Ο πατέρας του Γουλιέλμο Μαρκόνι (γεν. 1874) ήταν Ιταλός και η μητέρα του Ιρλανδή. Σπούδασε αρχικά στην Μπολόνια και στη Φλωρεντία, ενώ στη συνέχεια πήγε στην Τεχνική Σχολή στο Leghorn, όπου είχε την ευκαιρία, μεταξύ άλλων, να μελετήσει τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα, ακολουθώντας την προηγούμενη εργασία του Τζέιμς Μάξγουελ και τα πειράματα του Χάινριχ Χερτζ.
Το 1894, ο Μαρκόνι άρχισε να πειραματίζεται στο κτήμα του πατέρα του κοντά στην Μπολόνια, χρησιμοποιώντας σχετικά πρωτόλειες συσκευές. Μετά τα αρχικά του πειράματα, τα οποία αφορούσαν μετάδοση σημάτων σε μικρή απόσταση, με συστηματικές δοκιμές και διορθώσεις αύξησε την απόσταση μετάδοσης χρησιμοποιώντας μια κατακόρυφη κεραία με μεταλλική πλάκα στην κορυφή ενός στύλου, που συνδεόταν με παρόμοια πλάκα στο έδαφος. Η εμβέλεια της μετάδοσης αυξήθηκε έτσι σε περίπου 2,4 χλμ. – αρκετά για να πειστεί για τις δυνατότητες του νέου αυτού συστήματος επικοινωνίας.
Το 1896 πήγε στο Λονδίνο, όπου τον βοήθησε ο σερ Ουίλιαμ Πρις. Την ίδια χρονιά κατέθεσε το πρώτο του δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, δίνοντας παράλληλα μια σειρά από επιδείξεις – σε ορισμένες, μάλιστα, περιπτώσεις χρησιμοποίησε μπαλόνια και χαρταετούς για να εξασφαλίσει μεγαλύτερο ύψος για τις κεραίες του. Παρά το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες δοκιμές, μαζί με τις διαλέξεις του Πρις, έτυχαν σημαντικής δημοσιότητας στην Αγγλία και το εξωτερικό, συνέχιζε να υπάρχει σκεπτικισμός για το πόσο χρήσιμο ήταν αυτό το μέσο επικοινωνίας. Τελικά, ένας ξάδερφος του Μαρκόνι, εν ενεργεία μηχανικός, χρηματοδότησε την πατέντα του, συμβάλλοντας στη δημιουργία της Wireless Telegraph and Signal Company, Ltd.
Τον Σεπτέμβριο του 1899, ο Μαρκόνι εφοδίασε με τις συσκευές του δύο αμερικανικά πλοία, ώστε να αναφέρουν στις εφημερίδες της Νέας Υόρκης την εξέλιξη του αγώνα γιοτ για το Κύπελλο Αμερικής. Το επόμενο έτος ιδρύθηκε η Marconi International Marine Communication Company, Ltd., με σκοπό την εγκατάσταση συσκευών και την παροχή υπηρεσιών τηλεπικοινωνίας μεταξύ πλοίων και χερσαίων σταθμών. Ταυτοχρόνως, κατέθεσε το διάσημο πλέον δίπλωμα ευρεσιτεχνίας του Νο. 7777. Βασισμένο εν μέρει σε παλαιότερη εργασία για την ασύρματη τηλεγραφία από τον σερ Ολιβερ Λοτζ, επέτρεψε σε πολλούς σταθμούς να λειτουργούν σε διαφορετικά μήκη κύματος χωρίς παρεμβολές. Το δίπλωμα όμως ανακλήθηκε το 1943 από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, υποδεικνύοντας ότι οι Λοτζ, Τέσλα και Στόουν φαινόταν να έχουν προτεραιότητα.
Ωστόσο, ο μεγάλος θρίαμβος του Μαρκόνι δεν είχε έρθει ακόμη. Στις 12 Δεκεμβρίου 1901 έγινε δυνατή η λήψη στο Σεντ Τζονς της Νέας Γης σημάτων τα οποία μεταδόθηκαν διαμέσου του Ατλαντικού Ωκεανού από την Κορνουάλη της Αγγλίας. Αυτό το επίτευγμα αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης της τεράστιας ανάπτυξης των ραδιοεπικοινωνιών.
Το 1902, ανάμεσα σε άλλα, ο Μαρκόνι κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τον μαγνητικό ανιχνευτή. Κατά τη διάρκεια των επόμενων τριών ετών, ανέπτυξε και κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας την οριζόντια κεραία κατεύθυνσης. Και οι δύο αυτές συσκευές βελτίωσαν την αποτελεσματικότητα του συστήματος επικοινωνίας. Σταδιακά, οι αποστάσεις αυξάνονταν με αποτέλεσμα, το 1918, να σταλεί το πρώτο ραδιοφωνικό μήνυμα από την Αγγλία στην Αυστραλία. Στην επόμενη πενταετία, οι προσπάθειες για βελτίωση της επικοινωνίας συνεχίζονταν. Σταδιακά ξεκίνησε η ανάπτυξη της ασύρματης επικοινωνίας βραχέων κυμάτων, που αποτέλεσε τη βάση της πιο σύγχρονης ραδιοεπικοινωνίας μεγάλων αποστάσεων.
Ο Μαρκόνι έλαβε πολλές τιμητικές διακρίσεις. Του απονεμήθηκε το Νόμπελ Φυσικής το 1909 για την ανάπτυξη της ασύρματης τηλεγραφίας. Στάλθηκε ως πληρεξούσιος εκπρόσωπος στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι το 1919, όπου υπέγραψε τις συνθήκες ειρήνης με την Αυστρία και τη Βουλγαρία. Προτάθηκε στην ιταλική γερουσία δέκα χρόνια αργότερα, και εξελέγη πρόεδρος της Βασιλικής Ιταλικής Ακαδημίας το 1930. Στις 20 Ιουλίου 1937, θα άφηνε την τελευταία του πνοή και παρά τα τυχόν ερωτηματικά και τις διαμάχες που προέκυψαν, διαδραμάτισε έναν σημαντικό ρόλο για τη διαμόρφωση της επικοινωνίας, όπως την ξέρουμε σήμερα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
