Σαν σήμερα: 11 Ιουνίου 1859 – Πεθαίνει ο Κλέμενς φον Μέτερνιχ

Σαν σήμερα: 11 Ιουνίου 1859 – Πεθαίνει ο Κλέμενς φον Μέτερνιχ

2' 25" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Κλέμενς φον Μέτερνιχ ήταν γόνος παλιάς οικογένειας ευγενών. Το 1788 μπήκε στο Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου, όπου σπούδασε διπλωματία, αλλά η εξάπλωση της Γαλλικής Επανάστασης τον ώθησε να εισέλθει στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς. Το 1794 ανέλαβε διπλωματική αποστολή στην Αγγλία, ενώ έναν χρόνο αργότερα, χάρη στον γάμο του με εγγονή πρώην καγκελαρίου της Αυστρίας, του άνοιξαν οι πόρτες για την υψηλή αριστοκρατία και απέκτησε πρόσβαση στα υψηλά αξιώματα, κάτι που επιθυμούσε.

Το 1806 υπηρέτησε ως Αυστριακός υπουργός στη Γαλλία και το 1809 διορίστηκε υπουργός Εξωτερικών. Συμφωνώντας με τον αυτοκράτορα Φραγκίσκο Α΄ ότι τα κινήματα που ήδη είχαν αρχίσει να εκδηλώνονται στην εδαφική επικράτειά του, αποτελούσαν απειλή για το πολυεθνικό κράτος των Αψβούργων, σύντομα θα γινόταν ο πιο αυστηρός εκφραστής του δόγματος της ισορροπίας δυνάμεων στην Ευρώπη. 

Το αποκορύφωμα της διπλωματικής ατζέντας και του έργου του Μέτερνιχ ήταν το Συνέδριο της Βιέννης (Σεπτέμβριος 1814 – Ιούνιος 1815), που πραγματοποιήθηκε ύστερα από το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων. Βασικός στόχος του ήταν να εξασφαλίσει την κυριαρχία της Αυστρίας, σχηματίζοντας δύο συνομοσπονδίες: μία γερμανική και μία ιταλική, με την Αυστρία ως ηγετική δύναμη και στις δύο περιπτώσεις. Ταυτοχρόνως, υποστηριζόμενος από τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών, Ρόμπερτ Στιούαρτ, προσπάθησε να αποτρέψει τη διάλυση της Γαλλίας, την οποία έβλεπε ως απαραίτητο αντίβαρο έναντι της Ρωσίας. Ομοίως, αντιστάθηκε στην εδαφική μεγέθυνση τόσο της Ρωσίας όσο και της Πρωσίας, και αντιτάχθηκε ιδιαίτερα στα σχέδια της τελευταίας για προσάρτηση ολόκληρης της Σαξονίας.

Τελικώς ο Μέτερνιχ δεν μπόρεσε να υλοποιήσει πλήρως τους στόχους αυτούς. Ενώ στην περίπτωση των συνομοσπονδιών δεν βρήκε την απαραίτητη υποστήριξη, στάθηκε περισσότερο τυχερός στα σχέδιά του αναφορικά με την ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη. Πράγματι, κατέστη δυνατό Ρωσία και Πρωσία να κρατηθούν υπό έλεγχο χάρη στο κοινό μέτωπο της Αυστρίας, της Αγγλίας και της Γαλλίας, το οποίο είχε δημιουργήσει ο Αυστριακός διπλωμάτης. Ταυτοχρόνως, με την ίδρυση της αποκαλούμενης Ιερής Συμμαχίας, η οποία προέβλεπε επέμβαση σε περίπτωση επαναστάσεων, ήλπιζε ότι θα διατηρούσε την τάξη και την ειρήνη στην Ευρώπη με τα αυτοκρατορικά καθεστώτα στην εξουσία. Σύντομα όμως θα αποδεικνύονταν ότι δεν ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική. 

Παρά το γεγονός ότι είχε διοριστεί καγκελάριος της Αυστρίας στις 25 Μαΐου 1821, η επιρροή του στην Αυστρία περιορίστηκε σημαντικά με τον διορισμό του Γκραφ φον Κολόουρατ ως υπουργού Κράτους και επικεφαλής των διασκέψεων του υπουργικού συμβουλίου πέντε χρόνια αργότερα. Σταδιακά, όσο λιγόστευε η επιρροή του, τόσο ο Μέτερνιχ γινόταν ολοένα και πιο ματαιόδοξος. Η ματαιοδοξία του αυτή τον οδήγησε στην προσπάθεια συγκάλυψης της εξασθένισης της επιρροής του αναλαμβάνοντας την ευθύνη για διατάγματα που ούτε προέρχονταν από αυτόν ούτε συμφωνούσαν με τις απόψεις του. Σύντομα κατέληξε να είναι το πιο «μισητό» σύμβολο καταστολής και αντίδρασης, με αποτέλεσμα, στις 13 Μαρτίου 1848, ύστερα από την επανάσταση που είχε ξεσπάσει, να παραιτηθεί. Ένας μεγάλος κύκλος στον χώρο της πολιτικής και της διπλωματίας έκλεινε οριστικά. Αρχικά, μετέβη στην Αγγλία, όμως το 1851 επέστρεψε στη Βιέννη, όπου και τελικά πέθανε οκτώ χρόνια αργότερα.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT