Ενα από τα πιο ιστορικά πλοία στον κόσμο, η «Μεγάλη Βρετανία», όταν ξεκίνησε για το παρθενικό της ταξίδι, το 1845, ήταν το μεγαλύτερο επιβατηγό πλοίο στον κόσμο. Σχεδιάστηκε από τον Isambard Kingdom Brunel για την υπερατλαντική υπηρεσία της Great Western Steamship Company, που εκτελούσε το δρομολόγιο μεταξύ Μπρίστολ και Νέας Υόρκης. Η «Μεγάλη Βρετανία» υπήρξε το πρώτο σιδερένιο ατμόπλοιο που διέσχισε τον Ατλαντικό – και το έκανε σε χρόνο 14 ημερών.
Οταν καθελκύστηκε, το 1843, ήταν το μεγαλύτερο σκάφος που επέπλεε στη θάλασσα. Ο Brunel είχε τοποθετήσει μια ατμομηχανή 1.000 ίππων, την πιο ισχυρή που χρησιμοποιήθηκε στη θάλασσα, και απέρριψε τη χρήση συμβατικών τροχών με κουπιά για να κινήσει το πλοίο του. Ταυτοχρόνως, χρησιμοποίησε την πιο πρόσφατη καινοτομία στη ναυτιλιακή τεχνολογία, εφοδιάζοντας τη «Μεγάλη Βρετανία» με μια βιδωτή προπέλα. Αποτέλεσμα του συνδυασμού των δύο αυτών καινοτομιών ήταν ένα πλοίο-σταθμός στη ναυτική ιστορία. Αυτό είχε διαφανεί ήδη από την ημέρα της καθέλκυσής της, στις 19 Ιουλίου 1843. Είχαν οργανωθεί εντυπωσιακές εορταστικές εκδηλώσεις, ενώ πλήθος κόσμου είχε συγκεντρωθεί στον χώρο κοντά στην αποβάθρα του Μπρίστολ όπου βρισκόταν, για να δει από κοντά το «θαύμα» της σύγχρονης ναυπηγικής. Στη βρετανική πόλη, μάλιστα, έφτασε και ο σύζυγος της βασίλισσας Βικτώριας, Αλβέρτος, καθότι η «Μεγάλη Βρετανία» ενείχε κι ένα είδος συμβολισμού για την πρόοδο και την ισχύ της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Ωστόσο, παρά τον ενθουσιασμό και τις μεγάλες προσδοκίες, το 1846, οι ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν να την παροπλίσουν: καθώς είχε προσαράξει στον κόλπο Dundrum, λόγω λάθος υπολογισμών του καπετάνιου, είχαν αναγκαστεί να ξοδέψουν όλα τους τα κεφάλαια για να την επαναφέρουν. Τελικά, το 1850 το πολυτελές πλοίο πωλήθηκε στην Gibbs, Bright & Co. η οποία, αφού το επισκεύασε, κάνοντας τις αλλαγές που έκρινε απαραίτητες, το χρησιμοποίησε για τη μεταφορά μεταναστών στην Αυστραλία.
Το 1876, όμως, τα ναυπηγικά πρότυπα είχαν αλλάξει, οπότε η «Μεγάλη Βρετανία» δεν κρινόταν πλέον ασφαλής για τη μεταφορά επιβατών. Η Gibbs, Bright & Co. την πούλησε και οι νέοι της ιδιοκτήτες την προσάρμοσαν για τη μεταφορά φορτίων. Το 1882, απέπλευσε από το Penarth της Ουαλίας φορτωμένη με κάρβουνο με προορισμό το Σαν Φρανσίσκο. Μέχρι το 1886 μετέφερε διάφορα φορτία, όπως άνθρακα και σιτάρι, μεταξύ της Αγγλίας και της δυτικής ακτής των ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά όμως θα άλλαζε εκ νέου χέρια ύστερα από τις σοβαρές ζημιές που υπέστη λόγω έντονων καταιγίδων. Αυτή τη φορά, πουλήθηκε στην εταιρεία Falkland Islands Company, και χρησιμοποιήθηκε ως πλωτό αποθηκευτικό σκάφος μέχρι το 1937, όταν ρυμουλκήθηκε στο Sparrow Cove, εγκαταλείφθηκε και αφέθηκε να σκουριάσει.
Οι προσπάθειες διάσωσής της τις δεκαετίες του 1930 και του 1960 απέτυχαν, αλλά, λίγα χρόνια αργότερα, ο Γιούαν Κόρλετ, αναγνωρίζοντας την ιστορική σημασία του πλοίου επιχείρησε να το διασώσει. Αυτό έγινε πράξη χάρη σε πολλές μεγάλες δωρεές, με αποτέλεσμα τελικά η «Μεγάλη Βρετανία» να επανέλθει στη θάλασσα τον Απρίλιο του 1970. Διέσχισε τον Ατλαντικό τοποθετημένη σε μια τεράστια πλωτή γέφυρα που την έσερναν ρυμουλκά, και τον Ιούλιο του 1970 επέστρεψε στο Μπρίστολ. Εκεί είχε κατασκευαστεί ειδική αποβάθρα, όπου τοποθετήθηκε στις 19 Ιουλίου, ακριβώς 127 χρόνια από την ημέρα της καθέλκυσής της, το 1843. Από το 2005, το ιστορικό αυτό πλοίο λειτουργεί πια ως μουσείο.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
