησαν μετά τας 9. Το τοιούτο υπήρξεν η μόνη ένδειξις ότι ο πληθυσμός της αγγλικής μητροπόλεως επέρασε την νύκτα του εις τα καταφύγια. Φυσικά το πρωΐ οι δρόμοι του Λονδίνου ήσαν και πάλιν γεμάτοι από κόσμο, ο οποίος επήγαινε εις τας εργασίας του.
Από παντού ήκουε κανείς τα ίδια σχεδόν λόγια: «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως θάχουμε πολλές τέτοιες ενοχλήσεις κατά τας προσεχείς εβδομάδας, μα δεν πρόκειται να μας φοβίσουν».
Χαρακτηριστικόν της ψυχραιμίας με την οποίαν ο αγγλικός λαός υποδέχεται τας επιδρομάς αυτάς είναι και το εξής: Ο γέρων κλητήρ των γραφείων της αιγυπτιακής εφημερίδος «Αλ Αχράμ» κατοικεί πολύ μακράν από το Λονδίνον. Μόλις εβγήκε από το σπίτι του το βράδυ της 29 Αυγούστου – ηκούσθησαν αι σειρήνες του συναγερμού, και τα λεωφορεία και τα τραίνα εσταμάτησαν. Παρά το γεγονός ότι τα αντιαεροπορικά πυροβόλα εμαίνοντο, ο γέρων κλητήρ δεν επέστρεψε εις το σπίτι του, αλλά αντιθέτως εξηκολούθησε τον δρόμον του, και παρουσιάσθη εις τα γραφεία της εφημερίδος του· διανύσας την εξ 7½ μιλλίων απόστασιν πεζή. Εστενοχωρήθη μόνον διότι εβράδυνε να παρουσιασθή περί την 1½ ώραν.
Η Καθημερινή, 10 Σεπτεμβρίου 1940
Τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ εβλήθησαν διά 5 βομβών
Eις το Λονδίνον εσημειώθησαν χθες, από πρωΐας μέχρι των εσπερινών ωρών, τέσσαρες συναγερμοί, κατά την διάρκειαν των οποίων τα αντιαεροπορικά πυροβολεία της αγγλικής πρωτευούσης εξαπέλυσαν σφοδρόν πυρ φραγμού κατά των επιδραμόντων εχθρικών αεροπλάνων. Κατά μίαν των επιδρομών τούτων εβλήθησαν και τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ διά πέντε βομβών. Εντός των ανακτόρων ευρίσκοντο κατά την στιγμήν του βομβαρδισμού των και οι Άγγλοι Βασιλείς, οι οποίοι όμως ουδέν έπαθον. Κατωτέρω δημοσιεύομεν τα περιγράφοντα τας επιδρομάς σχετικά τηλ/ματα.
ΒΕΡΟΛΙΝΟΝ, 13 (Α.Π.) ― Το ημιεπίσημον γερμανικόν πρακτορείον πληροφορείται ότι γερμανικά μαχητικά αεροπλάνα κατευθύνονται προς την νότιον Αγγλίαν όπως ενεργήσουν επιθέσεις κατά στρατιωτικών εγκαταστάσεων.
Εις νεωτέραν ανακοίνωσίν του το ημιεπίσημον γερμανικόν πρακτορείον πληροφορείται ότι αι επιθέσεις τας οποίας ενήργησε σήμερον η γερμανική αεροπορία εναντίον της Αγγλίας, εστρέφοντο εναντίον του νοτιοανατολικού τμήματος της χώρας και του Λονδίνου. Διάφοροι βομβαρδισμοί εγένοντο υπό ουρανόν συννεφώδη. Αερομαχίαι δεν συνήφθησαν. Οι Γερμανοί αεροπόροι επανήλθον εις τας βάσεις των, αφού εξεπλήρωσαν την εντολήν την οποίαν είχον.
Το πρακτορείον Ρώϋτερ μεταδίδει ότι περί ώραν 6.37′ (ελλην. ώρα 8.37′) διετάχθη συναγερμός εις την περιφέρειαν του Λονδίνου. Δεύτερος συναγερμός διετάχθη περί ώραν 8.40′ (ελλην. ώρα 10.40′).
Κατά τον πρώτον σημερινόν συναγερμόν, μόνον εν εχθρικόν αεροπλάνον ενεφανίσθη εξερχόμενον των νεφών. Αμέσως εγένετο δεκτόν με σφοδρόν πυρ υπό των αντιαεροπορικών πυροβόλων. Τούτο έστρεψεν αμέσως και εξηφανίσθη εντός των νεφών. Ευθύς ως εξήλθε των νεφών κατερρίφθη υπό των αντιαεροπορικών πυροβολείων. Κατά τον δεύτερον συναγερμόν, ο οποίος εξηκολούθει ακόμη την μεσημβρίαν, οι κάτοικοι της πόλεως ήκουσαν ολίγον μετά τα συρίγματα των σειρήνων μεγάλην έκρηξιν, η οποία φαίνεται ότι προήλθεν από βόμβαν.
Όταν διετάχθη ο δεύτερος συναγερμός, χιλιάδες εργάται και υπάλληλοι συνέχισαν την πορείαν των προς τα εργοστάσια και τα γραφεία των. Ολίγον βραδύτερον ηκούσθησαν κανονιοβολισμοί. Ερρίφθησαν εμπρηστικαί τινες βόμβαι και βραδύτερον ηκούσθησαν πολλαί εκρήξεις, η μία κατόπιν της άλλης. Αι βόμβαι φαίνεται ότι ερρίφθησαν από εν και το αυτό αεροπλάνον. Ταυτοχρόνως έβαλον τα αντιαεροπορικά πυροβολεία.
Κατά την πρωϊνήν επιδρομήν πέντε βόμβαι έπεσαν πλησίον του καθεδρικού ναού του Αγίου Παύλου. Δύο εξ αυτών ανεκαλύφθησαν εις παρακειμένην οδόν και μία άλλη έχει εισχωρήσει βαθέως εντός του εδάφους παρά το προαύλιον του ναού. Πιστεύεται ότι πρόκειται περί βόμβας των πεντακοσίων λιτρών. Η βόμβα αυτή προκαλεί ζωηράς ανησυχίας, διότι αν εκραγή, υπάρχει φόβος να προκαλέση σοβαράς ζημίας εις τον καθεδρικόν ναόν. Κατά νυκτερινήν επιδρομήν εβλήθη δι’ εμπρηστικής βόμβας ο καθολικός ναός του δυτικού Λονδίνου, καταστραφείς τελείως. Δεν απέμειναν ειμή οι τέσσαρες τοίχοι. […]
Κατά την πρωϊνήν επιδρομήν πέντε βόμβαι έπεσαν πλησίον του καθεδρικού ναού του Αγίου Παύλου.
Τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ εβλήθησαν επίσης από εχθρικάς βόμβας, αι οποίαι έπεσαν πέριξ αυτών. Μία βόμβα επροξένησε ζημίας εις το παρεκκλήσιον των ανακτόρων. Οι Βασιλείς ευρίσκοντο κατά την ώραν της επιθέσεως εν τοις ανακτόροις, ευτυχώς, όμως, ουδέν έπαθον. Εμπρηστικαί βόμβαι έπεσαν και εις την Ντώουνηγκ Στρητ, εις την οποίαν όμως δεν επροξενήθησαν ζημίαι.
Νεώτεραι πληροφορίαι περί του βομβαρδισμού των ανακτόρων αναφέρουν ότι επί των ανακτόρων του Μπάκιγχαμ έπεσαν πέντε βόμβαι. Αι δύο εξ αυτών έπεσαν εις την εσωτερικήν τετράγωνον αυλήν, η τρίτη έπληξε το ιδιαίτερον παρεκκλήσιον, αι δε λοιπαί δύο έπεσαν εις την οδόν, μεταξύ των ανακτόρων και του μνημείου της Βικτωρίας.
Αι κατά των ανακτόρων βόμβαι ερρίφθησαν από αεροπλάνον με δύο κινητήρας, το οποίον κατήλθεν αποτόμως εκ των νεφών. Μόλις το εν λόγω αεροπλάνον έφθασεν άνωθεν των ανακτόρων, ο πιλότος φαίνεται ότι εσταμάτησε τους κινητήρας και το αεροπλάνον απώλεσε την ταχύτητά του. Επηκολούθησε συριγμός των βομβών και ηκούσθησαν εκρήξεις κατά πολύ μικρά διαστήματα. Τεμάχια λίθων εκ των τοίχων έπεσαν εις την πλησίον οδόν. Οι διαβάται έσπευσαν δρομαίως προς τα καταφύγια. Εντός των ανακτόρων οι Βασιλείς ευρίσκοντο εις καταφύγιον. Επίσης ευρίσκοντο εντός καταφυγίου τα μέλη του προσωπικού των ανακτόρων.
Μία εκ των βομβών κατέστρεψε τελείως το βασιλικόν παρεκκλήσιον, το οποίον ευρίσκεται εις την νότιαν πτέρυγα του ανακτόρου πλησίον της εισόδου των πρεσβευτών. Δύο άλλαι βόμβαι έπεσαν εις τον εσωτερικόν περίβολον του ανακτόρου και ήνοιξαν μεγάλας οπάς. Ο αγωγός του ύδατος εθραύσθη και εδημιουργήθη μέγας πίδαξ, πολλά δε των παραθύρων του ανακτόρου εθραύσθησαν επίσης. Τρία μέλη του προσωπικού, των οποίων το καταφύγιον ευρίσκετο πλησίον του καταστραφέντος παρεκκλησίου, ετραυματίσθησαν ελαφρώς.
Στρατεύματα από τους στρατώνας του Ουέλλιγκτων ώρμησαν προς τα ανάκτορα και εν συνεργασία μετά της αστυνομίας και των φυλάκων του πάρκου, κατέσβεσαν τας πυρκαϊάς, αίτινες είχον εκραγή πλησίον των ανακτόρων, όπου είχον ριφθή εμπρηστικαί βόμβαι.
Αι Α.Α.Μ.Μ. περιήλθον τα υπόγεια των ανακτόρων και συνωμίλησαν μετά των μελών του προσωπικού.
Το Πολεμικόν Συμβούλιον απηύθυνεν εις τον Βασιλέα τηλεγράφημα δι’ ου συγχαίρει τας Α.Α.Μ.Μ. επί τη διασώσει των «εκ της βαρβάρου επιθέσεως ήτις εγένετο κατά του Οίκου Των και του υψηλού Των προσώπου».
Ο Βασιλεύς απήντησεν εις το τηλεγράφημα, το οποίον απηύθυνεν αυτώ, εξ ονόματος του Πολεμικού Συμβουλίου, ο πρωθυπουργός, ως εξής:
«Η Βασίλισσα και εγώ ευχαριστούμεν το Πολεμικόν Συμβούλιον διά το φιλόφρον και πλήρες αφοσιώσεως τηλεγράφημά του. Όπως Ημείς, πολλοί άλλοι έχουν, ως γνωρίζομεν, προσωπικήν πείραν της γερμανικής βαρβαρότητος, ήτις εις ουδέν άλλο συντελεί παρά εις το να ενισχύη την απόφασιν όλων μας όπως συνεχίσωμεν τον αγώνα μέχρι της τελικής νίκης».
Αυτόπτης, ευρισκόμενος πλησίον των ανακτόρων, εις παρακείμενον κτίριον, είπεν ότι το αεροπλάνον εξήλθε των νεφών ακριβώς υπεράνω των ανακτόρων.
― Απελιθώθην –είπεν– όταν είδον πέντε βόμβας να κατέρχωνται προς τα ανάκτορα. Δεν επρόκειτο περί βομβαρδισμού κατά τύχην, αλλά περί εσκεμμένης επιθέσεως.
Ευθύς ως ετερματίσθη ο συναγερμός ο Βασιλεύς και η Βασίλισσα επέστρεψαν εις τα διαμερίσματά των και ολίγον βραδύτερον ανεχώρησαν εκ των ανακτόρων διά περιοδείαν, η οποία είχεν ορισθή από της χθες. Οι Βασιλείς, αναχωρούντες εκ των ανακτόρων, εφαίνοντο ψύχραιμοι, ουδόλως επηρεασθέντες από τον κίνδυνον, τον οποίον διέτρεξαν. […]
Ευθύς ως ετερματίσθη ο συναγερμός ο Βασιλεύς και η Βασίλισσα επέστρεψαν εις τα διαμερίσματά των και ολίγον βραδύτερον ανεχώρησαν εκ των ανακτόρων διά περιοδείαν, η οποία είχεν ορισθή από της χθες.
Ο εν Λονδίνω ανταποκριτής του Πρακτορείου του Ηνωμένου Αμερικανικού Τύπου μεταδίδει ότι οι Γερμανοί αεροπόροι εστράφησαν σήμερον συστηματικώς εναντίον των κέντρων της αγγλικής πρωτευούσης, ήτοι των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ, του πρωθυπουργικού μεγάρου της Ντώουνιγκ Στρητ, της Βουλής των Λόρδων και του Ουάϊτ χωλ όπου το μέγαρον της Βουλής των Κοινοτήτων και άλλαι κυβερνητικαί υπηρεσίαι. Αι αρχαί ανεκοίνωσαν απόψε ότι εμπρηστικαί βόμβαι ερρίφθησαν εναντίον της Βουλής των Λόρδων αλλ’ ότι η εκδηλωθείσα πυρκαϊά ταχέως κατεσβέσθη. Πέντε βόμβαι επίσης ερρίφθησαν κατά του μεγάρου της Ντώουνιγκ Στρητ ως και του μεγάρου του Ουάϊτχωλ. Αι ζημίαι δεν είναι σημαντικαί.
Περί ώραν 22αν αι σειρήνες διέταξαν και τέταρτον συναγερμόν. Βραδύτερον εγνώσθη ότι βόμβαι ερρίφθησαν και κατά του Ναυαρχείου ως και εις τινας συνοικίας του Λονδίνου. Καθ’ όλην την σημερινήν ημέραν εγένοντο τέσσαρες συναγερμοί.
Το πρακτορείον Ρώϋτερ ανακοινοί την 21ην ώραν Γκρήνουιτς τα εξής:
«Μόλις κατέπαυσεν ο ήχος των σειρήνων, δίδων τέταρτον σύνθημα συναγερμού σήμερον την εσπέραν, εις τα νοτιοδυτικά προάστεια του Λονδίνου τα τοπικά αντιαεροπορικά πυροβολεία ήνοιξαν αμέσως πυρ και οι ηλεκτρικοί προβολείς συνεκεντρώθησαν εις εν σημείον επί του δυτικού τμήματος του ουρανού. Ταυτοχρόνως ηκούσθη βόμβος αεροπλάνων εναντίον των οποίων και έβαλον τα πυροβόλα. Ο θόρυβος των κινητήρων των αεροπλάνων κατέπαυσεν αποτόμως».
Από της αυγής της σήμερον ήρχισε νέα γραμμή συγκοινωνίας διά του Ταμέσεως μεταξύ του Ουεστμίνστερ και του Γούλουϊτς. Εκατοντάδες επιβατών εταξίδευσαν με τα ποταμόπλοια.
Η Καθημερινή, 14 Σεπτεμβρίου 1940
Γερμανικαί πληροφορίαι περί της ζωής εις το Λονδίνο
ΒΕΡΟΛΙΝΟΝ, 14 (Α.Π.) ― Το ημιεπίσημον Γερμανικόν Πρακτορείον μεταδίδει ότι κατά τους γνωρίζοντας καλώς τα πράγματα γερμανικούς κύκλους, το Λονδίνον έφθασεν εις τοιαύτην θέσιν ώστε δεν έχει να εκλέξη παρά την τύχην της Βαρσοβίας ή την τύχην των Παρισίων.
Οι Άγγλοι θα έπραττον καλλίτερα, λέγουν οι γερμανικοί κύκλοι, αν είχον αρχίσει την εκκένωσιν του Λονδίνου προτού γίνουν ακόμη αι πρώται γερμανικαί επιθέσεις, διότι τώρα είναι πολύ αργά και τα εκατομμύρια των κατοίκων, οι οποίοι επιθυμούν να απέλθουν εκ της επικινδύνου ζώνης, διατρέχουν ήδη μεγαλύτερον κίνδυνον κατά την φυγήν, παρά εάν μείνουν εντός του Λονδίνου. Τα προάστεια της αγγλικής πρωτευούσης δεν είναι ύπαιθρος ακατοίκητος, αλλά περιοχή βιομηχανική όπου είναι συγκεντρωμένα πολλά βιομηχανικά εργοστάσια και επομένως κέντρον σημαντικόν, από της απόψεως της οικονομίας του πολέμου, την οποίαν ακριβώς θέλουν να πλήξουν αι αεροπορικαί επιθέσεις της Γερμανίας.
Ο πληθυσμός του Λονδίνου –συνεχίζει το ημιεπίσημον Γερμανικόν Πρακτορείον– έχει να διέλθη τρομεράς εβδομάδας εκ σφάλματος της αγγλικής κυβερνήσεως, εβδομάδας καθ’ ας θα είναι εκτεθειμένος εις την πείναν, το ψύχος και την βροχήν. Οι αρμόδιοι κύκλοι του Βερολίνου παρατηρούν ότι ο χρόνος, η ομίχλη και αι βροχαί, πράγματα τα οποία εθεωρούντο άλλοτε ως σύμμαχοι της Αγγλίας, απέβησαν ήδη εχθροί της. Η ιδέα η οποία κυκλοφορεί ευρύτατα ότι αι καταστρεπτικαί επιθέσεις των γερμανικών βομβαρδιστικών αεροπλάνων θα παύσουν και ότι δεν θα γίνωνται πλέον αντίποινα εναντίον της Αγγλίας, είναι, καθ’ α βεβαιούν οι αυτοί αρμόδιοι κύκλοι, εντελώς ανυπόστατοι, διότι ο γερμανικός στρατός δεν θεωρεί τον πόλεμον αυτόν ως ποδοσφαιρικήν συνάντησιν, καθ’ ην οι αντιπάλοι πλήττουν και πλήττονται και εις το τέλος αμφότεροι αποχωρούν, αλλά ως αγώνα κατά την διάρκειαν του οποίου ο γερμανικός στρατός θα εξακολουθήση να δίδη σκληρά πλήγματα και αποφασιστικά.
Τονίζεται ότι το Λονδίνον αντιπροσωπεύει το εν τρίτον της όλης δυναμικότητος του αγγλικού πολέμου και ότι τα τεσσαράκοντα τρία τοις εκατόν των έξωθεν εμπορευμάτων εισάγονται διά του λιμένος αυτού. Διά τον λόγον αυτόν αι επιθέσεις όχι μόνον δεν θα παύσουν, αλλά θα ενταθούν ακόμη περισσότερον.
Αι γερμανικαί εφημερίδες υπό τους τίτλους «Μία εβδομάς αντιποίνων», «Η εβδόμη ημέρα της αεροπορικής επιθέσεως». «Από μιας εβδομάδος», δημοσιεύουν εκτενή σχόλια επί των καταστρεπτικών αποτελεσμάτων των βομβών, αι οποίαι συνεχώς ρίπτονται εν είδει αντιποίνων κατά του Λονδίνου.
Τα τεσσαράκοντα τρία τοις εκατόν των έξωθεν εμπορευμάτων εισάγονται διά του Λονδίνου. Διά τον λόγον αυτόν αι επιθέσεις όχι μόνον δεν θα παύσουν, αλλά θα ενταθούν ακόμη περισσότερον.
Η «Γενική Γερμανική Εφημερίς» λέγει ότι, καίτοι τα επίσημα αγγλικά ανακοινωθέντα δεν παρέχουν από τινος χρόνου παρά γενικάς και αρκετά αορίστους ενδείξεις επί των αποτελεσμάτων των γερμανικών αεροπορικών επιδρομών, αριθμός τις συμπτωμάτων επιτρέπει να σχηματίση κανείς αρκετά σαφή ιδέαν των αποτελεσμάτων των τρομερών πληγμάτων, τα οποία καταφέρουν αι γερμανικαί αεροπορικαί δυνάμεις. Πάντες συζητούν ήδη εν Λονδίνω –λέγει η εφημερίς– το ζήτημα του αν είναι καλύτερον να φύγουν ή να παραμείνουν.
― Δύναταί τις να εννοήσει –λέγει η «Εφημερίς των Ξένων του Αμβούργου»– ότι είναι εξαιρετικώς δυσάρεστον εις τους εν Λονδίνω να διαπιστώνουν ότι πανταχού εις το εξωτερικόν παρέχονται τόσον ολίγαι ελπίδες εις το Λονδίνον, ώστε να γίνεται καθ’ εκάστην αναφανδόν συζήτησις περί αναχωρήσεως της Κυβερνήσεως και του Βασιλέως εκ της αγγλικής πρωτευούσης.
Ο «Εγχώριος Αγγελιαφόρος» τονίζει ότι ουχί τυχαίως ο ξένος Τύπος ομιλεί επί μάλλον και μάλλον περί δυσαρεσκείας μεταξύ του πληθυσμού του Λονδίνου, όστις είναι υποχρεωμένος να φέρη το βάρος του αμειλίκτου αυτού πολέμου, όστις εξαπελύθη διά λόγους εγωιστικούς από τους ιθύνοντας εν Αγγλία.
Η «Εφημερίς του Χρηματιστηρίου» τερματίζει το άρθρον της παρατηρούσα ότι ενώπιον των γεγονότων, τα οποία ομιλούν την καταπειστικήν γλώσσαν, θα ήτο χονδροειδής ο ισχυρισμός των επισήμων του Λονδίνου ότι διαβλέπουν εις την επανάληψιν των γερμανικών επιδρομών κατά το διάστημα της ημέρας ομολογίαν αδυναμίας.
Η εφημερίς εν συνεχεία παρατηρεί ότι παρόμοιαι δηλώσεις δεν δύνανται παρά να είναι συμπτώματα, προερχόμενα εκ συγχύσεως και ελλείψεως εμπιστοσύνης.
Ο εν Λονδίνω ανταποκριτής του «Κήρυκος της Ν. Υόρκης» μεταδίδει ότι η κατάστασις του επισιτισμού της αγγλικής πρωτευούσης εχαρακτηρίσθη ως «καλή» υπό του υπουργείου του Επισιτισμού το οποίον εις ανακοίνωσίν του ετόνισεν ότι υπάρχουν αποθέματα τροφίμων τόσον διά τον πληθυσμόν όσον και διά τους πρόσφυγας. Η υπουργική ανακοίνωσις προσθέτει ότι δεν επήλθε διακοπή εις τας εισαγωγάς τροφίμων από της εποχής της ενάρξεως του πολέμου, το εμπόριον και ειδικώς το των ειδών πολυτελείας υποφέρει από της εποχής εκείνης. Πολλά καταστήματα μετεφέρθησαν εις τας επαρχίας.
(AP Photo).
Κατά τον ανταποκριτήν πολλά εστιατόρια εργάζονται ήδη την νύκτα αντί της ημέρας κατόπιν των σημειωθέντων νυκτερινών συναγερμών. Αι εφημερίδες αφ’ ετέρου εγκαινίασαν ειδικήν υπηρεσίαν πληροφοριών διά την ανεύρεσιν ατόμων των οποίων αγνοείται η τύχη κατόπιν των βομβαρδισμών.
Η Καθημερινή, 15 Σεπτεμβρίου 1940
Ο στρατάρχης Γκαίρινγκ επιβαίνων βομβαρδιστικού υπερέπτη του Λονδίνου
Tο ημιεπίσημον Γερμανικόν Πρακτορείον μεταδίδει τα εξής:
«Ο στρατάρχης Γκαίριγκ, ως γνωστόν, διευθύνει προσωπικώς την δράσιν της γερμανικής αεροπορίας εναντίον της Αγγλίας από του σταθμού μάχης τον οποίον έχει εγκαταστήσει εις τα βόρεια της Γαλλίας.
»Εξ αφηγήσεως την οποίαν μάς έκαμεν ανώτερος αξιωματικός ανήκων εις το άμεσον περιβάλλον του Έρμαν Γκαίριγκ, πληροφορούμεθα τας εξής ολίγας ενδιαφερούσας λεπτομερείας:
»Το Γενικόν Στρατηγείον του στρατάρχου ευρίσκεται εις τινα νορμανδικήν πολίχνην, αποκρυπτόμενον θαυμασίως εντός των πτυχών τας οποίας σχηματίζει το έδαφος εις την θέσιν εκείνην. Το Στρατηγείον του στρατάρχου, μόλις είναι ορατόν από του ύψους εις το οποίον ίπταται εν αεροπλάνον.
»Από του σταθμού αυτού ο αρχιστράτηγος των γερμανικών αεροπορικών δυνάμεων εκδίδει όλας του τας διαταγάς επιθέσεως προς τους αεροπορικούς σχηματισμούς οι οποίοι μέλλουν να δράσουν εν Αγγλία, καθώς και εις την αντιαεροπορικήν άμυναν του Ράϊχ και των καταληφθέντων εδαφών. Καθημερινώς ο στρατάρχης συνομιλεί με τους διοικητάς και τους αξιωματικούς του επιτελείου, επιθεωρών συγχρόνως τους διαφόρους σχηματισμούς και από καιρού εις καιρόν εκτελών πτήσεις ο ίδιος. Συχνά ο στρατάρχης επεμβαίνει προσωπικώς εις την διεύθυνσιν σχηματισμών, οι οποίοι έχουν ιδιαιτέραν σημασίαν, παρέχων τας συμβουλάς του και τας οδηγίας του.
»Χθες την εσπέραν ο στρατάρχης Γκαίριγκ επέταξεν εν ώρα νυκτός υπεράνω του Λονδίνου. Εχρησιμοποίησε προς τούτο γερμανικόν βομβαρδιστικόν αεροπλάνον τελευταίου τύπου “Ζ.Υ.88”, το οποίον ωδήγησεν ο ίδιος, μη δεχθείς να συνοδευθή παρά από δύο μόνον βομβαρδιστικά αεροπλάνα, τα οποία ηκολούθουν εις μικράν απόστασιν όπισθεν του ιδικού του, ιπτάμενα το εν προς τα δεξιά και το άλλο προς τα αριστερά.
»Κατά την επιστροφήν του εκ της πτήσεως, ο στρατάρχης εφαίνετο έχων την αρίστην εντύπωσιν εκ των λαμπρών αποτελεσμάτων του βομβαρδισμού τον οποίον ενήργουν οι αεροπόροι του.
»Τας εντυπώσεις του αύτας εξέφρασε ως εξής: Είμαι ευτυχής διότι κατέστησα την αεροπορίαν μου τόσον ισχυράν. Μετά την αποφασιστικήν επιτυχίαν την οποίαν κατήγαγεν εν Πολωνία και εν Νορβηγία, καθώς και κατά την διάρκειαν της εκστρατείας προς δυσμάς, θα αποδείξη ήδη και κατά τον αγώνα εναντίον της Αγγλίας ότι το ξίφος της παραμένει και εις την περίστασιν αυτήν αιχμηρότερον από κάθε άλλο».
Η Καθημερινή, 17 Σεπτεμβρίου 1940
