Η Μεγάλη Ύφεση στη Γερμανία αποκάλυψε τις κακοφορμισμένες πληγές που είχαν επιδεθεί αμελώς μετά την υπογραφή της Συνθήκης των Βερσαλλιών, οι όροι της οποίας υπήρξαν δυσβάσταχτοι για την πρώην αυτοκρατορία του Κάιζερ. Η κρίση στη χώρα δεν ήταν απλώς οικονομική, αλλά επέφερε την κατάρρευση του κράτους και της κοινωνίας. Στα χρόνια μετά το 1929, κατέστη εμφανές το χαμηλό ποσοστό αποδοχής της δημοκρατίας από μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Καθώς βάθαινε η οικονομική κρίση, αυξάνονταν οι φωνές που θεωρούσαν τη δημοκρατία υπεύθυνη για την κατάσταση της χώρας. Την ευκαιρία εκμεταλλεύτηκαν το Ναζιστικό Κόμμα του Αδόλφου Χίτλερ και άλλα συγγενικά κόμματα και ακραίες ομάδες με επικεφαλής αξιωματικούς του στρατού και μεγαλοεπιχειρηματίες, οι οποίοι διατυμπάνιζαν πως θα τερμάτιζαν την κοινοβουλευτική διακυβέρνηση της χώρας.
Υπό την πίεση της οικονομικής κρίσης, τον Μάρτιο του 1930 διαλύθηκαν τα υπολείμματα της πολιτικής συμμαχίας της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, καθώς παραιτήθηκε η πολυκομματική κυβέρνηση με κορμό το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Ο πρόεδρος Χίντενμπουργκ ανέλαβε τότε τη διακυβέρνηση μέσω διαταγμάτων, αφού ο πολιτικός και κοινωνικός συμβιβασμός στη Γερμανία φαινόταν αδύνατος. Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1930 το κόμμα του Χίτλερ έλαβε το 18% των ψήφων εξασφαλίζοντας 107 βουλευτικές έδρες στο Ράιχσταγκ, το γερμανικό Κοινοβούλιο.
Διαθέτοντας αυτοπεποίθηση από την άνοδο των ποσοστών του κόμματός του και τα 800.000 μέλη του, ο Χίτλερ έθεσε το 1932 υποψηφιότητα για την προεδρία απέναντι στον Χίντενμπουργκ. Παρότι ο τελευταίος κέρδισε με 19 εκατομμύρια ψήφους, ο Χίτλερ μόνο χαμένος δεν βγήκε από τη διαδικασία, καθότι έλαβε την ψήφο 13,5 Γερμανών ψηφοφόρων, ενώ ο κομμουνιστής υποψήφιος Ερνστ Τέλμαν έλαβε λιγότερες από 4 εκατομμύρια ψήφους.
Το κόμμα του Χίτλερ αναδείχθηκε πρώτο στις εκλογές του Ιουλίου και του Νοεμβρίου 1932. Λειτουργώντας με αφέλεια, ο υπερσυντηρητικός Φραντς φον Πάπεν, ο οποίος διέθετε ισχυρές διασυνδέσεις με την αντικοινοβουλευτική Δεξιά στη Γερμανία, έπεισε τον πρόεδρο Χίντενμπουργκ να αναθέσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Χίτλερ, θεωρώντας πως ο ίδιος θα μπορούσε να ελέγξει τον ηγέτη του Ναζιστικού Κόμματος από τη θέση του αντικαγκελάριου. Στις 30 Ιανουαρίου 1933 ο Χίτλερ σχημάτισε τη 17η και τελευταία κυβέρνηση της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης.
Πολύ γρήγορα ο Χίτλερ έδειξε το πραγματικό πρόσωπο του καθεστώτος που ήθελε να εγκαθιδρύσει. Η ανάληψη της καγκελαρίας από τον ίδιο πυροδότησε σειρά επιθέσεων εναντίον συνδικαλιστών, σοσιαλιστών και κομμουνιστών, Εβραίων καθώς και μερικών καθολικών, οι οποίοι διαφωνούσαν με τις απόψεις του Χίτλερ. Τη νύχτα της 27ης Φεβρουαρίου 1933 μια πυρκαγιά προκάλεσε μεγάλες ζημιές στο γερμανικό Κοινοβούλιο. Ο Χίτλερ βρήκε την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί αυτό το συμβάν προς όφελός του κατηγορώντας το Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας για υποκίνηση εξέγερσης.
Έπειτα από αίτημα του Χίτλερ ο πρόεδρος Χίντενμπουργκ υπέγραψε στις 28 Φεβρουαρίου το Διάταγμα για την προστασία του Λαού και του Κράτος, γνωστό ως Διάταγμα του εμπρησμού του Ράιχσταγκ, το οποίο έδωσε στην κυβέρνηση τη νομική κάλυψη για να προχωρήσει σε συλλήψεις χιλιάδων κομμουνιστών, σοσιαλδημοκρατών και ανθρώπων που διαφωνούσαν με τις ιδέες του ναζισμού. Μέσα στους επόμενους μήνες ο Χίτλερ ισχυροποίησε τη θέση του. Πριν επέλθει ο επιθανάτιος ρόγχος της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης, το Ράιχσταγκ ενέκρινε νόμο, ο οποίος παρείχε απεριόριστες εξουσίες εκτάκτου ανάγκης στον Χίτλερ. Τον Ιούλιο του 1933 η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως το Ναζιστικό Κόμμα ήταν πλέον το μοναδικό νόμιμο κόμμα στη χώρα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
