Σαν σήμερα: 24 Ιανουαρίου 1859 – Η ενοποίηση των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών

Σαν σήμερα: 24 Ιανουαρίου 1859 – Η ενοποίηση των Παραδουνάβιων Ηγεμονιών

2' 58" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Μετά την αποτυχία του κινήματος του Αλέξανδρου Υψηλάντη στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, οι περισσότεροι από τους Φαναριώτες απώλεσαν την εμπιστοσύνη της Υψηλής Πύλης. Η ελληνική πολιτιστική επιρροή άρχισε σταδιακά να υποχωρεί έναντι της γαλλικής. Οι Ρουμάνοι διανοούμενοι στράφηκαν προς τη Γαλλία, θεωρώντας το Παρίσι ως το νέο πολιτιστικό τους κέντρο. Στα γραπτά τους υπερτόνιζαν τη λατινική καταγωγή των σύγχρονων Ρουμάνων. Σκοπός τους, βέβαια, ήταν να αποδείξουν την ιστορική συνέχεια της παρουσίας των Ρουμάνων στα εδάφη όπου κατοικούσαν, τη Βλαχία, τη Μολδαβία και την Τρανσυλβανία. Εξιδανικεύοντας το παρελθόν για την προβολή του παρόντος, τα βαλκανικά έθνη μπορούσαν να σχεδιάσουν τη μελλοντική πολιτική τους. Ως εκ τούτου, οι Ρουμάνοι διεκδικούσαν κατά τον 19ο αιώνα ως όμαιμους τους Βλάχους της Βαλκανικής Χερσονήσου ταυτίζοντας κάθε βλαχόφωνο-λατινόφωνο με Ρουμάνο.

Οι Ηγεμονίες παρέμειναν υπό ρωσική στρατιωτική διοίκηση έως το 1834 και στη συνέχεια μετατράπηκαν σε ρωσικό προτεκτοράτο, απόρροια των Οργανικών Κανονισμών. Η Ρωσία ανέμενε ότι συν τω χρόνω θα προσαρτούσε τις Ηγεμονίες, επεκτείνοντας την κυριαρχία της με αυτόν τον τρόπο έως τις βόρειες όχθες του Δούναβη. Βάσει των Οργανικών Κανονισμών, οι πρίγκιπες των Ηγεμονιών εκλέγονταν από συνέλευση, η οποία αποτελείτο από 150 εκλέκτορες βογιάρους (τοπικοί άρχοντες). Οι Ρώσοι πρόξενοι στο Βουκουρέστι και το Ιάσιο ανέλαβαν τον ρόλο του μεσολαβητή ανάμεσα στην συνέλευση και τον ηγεμόνα. Παρότι οι Ρώσοι αξιωματούχοι έλαβαν σειρά μέτρων στο πνεύμα της πεφωτισμένης δεσποτείας, δεν προέβησαν σε μεταρρυθμίσεις στο αγροτικό ζήτημα, αποφεύγοντας να έρθουν σε ρήξη με τους βογιάρους, οι οποίοι κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Λύση στο αγροτικό δεν έδωσαν ούτε οι φιλελεύθεροι γόνοι των βογιάρων, οι οποίοι ηγήθηκαν των εξεγέρσεων του 1848 στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Όντας εμποτισμένοι με τις ιδέες του ρομαντικού εθνικισμού, οι νέοι Ρουμάνοι διανοούμενοι μετουσίωσαν τον φιλελευθερισμό τους σε πατριωτισμό, ο οποίος στρεφόταν κατά της ρωσικής κηδεμονίας. Υποστηρίζοντας πως κατάγονταν από Ρωμαίους ρεπουμπλικανούς φυγάδες που εγκαταστάθηκαν στην επαρχία της Δακίας, οι Ρουμάνοι φιλελεύθεροι εμφανίστηκαν ως υπέρμαχοι της ελευθερίας και των δημοκρατικών θεσμών. Νομιμοποίησαν με αυτόν τον τρόπο τον αγώνα τους για αποτίναξη της οθωμανικής επικυριαρχίας και της ρωσικής κηδεμονίας.

Μετά το τέλος του Κριμαϊκού Πολέμου (1856), στον οποίο η Ρωσία υπέστη ταπεινωτική ήττα, οι Ηγεμονίες τέθηκαν υπό την προστασία της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου. Πολιτικοί από τη Βλαχία και τη Μολδαβία άρχισαν να εκφράζουν ανοιχτά την επιθυμία τους να επιτευχθεί μια ένωση των δύο Ηγεμονιών. Αυτό το ενδεχόμενο επιδοκίμαζαν η Γαλλία και η Ρωσία, ενώ το απέρριπταν η Αυστρία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η Γαλλία του Ναπολέοντος Γ΄ υποστήριζε την ένωση των Ηγεμονιών στο πλαίσιο της υπεράσπισης του καθολικισμού και του λατινισμού, ενώ η Ρωσία, πληγωμένη από τη στάση της Αυστρίας στον Κριμαϊκό Πόλεμο, υποστήριξε την πρωτοβουλία των Ρουμάνων εκτιμώντας πως η ένωση θα επιδρούσε θετικά στους Ρουμάνους της Τρανσυλβανίας.

Ο καταστατικός χάρτης των Ηγεμονιών συμφωνήθηκε με τη Σύμβαση των Παρισίων (Αύγουστος 1858), ο οποίος επιβεβαίωσε το αυτόνομο καθεστώς τους. Η σύμβαση προέβλεπε τη σύσταση μικτής επιτροπής από Βλάχους και Μολδαβούς, η οποία θα λάμβανε μέτρα για τη σταδιακή ενοποίηση των κρατικών υπηρεσιών και νόμων των Ηγεμονιών. Το όνομα του νέου κρατικού μορφώματος ήταν «Ηνωμένες Ηγεμονίες της Μολδαβίας και της Βλαχίας». Στις 24 Ιανουαρίου 1859 ο συνταγματάρχης Αλεξάντρου Κούζα εξελέγη κοινός ηγεμόνας των δύο Ηγεμονιών, σηματοδοτώντας την de facto ενοποίησή τους. Με παρέμβαση της Γαλλίας απετράπη η κήρυξη πολέμου εκ μέρους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις Ηνωμένες Ηγεμονίες. Δύο χρόνια αργότερα η Πύλη αναγκάστηκε να αναγνωρίσει το τετελεσμένο γεγονός της ένωσης. Εκείνη την χρονιά καθιερώθηκε επίσημα η ονομασία του νέου κράτους, Ρουμανία, έναν όρο τον οποίο είχε χρησιμοποιήσει πρώτα ο Έλληνας Δανιήλ Φιλιππίδης σε έργο του το 1816.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT