Έξω από το Βρετανικό Κοινοβούλιο υπάρχει το άγαλμα του Ριχάρδου Α’ έφιππου. Ονομάστηκε Λεοντόκαρδος χάρη στη γενναιότητά του ως στρατιώτη. Ως σταυροφόρος, κατά τη διάρκεια της Τρίτης Σταυροφορίας, κέρδισε πολλές μάχες εναντίον του Σαλαντίν, ηγέτη των Μουσουλμάνων που είχαν καταλάβει την Ιερουσαλήμ εκείνη την εποχή, γεγονός, που αύξησε τη δημοτικότητά του.
Παρ’ όλα αυτά, δεν φαίνεται ότι ο ίδιος ενδιαφερόταν ιδιαίτερα να γίνει μονάρχης. Μάλιστα, από το σύνολο της δεκάχρονης βασιλείας του, στην Αγγλία διέμεινε μόνο μερικούς μήνες, ενώ είναι αμφίβολο εάν μπορούσε πραγματικά να μιλήσει την αγγλική γλώσσα. Γιος του βασιλιά Ερρίκου Β’ και της βασίλισσας Ελεονόρας της Ακουιτανίας, πέρασε μεγάλο μέρος της νιότης του στην αυλή της μητέρας του, στο Πουατιέ. Μάλιστα, κατά τα τελευταία χρόνια της βασιλείας του Ερρίκου, η Ελεονόρα, η οποία συνωμοτούσε συνεχώς εναντίον του, ενθάρρυνε τον Ριχάρδο και τα αδέλφια του να προχωρήσουν σε εκστρατεία κατά του πατέρα τους στη Γαλλία. Ο Ερρίκος ηττήθηκε στη μεταξύ τους μάχη και παραδόθηκε στον Ριχάρδο, πέθανε δύο ημέρες αργότερα. Έτσι, στις 6 Ιουλίου 1189, ο Ριχάρδος ανακηρύχθηκε βασιλιάς της Αγγλίας, δούκας της Νορμανδίας και κόμης του Ανζού.
Μετά τη στέψη του, έχοντας ήδη πάρει τον όρκο του σταυροφόρου συμμετείχε στην Τρίτη Σταυροφορία για την απελευθέρωση των Αγίων Τόπων από τον Σαλαντίν. Στον δρόμο για τους Αγίους Τόπους, θα περνούσε από τη Σικελία, τη Ρόδο, αλλά και την Κύπρο. Στην τελευταία, μάλιστα, παντρεύτηκε τη Βερεγγάρια της Ναβάρας, στέφοντάς τη βασίλισσα της Αγγλίας και της Κύπρου.
Ύστερα από την μακρά παραμονή του στους Αγίους Τόπους και τη σύναψη τριετούς ειρήνης με τον Σαλαντίν, ξεκίνησε το μακρύ ταξίδι της επιστροφής, το οποίο όμως δεν ήταν χωρίς εκπλήξεις. Ναυάγησε στην Αδριατική και τελικά συνελήφθη από τον Δούκα της Αυστρίας. Για την αποφυλάκισή του, ακριβώς επειδή ήταν βασιλιάς, ζητήθηκαν υπέρογκα λύτρα. Συγκεκριμένα, χρειαζόταν το ένα τέταρτο του ετήσιου εισοδήματος κάθε άνδρα πολίτη της χώρας. Τελικά, το ποσό συγκεντρώθηκε, ο ίδιος απελευθερώθηκε και επέστρεφε στην Αγγλία τον Μάρτιο του 1194. Δεν θα παρέμενε όμως εκεί. Το υπόλοιπο της ζωής του θα το περνούσε και πάλι σε εκστρατείες˙ αυτή τη φορά, όμως, στη Γαλλία.
Τον Μάρτιο του 1199, ο Ριχάρδος προσπαθούσε να καταστείλει μια εξέγερση του υποκόμη Αϊμάρ Ε΄ της Λιμόζ. Στις 26 του μηνός, χτυπήθηκε στον ώμο από τόξο. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών, η πληγή του μολύνθηκε και αναπτύχθηκε γάγγραινα. Ο Ριχάρδος, ετοιμοθάνατος πια, ζήτησε να του φέρουν μπροστά του τον τοξοβόλο, ο οποίος σύμφωνα με ορισμένες πηγές, αποδείχθηκε να είναι ένα νεαρό αγόρι. Ο νεαρός ομολόγησε πως τον χτύπησε για εκδίκηση, καθώς ο βασιλιάς είχε σκοτώσει τον πατέρα του και τα δύο αδέρφια του. Ο Ριχάρδος τον συγχώρεσε, και διέταξε να τον απελευθερώσουν και επιπλέον να του δώσουν 100 σελίνια. Σύμφωνα με έναν χρονικογράφο, όμως, η τελευταία αυτή πράξη «ιπποτισμού» αποδείχθηκε άκαρπη, καθώς το νεαρό αγόρι κρεμάστηκε, μετά τον θάνατο του Άγγλου βασιλιά, στις 6 Απριλίου. Η καρδιά του Ριχάρδου θάφτηκε στο Ρουέν της Νορμανδίας, ενώ το υπόλοιπο σώμα του στο Αβαείο Φοντεβρό στο Ανζού.
Στον αγγλικό θρόνο τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Ιωάννης, καθώς ο ίδιος δεν είχε αποκτήσει νόμιμους κληρονόμους. Είχε αναγνωρίσει μόνο έναν νόθο γιο, τον Φίλιππο του Κονιάκ.
Ο Ριχάρδος Α΄ ο Λεοντόκαρδος, πάντως, θεωρείται θρυλικός βασιλιάς, όχι μόνο χάρη στις επιτυχείς εκστρατείες του, αλλά πολύ περισσότερο χάρη στον μύθο του Ρομπέν των Δασών, αφού ο κεντρικός ήρωας προσπαθεί να υπερασπιστεί την τιμή του.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
