Σαν σήμερα: 23 Ιουνίου 1956 – Ο Νάσερ εκλέγεται πρόεδρος της Αιγύπτου

Σαν σήμερα: 23 Ιουνίου 1956 – Ο Νάσερ εκλέγεται πρόεδρος της Αιγύπτου

2' 35" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου σηματοδότησε τη μετάβαση σε μια νέα εποχή όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και για τη Μέση Ανατολή. Πολλές χώρες απέκτησαν την ανεξαρτησία τους μετά τη λήξη της ισχύος των εντολών που είχαν παραχωρηθεί σε δυνάμεις της Δύσης. Ο Λίβανος το 1943, η Συρία το 1945, η Ιορδανία το 1946 και η Λιβύη το 1951. Οι αραβικές χώρες ίδρυσαν για την καλύτερη οργάνωσή τους τον Αραβικό Σύνδεσμο, τον Μάρτιο του 1945.

Η ανεξαρτητοποίηση των αραβικών κρατών στη Μέση Ανατολή, όμως, δεν επέφερε την υποχώρηση της επιρροής των Βρετανών στην περιοχή. Οι Βρετανοί ήλπιζαν πως θα μπορούσαν να διατηρήσουν την επιρροή τους εκεί, δεδομένης της απομάκρυνσής τους από τις αποικίες τους σε άλλες περιοχές του κόσμου, όπως από την Ινδία το 1947. Εκτιμούσαν ότι για να συνεχίσει να θεωρείται η χώρα τους μεγάλη παγκόσμια δύναμη, όφειλαν να κρατήσουν τα πρωτεία στη Μέση Ανατολή. Έχοντας αυτό υπόψη, πολλοί στρατιωτικοί πίεζαν τις βρετανικές κυβερνήσεις να αποδώσουν μεγαλύτερη σημασία στην άμυνα σε εκείνη την περιοχή παρά στην Ευρώπη. Ήταν ως έναν βαθμό ένα υπαρξιακό ζήτημα η διατήρηση της επιρροής τους σε υψηλό επίπεδο στη Μέση Ανατολή.

Οι Βρετανοί, ωστόσο, βρέθηκαν αντιμέτωποι από το 1948 με τη ριζοσπαστικοποίηση του αραβικού εθνικισμού, ο οποίος απείλησε τα φιλοβρετανικά καθεστώτα στην περιοχή. Το 1952 ο βασιλιάς της Αιγύπτου Φαρούκ ανατράπηκε από τους στρατιωτικούς υπό τον στρατηγό Μοχάμεντ Νεγκίμπ, ο οποίος το 1953 ανακηρύχθηκε πρόεδρος της χώρας. Το 1954, όμως, ανατράπηκε από τον συνεργάτη του, Γκαμάλ Αμπντέλ Νάσερ, βασικό αρχιτέκτονα του πραξικοπήματος του 1952. 

Ο Νάσερ σήμανε τη στροφή της Αιγύπτου προς τον ριζοσπαστικό εθνικισμό, ερχόμενος σε σύγκρουση με τα βρετανικά συμφέροντα στην περιοχή. Έχοντας μια έντονα αντιδυτική ρητορική, έθεσε ως στόχο του την απομάκρυνση των βρετανικών δυνάμεων από τη βάση τους στο Σουέζ, κάτι το οποίο κατάφερε μέσα στο 1954. Εξέλαβε, όμως, την υπογραφή του Συμφώνου της Βαγδάτης – ενός αμυντικού συνασπισμού υπό την αιγίδα του Ηνωμένου Βασιλείου, που συγκροτήθηκε το 1955 με τη συμμετοχή της Τουρκίας, του Ιράν, του Ιράκ και του Πακιστάν – ως πρωτοβουλία η οποία στρεφόταν εναντίον της χώρας του. Τότε, προσέγγισε τη Σοβιετική Ένωση. Η κίνηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την ακύρωση των δανείων που είχε λάβει από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο για την κατασκευή του φράγματος του Ασουάν.

Έπειτα από τη σταθεροποίησή του στην εξουσία, ο Νάσερ προχώρησε στον σχεδιασμό ενός νέου Συντάγματος για την Αίγυπτο. Η έγκριση του νέου Συντάγματος, το οποίο επέτρεπε τη λειτουργία ενός μόνο κόμματος, καθώς και η υποψηφιότητά του ως προέδρου τέθηκαν σε δημοψήφισμα, το οποίο διεξήχθη στις 23 Ιουνίου 1956. Όπως ανέφερε η «Καθημερινή» της 26ης Ιουνίου, «επί 5.697.467 ψηφισάντων εις τας εκλογάς διά την ανάδειξιν του νέου προέδρου της δημοκρατίας, ο συνταγματάρχης Νάσσερ έλαβε 5.496.225 ψήφους, ήτοι τα 98,6%. […] Κατόπιν του δημοψηφίσματος, η Αίγυπτος έχει από σήμερον ένα νέον Σύνταγμα, το οποίον όμως εν μέρει μόνον θα εφαρμοσθή επί του παρόντος. Διά να εφαρμοσθή πλήρως το νέον καθεστώς, θα πρέπει να ενεργηθούν αι εκλογαί και να συνέλθη τον Νοέμβριον η Εθνοσυνέλευσις. Εν τω μεταξύ, ο στρατηγός Άμπντελ Νάσσερ θα διοική μόνος την χώραν».

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT