«Σύντομα θα είναι δυνατή η μετάδοση ασύρματων μηνυμάτων σε όλο τον κόσμο τόσο απλά, ώστε κάθε άτομο να μπορεί να κουβαλάει και να χειρίζεται τη δική του συσκευή». Ευφυής, πρωτοπόρος, εκκεντρικός και βαθιά ονειροπόλος είναι μερικοί από τους χαρακτηρισμούς, οι οποίοι αποδίδονται στον φυσικό, μηχανικό και εφευρέτη Νίκολα Τέσλα. Κατά πολλούς ο Τέσλα ήταν εκείνος ο οποίος επινόησε το μέλλον, καθότι με τις εφευρέσεις του άλλαξε άρδην τις ζωές των ανθρώπων τον 20ό αιώνα. Η ζωή του υπήρξε γεμάτη από ανατροπές και εκπλήξεις, επιτυχίες και απογοητεύσεις, αποτελώντας πηγή έμπνευσης πολλών καλλιτεχνών.
Ο Τέσλα γεννήθηκε στις 10 Ιουλίου 1856 στο χωριό Σμίλιαν της σημερινής Κροατίας, το οποίο τότε αποτελούσε τμήμα της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Γονείς του ήταν ο ορθόδοξος ιερέας Μιλούτιν Τέσλα και η Γκεοργκίνα Μάντιτς, κόρη ιερέα. Από μικρός έδειξε το ταλέντο του στην απομνημόνευση ολόκληρων βιβλίων και λογαριθμικών πινάκων, την έφεσή του στην εκμάθηση ξένων γλωσσών και την ικανότητά του να μελετά για μέρες και νύχτες με λίγες μόνο ώρες ύπνου. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στην Ανωτάτη Πολυτεχνική Σχολή του Γκρατς. παρακολούθησε μεταξύ άλλων μαθήματα Φυσικής, Μαθηματικών και Χημείας. Εκείνο που του κέντρισε το ενδιαφέρον, όμως, ήταν η μελέτη των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων και του συνεχούς ρεύματος.
Ο Τέσλα δεν έμελλε να ολοκληρώσει τις σπουδές του στο Γκρατς. Εθίστηκε στον τζόγο και σταμάτησε να παρακολουθεί τα μαθήματα στο πανεπιστήμιο. με αποτέλεσμα να διακοπεί η υποτροφία του. Αφού μετακινήθηκε στο Μάρμπουργκ και την Πράγα, το 1881 εγκαταστάθηκε στη Βουδαπέστη, όπου και έπιασε δουλειά ως τεχνικός σχεδιαστής στο Κεντρικό Τηλεγραφικό Γραφείο της πόλης. Εκεί απέκτησε πρακτική εμπειρία, η οποία αποδείχθηκε πολύτιμη για τη μεταγενέστερη σταδιοδρομία του. Στη συνέχεια προσελήφθη στην Ηλεκτρική Εταιρεία Έντισον στο Παρίσι και το 1884 επιβιβάστηκε στο πλοίο “Saturnia” με προορισμό τη Νέα Υόρκη
Στη Νέα Υόρκη γνώρισε το μέχρι τότε ίνδαλμά του, τον Τόμας Έντισον, ο οποίος του ανέθεσε ως πρώτη του δουλειά να επισκευάσει τη γεννήτρια του ατμόπλοιου «Oregon». Δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνισή τους οι διαφωνίες των δύο ανδρών, οι οποίες σχετίζονταν τόσο με το αντικείμενο της δουλειάς τους όσο και με την ιδιοσυγκρασία τους. Ο Έντισον ήταν ένας πρακτικός άνθρωπος, ο οποίος βασιζόταν κυρίως στις εμπειρίες που είχε αποκομίσει από τη δουλειά του, ενώ ο Τέσλα ήταν πιο θεωρητικός, ένας διανοούμενος ο οποίος δεν δίσταζε να πάρει ρίσκα. Απογοητευμένος από τις συνθήκες εργασίας του, ο Τέσλα παραιτήθηκε μόλις έξι μήνες μετά την πρόσληψή του στην εταιρεία του Έντισον.
Το 1887 ο διευθυντής της τηλεγραφικής εταιρείας Western Union Α. Μπράουν συμφώνησε να χρηματοδοτήσει τις έρευνες του Τέσλα σχετικά με το εναλλασσόμενο ρεύμα. Οι εφευρέσεις του προσέλκυσαν το ενδιαφέρον και του βιομήχανου Τζορτζ Ουέστινγκχαουζ, ο οποίος επένδυσε πολλά χρήματα για την υλοποίηση των μελετών του Τέσλα. Σύντομα ξεκίνησε ο «πόλεμος του ρεύματος» ανάμεσα στον Τέσλα και τον Έντισον, με τον τελευταίο να εξαπολύει μεγάλη εκστρατεία συκοφάντησης του Σέρβου εφευρέτη.
Το 1891 εφηύρε το πηνίο Τέσλα, ένα επαγωγικό πηνίο το οποίο χρησιμοποιήθηκε για τη διεξαγωγή πειραμάτων στον φωτισμό με πηγή το ηλεκτρικό ρεύμα, στις ακτινογραφίες με ακτίνες Χ και στη μαζική μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς καλώδια. Με τα πηνία Τέσλα κατέστη δυνατή η εκπομπή και η λήψη ραδιοκυμάτων, κάτι που του επέδωσε την αναγνώριση ως εφευρέτη του ραδιοφώνου. Η αναγνώριση αυτή έγινε βέβαια μετά θάνατον, καθότι προηγήθηκε μακροχρόνια δικαστική διαμάχη με τον Ιταλό εφευρέτη Γουλιέλμο Μαρκόνι, o οποίος, σύμφωνα με τον Τέσλα, χρησιμοποιούσε 17 δικές του ευρεσιτεχνίες στην ανακάλυψή του.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Τέσλα εξοστρακίστηκε από την επιστημονική κοινότητα με τον χαρακτηρισμό του τρελού επιστήμονα. Ο εκκεντρικός χαρακτήρας του και οι ακραίες για την εποχή θέσεις του για τις δυνατότητες της επιστημονικής και τεχνολογικής ανάπτυξης συνέβαλαν στη διάδοση αυτού του χαρακτηρισμού. Έφυγε από τη ζωή φτωχός και μόνος στο δωμάτιο του 33ου ορόφου του ξενοδοχείου «Νιου Γιόρκερ», το οποίο τον φιλοξενούσε τα τελευταία εννιά χρόνια. Το ημερολόγιο έγραφε 7 Ιανουαρίου 1943. Σήμερα φυλάσσεται μεγάλο μέρος των προσωπικών αντικειμένων, των σημειώσεων και των σχεδίων των εφευρέσεων του Τέσλα στο Μουσείο Νικόλα Τέσλα στο Βελιγράδι.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
