Το βράδυ της 13ης Ιανουαρίου 1910 εγκαινιάστηκε το τέλος μιας εποχής στην οποία κυριαρχούσαν οι τηλέγραφοι με τις τελείες τους, οι βραδινές εφημερίδες, οι ταινίες του βωβού κινηματογράφου, καθώς και τα λεγόμενα «σαπουνόκουτα» (“soapboxes”)∙ έτσι αποκαλούνταν οι ανυψωμένες ξύλινες πλατφόρμες (με αρχική χρήση την αποστολή σαπουνιού ή άλλων ξηρών προϊόντων σε καταστήματα λιανικής) πάνω στις οποίες ανέβαινε κάποιος όταν ήθελε να εκφωνήσει έναν αυτοσχέδιο δημόσιο λόγο, συχνά πάνω σε ένα πολιτικό θέμα. Στη θέση της, θα ερχόταν μια καινούργια εποχή, που στηριζόταν στις ραδιοεπικοινωνίες, οι οποίες παρείχαν άμεση ασύρματη επικοινωνία μεταξύ περιοχών που τις χώριζε μεγάλη απόσταση.
Η ασύρματη τηλεφωνία είχε δημιουργηθεί ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Πιο συγκεκριμένα, καινοτόμοι Ευρωπαίοι επιστήμονες (συμπεριλαμβανομένου του Χάινριχ Χερτζ, το όνομα του οποίου έχει δοθεί στη μονάδα ραδιοσυχνοτήτων) είχαν συνεισφέρει στο πεδίο αυτό, πειραματιζόμενοι με ηλεκτρομαγνητικά κύματα. Στη δεκαετία του 1890, ο Γουλιέλμο Μαρκόνι εφηύρε την κάθετη κεραία, η οποία μετέδιδε σήματα σε διαρκώς αυξανόμενη απόσταση, φτάνοντας το 1901 να έχει τη δυνατότητα αποστολής μηνυμάτων από την Αγγλία στη «Νέα Γη» – «γεφυρώνοντας» επικοινωνιακά τις δύο πλευρές του Ατλαντικού ωκεανού. Εν μέρει χάρη σε αυτές τις προόδους, τον Δεκέμβριο του 1906, ο Καναδός εφευρέτης Ρέτζιναλντ Φέσεντεν μπόρεσε να οργανώσει εορταστική εκπομπή για χειριστές που βρίσκονταν στα ανοικτά των ακτών του Ατλαντικού. Το τραγούδι και η ανάγνωση στίχων που ακολούθησαν ακούστηκαν σε πλοία από τη Νέα Αγγλία έως τη Βιρτζίνια.
Στη δεκαετία που ακολούθησε τη συγκεκριμένη μετάδοση, το ενδιαφέρον για την τεχνολογία του ραδιοφώνου αυξήθηκε. Οι ερασιτέχνες θιασώτες έγιναν γνωστοί ως «θαυμαστές» και όχι ως «ακροατές», που χρησιμοποιούταν υποτιμητικά για να υποδείξει ότι ένα άτομο δεν συμμετείχε ενεργά και στις δύο πλευρές της ραδιοφωνικής εκπομπής. Στην αρχή υπήρχε μια μεγάλη μερίδα Αμερικανών που, επειδή δεν καταλάβαινε το ραδιόφωνο και τη λειτουργία του, είχε μεγάλη επιφυλακτικότητα. Διάφορες θεωρίες διατυπώθηκαν, από κατηγορίες ότι το ραδιόφωνο με τα ηλεκτρομαγνητικά του κύματα ήταν υπεύθυνο για το τρίξιμο των σανίδων στο πάτωμα μέχρι το ότι ευθυνόταν για την πρόκληση ναυτίας στα παιδιά, τη δυσκολία παραγωγής γάλακτος στις αγελάδες ή ακόμα και την πρόκληση ξηρασίας!
Στις 13 Ιανουαρίου 1910, ο τενόρος Ενρίκο Καρούζο ετοιμάστηκε να κάνει κάτι τελείως καινοτόμο για την εποχή: θα πραγματοποιούσε την πρώτη ζωντανή ραδιοφωνική μετάδοση. Ο εφευρέτης Λι ντε Φόρεστ είχε κρεμάσει μικρόφωνα πάνω από τη σκηνή της Μητροπολιτικής Όπερας και έστησε έναν πομπό και μια κεραία. Με το γύρισμα ενός διακόπτη, ο ήχος της φωνής του Καρούζο θα μεταφερόταν «μαγικά» από το εσωτερικό της όπερας σε πολλές τοποθεσίες σε ολόκληρη τη Νέα Υόρκη. Επρόκειτο για κάτι πρωτόγνωρο.
Σύντομα, το μέσο του ραδιοφώνου θα γνώριζε άνθηση. Στην επόμενη δεκαετία είχε γίνει πια αντιληπτό ότι το ραδιόφωνο ήταν πολύ πιο γρήγορο μέσο ενημέρωση σε σύγκριση με την εφημερίδα. Ο πειραματικός σταθμός 8MK του Ντιτρόιτ ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των προεδρικών εκλογών του 1920 στους περίπου 500 κατοίκους που είχαν δέκτες. Στις ΗΠΑ, το 1922 λειτουργούσαν 28 σταθμοί, φτάνοντας μέσα στα επόμενα δύο χρόνια τους 1.400.
Αν και η Μεγάλη Ύφεση του 1929-33 ανέκοψε κάπως την ανάπτυξη του ραδιοφώνου, δεν θα τη σταμάτησε. Το ραδιόφωνο τόσο στην Αμερική όσο και παγκοσμίως έμελλε να αποτελέσει στο α΄ μισό του 20ού αιώνα ένα από τα πιο δημοφιλή μέσα, ενώ μέχρι και σήμερα συνεχίζει να είναι δυναμικά παρόν.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
