Αναμφίβολα στα πιο «παράξενα» γεγονότα του περασμένου αιώνα στην Ελλάδα ήταν η εφαρμογή του Γρηγοριανού Ημερολογίου. Οι Έλληνες πολίτες έπεσαν για ύπνο την Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 1923 και ξύπνησαν την Πέμπτη 1 Μαρτίου. Φάνηκε πως οι τελευταίες δεκατρείς ημέρες του Φεβρουαρίου εξαφανίστηκαν. Κανείς δεν γεννήθηκε ούτε πέθανε εκείνες τις ημέρες, κανένα πολιτικό ή στρατιωτικό γεγονός δεν συνέβη. Κι όμως, πίσω από αυτήν την «παράξενη» μετάβαση στον Μάρτιο υπάρχει λογική.
Οι καθολικές χώρες καθιέρωσαν με προτροπή του πάπα Γρηγορίου ΙΓ΄ το Νέο ή Γρηγοριανό Ημερολόγιο στα τέλη του 16ου αιώνα. Το Παλιό ή Ιουλιανό Ημερολόγιο, το οποίο βρισκόταν σε ισχύ από την εποχή του Ιουλίου Καίσαρα, εθεωρείτο πλέον ξεπερασμένο. Σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο, η εαρινή ισημερία μετατοπίζεται κάθε 128 χρόνια κατά μία ημέρα, ενώ σύμφωνα με τους υπολογισμούς που οδήγησαν στην εφαρμογή του Γρηγοριανού Ημερολογίου, η εαρινή ισημερία μετατοπίζεται μόλις κάθε 3.300 χρόνια κατά μία ημέρα. Μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα, το παράδειγμα των καθολικών χωρών στην υιοθέτηση του Νέου Ημερολογίου είχαν ακολουθήσει και οι προτεσταντικές χώρες.
Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είχε μελετήσει εις βάθος το ενδεχόμενο υιοθέτησης του Νέου Ημερολογίου. Ενώ οι κεφαλές της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Κωνσταντινούπολη και την Ελλάδα βρίσκονταν σε συνεννόηση για τη μετάβαση στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο, η ελληνική πολιτεία έλαβε την απόφαση στις 18 Ιανουαρίου 1923 να καθιερώσει τη νέα μέτρηση του έτους. Ορίστηκε πως η εφαρμογή του θα γινόταν από την 16η Φεβρουαρίου, η οποία θα αντικαθίστατο από την 1η Μαρτίου. Έναν χρόνο αργότερα, η Εκκλησία της Ελλάδος εισήγαγε το Αναθεωρημένο Ιουλιανό Ημερολόγιο για εκκλησιαστική και μόνον χρήση.
«Κάθε ώρα της 16 Φεβρουαρίου θα σημαίνει και μίαν ανατολήν, και την αντίστοιχόν της δύσιν. Εις τρόπον ώστε περί λύχνων αφάς θα εισέλθωμεν εις το πολιτικόν σαλόνι του Μαρτίου, ενώ οι τα του Θεού πιστεύονες ματαίως θα ερωτούν εις τας κλεισμένας Εκκλησίας πότε τουλάχιστον εορτάζουν;» ήταν το πρώτο σχόλιο της «Καθημερινής» για την νομοθετική πρωτοβουλία της επαναστατικής κυβέρνησης Στυλιανού Γονατά.
Την 1η Μαρτίου, πρώτη ημέρα της εφαρμογής του Γρηγοριανού Ημερολογίου, η «Καθημερινή» έγραψε: «Ο ελληνικός κόσμος ο οποίος εκοιμήθη χθες με την ακλόνητον πεποίθησιν ότι ήτο Τετάρτη δεκάτη Πέμπτη Φεβρουαρίου, θα πληροφορηθή ότι είνε μεν Πέμπτη, η επομένη της Τετάρτης ημέρα, αλλά 1η Μαρτίου. Διότι από σήμερον, ως γνωστόν, αρχίζει η εφαρμογή του νέου ημερολογίου. Ο κομψός κόσμος επομένως ειδοποιείται να φορέση τον πατροπαράδοτον “μάρτην” διά να εξουδετερώση τον υποτιθέμενον ήλιον της πρώτης του έαρος ημέρας. Οι άγιοι πάντως παραμένουν εις τας θέσεις των».
Αρκετές είναι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες, οι οποίες δεν έχουν υιοθετήσει έως και σήμερα το Γρηγοριανό Ημερολόγιο. Δεν παύουν, όμως, να βρίσκονται σε επικοινωνία με τον υπόλοιπο ορθόδοξο χριστιανικό κόσμο.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
