Ένας από τους πιο προβεβλημένους Νορβηγούς καλλιτέχνες στην ιστορία είναι ο θεατρικός συγγραφέας Χένρικ Ίψεν. Πολλές φορές τα έργα του κατατάσσονται στο ίδιο επίπεδο με εκείνα του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, δείγμα της ευφυΐας που τα διακρίνει και της διαχρονικής αξίας τους. Δεν είναι τυχαίο ότι θεωρείται από τους καλλιτέχνες του θεάτρου ως ο μεγαλύτερος θεατρικός συγγραφέας του 19ου αιώνα.
Ο Χένρικ Ίψεν γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου 1828 στη Σκίεν της νοτιοανατολικής Νορβηγίας, μια πόλη-λιμάνι ιδιαίτερα σημαντική για την ιστορία της και για τη θέση της ως διαμετακομιστικού κέντρου εμπορίου. Λίγες ημέρες μετά τη γέννησή του, στις 28 Μαρτίου, τελέστηκε το μυστήριο της βάπτισής του στο λουθηρανικό δόγμα στην Ευαγγελική Εκκλησία της περιοχής. Γονείς του ήταν ο έμπορος Κνουτ Ίψεν και η Μάριχεν Άλτενμπουργκ, αμφότεροι γόνοι εύπορων οικογενειών της περιοχής. Οι γονείς του γνωρίζονταν από μικρά παιδιά και είχαν μεγαλώσει μαζί, καθότι η μητέρα της Μάριχεν και ο πατριός του Κνουτ ήταν αδέρφια.
Προϊόντος του χρόνου ο πατέρας του Χένρικ, Κνουτ, βρέθηκε αντιμέτωπος με πληθώρα οικονομικών προβλημάτων. Ως εκ τούτου, ο Χένρικ σε ηλικία δεκαπέντε ετών αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το σχολείο και να εργαστεί ως βοηθός φαρμακοποιού σε κοντινή πόλη, την Γκρίμσταντ. Για να ξεφύγει από την ανιαρή ζωή του, άρχισε να συγγράφει τα πρώτα του θεατρικά έργα. Την περίοδο της διαμονής του στην Γκρίμσταντ, ο Ίψεν απέκτησε παιδί εκτός γάμου με την Έλσε Μπίρκενταλεν, το οποίο όμως, παρότι αναγνώρισε, ουδέποτε είδε από κοντά. Τότε ήταν που διέκοψε κάθε επαφή με την οικογένειά του.
Το 1850 ο Ίψεν μετακόμισε στη Χριστιανία, το σημερινό Όσλο. Εκεί αφοσιώθηκε στο γράψιμο ερχόμενος σε επαφή με λογοτεχνικούς κύκλους της πόλης. Την ίδια χρονιά ανέβηκε το έργο Ο Ταφικός Τύμβος, το οποίο δεν είχε μεγάλη απήχηση, όπως και άλλα μεταγενέστερα έργα του. Όντας ακόμη νέος θεατρικός συγγραφέας, ο Ίψεν βρισκόταν ακόμη στη σκιά του Χένρικ Βέργκελαντ, τον οποίο ο ίδιος θαύμαζε. Στη συνέχεια, μετακόμισε στο Μπέργκεν, όπου και ανέβασε πολλά από τα έργα του. Επέστρεψε στην Χριστιανία το 1858 αναλαμβάνοντας την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου της πόλης.
Το 1865 ανέβασε το Μπραντ, το οποίο γνώρισε τεράστια επιτυχία αποφέροντας πολλά κέρδη στον Ίψεν. Δύο χρόνια αργότερα ανέβασε το έργο Πέερ Γκυντ, το οποίο τον καθιέρωσε ως μεγάλο θεατρικό συγγραφέα. Ο Ίψεν, έχοντας αποκτήσει αυτοπεποίθηση από την επιτυχία των έργων του, άρχισε να εξερευνά διάφορες θεματικές, ασκώντας πολλές φορές κριτική στην κοινωνία της εποχής του. Το 1879 ανέβηκε το Κουκλόσπιτο, χαρακτηριστικό παράδειγμα έργου του Ίψεν, στο οποίο εκφράζει τις ιδέες του και την κριτική του σε συνήθειες της εποχής του.
Όπως ήταν αναμενόμενο, η συντηρητική κοινωνία του 19ου αιώνα δεν έμεινε αδρανής απέναντι στην κριτική του Ίψεν. Στον Εχθρό του Λαού, έργο του 1882, ο Ίψεν στηλίτευσε όχι τόσο τον συντηρητισμό μέρους της κοινωνίας της εποχής του όσο και τον φιλελευθερισμό των προοδευτικών της χώρας. Δύο χρόνια αργότερα ανέβασε το πιο γνωστό και ίσως πιο περίπλοκο έργο του, την Αγριόπαπια. Κοινό χαρακτηριστικό των έργων του είναι ο ρεαλισμός, τον οποίο υιοθέτησαν πολλοί καλλιτέχνες μετά τον Ίψεν, όπως ο Ρώσος Αντόν Τσέχοφ.
Έχοντας υποστεί σειρά εγκεφαλικών επεισοδίων μετά το 1900, ο Ίψεν έφυγε από τη ζωή τον Μάιο του 1906. Εκατό χρόνια μετά τον θάνατό του, η Νορβηγία γιόρτασε το 2006 ως «έτος Ίψεν».
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
