Με την υποστήριξη του Ιούλιου Καίσαρα, η ηγεμόνας του Πτολεμαϊκού Βασιλείου Κλεοπάτρα Ζ΄ πέτυχε απόλυτα τον σκοπό της: τον παραμερισμό των άλλων διεκδικητών του θρόνου της. Προκάλεσε, όμως, την αντιπάθεια των Ρωμαίων, όχι γιατί ήταν ξένη, αλλά γιατί προξενούσε τον φόβο πως ο μέλλοντας μονάρχης του ρωμαϊκού κράτους, θαμπωμένος από τα θέλγητρά της, θα μετέφερε την έδρα του στην πτολεμαϊκή πρωτεύουσα, την Αλεξάνδρεια. Κάτι τέτοιο φυσικά δεν τέθηκε ποτέ προς συζήτηση από τον Καίσαρα, αποτελώντας προϊόν της προπαγάνδας των πολιτικών της αντιπάλων.
Στην πραγματικότητα, η Κλεοπάτρα επιθυμούσε να καταστήσει το κράτος της ισχυρό βασίλειο. Οντας φιλόδοξη και ιδιαίτερα έξυπνη, κατάλαβε από νωρίς ότι για να γίνει η Αίγυπτος ισχυρή, χρειαζόταν την υποστήριξη του εκάστοτε ισχυρού άρχοντα της Ρώμης. Δεν δίστασε να συνάψει σχέση με τον Καίσαρα και όταν εκείνος δολοφονήθηκε, με τον παλαιό του φίλο Μάρκο Αντώνιο. Καρποί της σχέσης της με τους ισχυρούς άνδρες της Ρώμης ήταν ο Καισαρίων (με τον Καίσαρα) και ο Αλέξανδρος Ηλιος, η Κλεοπάτρα Σελήνη και ο Πτολεμαίος Φιλάδελφος (με τον Μάρκο Αντώνιο).
Πολλοί είναι οι ιστορικοί που διερωτώνται έως και σήμερα για τις αιτίες της επισημοποίησης της σχέσης του Μάρκου Αντώνιου με τη Μακεδόνισσα βασίλισσα της Αιγύπτου. Ενδεχομένως ο Ρωμαίος άρχοντας έβλεπε τον εαυτό του ως έναν βασιλέα της Ανατολής, συνεχιστή της παράδοσης των Ελλήνων ηγεμόνων των ελληνιστικών βασιλείων. Η Κλεοπάτρα αποτελούσε τον συνδετικό κρίκο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Από την άλλη, ο δεσμός του με τη βασίλισσα των Πτολεμαίων δυσαρέστησε τον μέχρι πρότινος σύμμαχό του, Οκταβιανό, ο οποίος επιχειρούσε να εμφανιστεί ως συνεχιστής του έργου του θετού πατέρα του Ιουλίου Καίσαρα, φέροντας τον τίτλο Imperator Caesar divi filius. Η σύγκρουση των δύο ανδρών ήταν αναπόφευκτη.
Η προπαγάνδα που εξαπέλυσε ο Οκταβιανός εναντίον του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας ήταν αδυσώπητη. Ο Μάρκος Αντώνιος παρουσιάστηκε σε μεγάλο βαθμό ως το τυφλό όργανο μιας ξένης μάγισσας. Οταν ανοίχτηκε η διαθήκη του Αντώνιου που φυλασσόταν στον ναό της Εστίας και διαβάστηκε η επιθυμία του να ταφεί μαζί με την Κλεοπάτρα στην Αλεξάνδρεια, ο Οκταβιανός τον κατηγόρησε ως προδότη της Ρώμης. Τα βέλη του στράφηκαν και κατά του Καισαρίωνα, καθότι ο ίδιος ήθελε να εμφανίζεται ως ο μοναδικός γιος και κληρονόμος του Καίσαρα.
Οι δύο πλευρές ήρθαν αντιμέτωπες στο Ακτιο, τον Σεπτέμβριο του 31 π.Χ. Ενώ αρχικά η ναυμαχία ήταν αμφίρροπη, η πλάστιγγα έγειρε υπέρ του Οκταβιανού, όταν μεγάλο μέρος του στόλου του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας υποχώρησε, δίχως οι διοικητές του να έχουν δώσει τέτοιο σύνθημα. Βλέποντας το ανώφελο της συνέχισης της μάχης, ο Αντώνιος συγκέντρωσε όσα πλοία του απέμεναν και αποχώρησε. Παρότι η ήττα στο Ακτιο δεν σήμαινε και το τέλος του πολέμου, επικράτησε πανικός στις τάξεις του στρατού του Αντώνιου. Παράλληλα, τόνωσε το ηθικό των αντιπάλων του.
Οι δύο πλευρές ξεκίνησαν τις συζητήσεις σχετικά με το μέλλον του βασιλείου των Πτολεμαίων και των παιδιών της Κλεοπάτρας. Οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν ακόμη και όταν τα στρατεύματα του Οκταβιανού εισήλθαν σε πτολεμαϊκά εδάφη το καλοκαίρι του 30 π.Χ. Ο Μάρκος Αντώνιος, εγκαταλειμμένος από τους περισσότερους άνδρες του οι οποίοι προσχώρησαν στους αντιπάλους του, δεν κατάφερε να εμποδίσει τους στρατιώτες του Οκταβιανού να εισέλθουν στην Αλεξάνδρεια την 1η Αυγούστου.
Πληροφορούμενος πως η Κλεοπάτρα είχε αυτοκτονήσει, επιχείρησε και ο ίδιος να δώσει τέλος στη ζωή του πέφτοντας πάνω στο ξίφος του. Ενώ ψυχορραγούσε, έμαθε πως η Μακεδόνισσα βασίλισσα ζούσε ακόμη και διέταξε να τον μεταφέρουν κοντά της. Ξεψύχησε στο πλευρό της.
Η πτώση της Αλεξάνδρειας στα χέρια του Οκταβιανού και το τραγικό τέλος του Μάρκου Αντώνιου ενέπνευσε τον Κωνσταντίνο Καβάφη να συγγράψει το 1910-1911 το ποίημα «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον».
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
