Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, ύστερα από την αγροτική μεταρρύθμιση που προώθησαν η επαναστατική κυβέρνηση Γονατά-Πλαστήρα και οι επόμενες κυβερνήσεις, δημιουργήθηκε μια εντελώς νέα κοινωνική τάξη στην Ελλάδα, η οποία μετατράπηκε σε χώρα μικροϊδιοκτητών της πόλης και του χωριού. Επρόκειτο για την τάξη των μικροϊδιοκτητών χωρικών, η οποία αποτελείτο από αγρότες γηγενείς –πρώην ακτήμονες καλλιεργητές– και πρόσφυγες. Προφανώς, η ανάγκη για την αποκατάσταση του ενός και πλέον εκατομμυρίου προσφύγων λειτούργησε ευεργετικά για την επίσπευση της διαδικασίας κατανομής των κλήρων, ώστε το 1928, στην απογραφή που διενεργήθηκε, οι νέοι μικροϊδιοκτήτες αντιπροσώπευαν το 90% των γεωργών ιδιοκτητών στις Νέες Χώρες, το 60% στη Θεσσαλία και λιγότερο του 10% στην Παλαιά Ελλάδα.
Ένας από τους βασικούς στόχους της αγροτικής πολιτικής των κυβερνήσεων κατά τη δεκαετία του 1920 ήταν να παγιωθούν τα οφέλη της αγροτικής μεταρρύθμισης. Εθεωρείτο αναγκαία η ενίσχυση των μικρών ιδιοκτητών γης, οι οποίοι ως επί το πλείστον καλλιεργούσαν δημητριακά, προκειμένου να επιβιώσουν και να ορθοποδήσουν οικονομικά. Η ενίσχυση, άλλωστε, της παραγωγής σιτηρών θα περιόριζε σημαντικά το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου.
Με το πέρασμα των ετών κατέστη επιτακτική η σύσταση μιας τράπεζας που θα κάλυπτε με μεγαλύτερη άνεση τις πιστοδοτικές ανάγκες των αγροτών, ενισχύοντας παράλληλα την αγροτική παραγωγή. Με την ιδέα σύστασης ενός τέτοιου ιδρύματος ταυτίστηκε περισσότερο ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, υπουργός Γεωργίας στην οικουμενική κυβέρνηση Ζαΐμη. Παρότι δεν έλειψαν οι διαφωνίες για την ίδρυση μιας γεωργικής τράπεζας τόσο στο ελληνικό Κοινοβούλιο όσο και από πλευράς της Εθνικής Τράπεζας.
Στις 27 Ιουνίου 1929 ιδρύθηκε η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδος έπειτα από συμφωνία του Ελληνικού Δημοσίου με την Εθνική Τράπεζα, η οποία επικυρώθηκε με τον νόμο 4332/1929. Το αρχικό κεφάλαιο της Αγροτικής Τράπεζας ήταν 1,95 δισεκατομμύρια δραχμές, τα οποία προέρχονταν από διάφορες πηγές: α) από οφειλές και συμψηφισμό χρεών της Εθνικής Τράπεζας, β) από την πώληση του αρτίου των υπολειπόμενων προς έκδοση μετοχών της Τράπεζας της Ελλάδος, γ) από τη συγχώνευση με την Αγροτική Τράπεζα διάφορων τοπικών γεωργικών τραπεζών, δ) 500 εκ. δρχ. από το πρώτο παραγωγικό δάνειο, ε) από γεωργικές εισφορές και από πιστώσεις που υποχρεούνταν να παράσχει η Εθνική Τράπεζα.
Η λειτουργία της Αγροτικής Τράπεζας ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1930 συμβάλλοντας τα μέγιστα στην τόνωση της αγροτικής πίστης και τη βελτίωση της γεωργικής παραγωγής. Κατά το πρώτο έτος της λειτουργίας της χορήγησε δάνεια ύψους 1,3 δις δραχμών, με τα οποία τονώθηκαν οι καλλιέργειες. Η αξία της Αγροτικής Τράπεζας φάνηκε σε περιόδους σιτοδείας και καταστροφών από πλημμύρες και ξηρασίες. Όταν το 1931 κινδύνευσε η καλλιέργεια σιτηρών εξαιτίας της θεομηνίας του 1930, η Αγροτική Τράπεζα έσπευσε να αγοράσει σπόρο από την Τουρκία, την Κύπρο και την Ιταλία και να τον διανείμει με πίστωση στους Έλληνες αγρότες. Τον επόμενο χρόνο, διένειμε καλαμπόκι σε κατοίκους περιοχών που παρατηρούνταν πρόβλημα τροφοδοσίας.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
