Σαν Σήμερα: 4 Αυγούστου 1919 – Καταρρέει η Σοβιετική Δημοκρατία της Ουγγαρίας

Σαν Σήμερα: 4 Αυγούστου 1919 – Καταρρέει η Σοβιετική Δημοκρατία της Ουγγαρίας

Την περίοδο της κομμουνιστικής διακυβέρνησης, έγιναν προσπάθειες για την εθνικοποίηση της οικονομίας, δημεύτηκαν τραπεζικές καταθέσεις, έγιναν επιτάξεις τροφίμων, διώχθηκε η Εκκλησία και συνελήφθησαν εκατοντάδες ιδιοκτήτες

2' 44" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στην εισαγωγή του μυθιστορήματος Το μαγικό βουνό (1924) ο Γερμανός συγγραφέας Τόμας Μαν έγραψε: «Ολα όσα ήταν όμορφα και μοναδικά για εμάς, στην παλιά Ευρώπη, έχουν πεθάνει. Ο θαυμαστός ορθολογισμός μας έχει μεταβληθεί σε παράνοια, ο χρυσός μας έγινε χάρτινος, οι μηχανές μας μπορούν μόνο να πυροβολούν και να εκρήγνυνται, η τέχνη μας είναι αυτοκτονική. Φίλοι, βυθιζόμαστε». Η βαθιά απογοήτευση και μελαγχολία του Μαν δεν ήταν διάχυτη μόνο ανάμεσα στους ηττημένους Γερμανούς και όλους όσοι είχαν συμπαραταχθεί στο πλευρό τους. Ηταν κυρίως η κραυγή απόγνωσης μιας ευρωπαϊκής διανόησης που αντίκρυζε με τρόμο την κατάρρευση της «Χρυσής Εποχής» των τελευταίων ετών του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα και είχε τη διαίσθηση να αντιληφθεί πως η Ευρώπη είχε μόλις εισέλθει σε ένα αδιέξοδο και καταστροφικό μονοπάτι.

Ο Μεγάλος Πόλεμος σάρωσε τις αυτοκρατορίες της Γερμανίας, της Αυστρο-Ουγγαρίας, της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Οι συνθήκες ειρήνης και οι συνοδευτικές συμφωνίες που υπογράφτηκαν μεταξύ των νικητών και των ηττημένων στον πόλεμο δεν πρόσφεραν ουσιαστικές λύσεις στα ουσιώδη προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι λαοί της Ευρώπης. Αντιθέτως, λίγο μετά την υπογραφή των συνθηκών άρχισαν να αναδεικνύονται τα προβλήματα της οικονομικής κρίσης, της πολιτικής αστάθειας και του αναθεωρητισμού.

Η Ουγγαρία υπήρξε μία από τις χαρακτηριστικές αναθεωρητικές χώρες του Μεσοπολέμου. Μετά την κατάρρευση της Αυστρο-Ουγγαρίας, το φθινόπωρο του 1918, την εξουσία στην Ουγγαρία ανέλαβε ο κόμης Μιχάλι Κάρολι ως επικεφαλής μιας αδύναμης κυβέρνησης συνασπισμού δύο μικρών φιλελεύθερων κομμάτων και των σοσιαλδημοκρατών. Ο Κάρολι κήρυξε την ουγγρική ανεξαρτησία, αλλά δεν κατάφερε να προωθήσει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και να αντιμετωπίσει το φλέγον ζήτημα της αναδιανομής της γης. Οι Ούγγροι απαιτούσαν ριζικές αλλαγές στις μεγάλες διαδηλώσεις που πραγματοποίησαν στα αστικά κέντρα.

Τη δυσαρέσκεια του κόσμου προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν οι Ούγγροι κομμουνιστές, οι οποίοι αμφισβητούσαν ανοιχτά την κυβερνητική εξουσία. Σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις εξαθλιωμένοι εργάτες γης κατέλαβαν κάποια πρώην βασιλικά κτήματα. Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, όμως, ήταν η απαίτηση των νικητών του πολέμου να αποσυρθούν οι ουγγρικές ένοπλες δυνάμεις από τον πόλεμο με τη Ρουμανία, κίνηση η οποία σίγουρα θα είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια εδαφών.

Στις 21 Μαρτίου 1919, η κυβέρνηση συνασπισμού παραιτήθηκε υπό το βάρος των εξελίξεων και τη διακυβέρνηση ανέλαβαν οι κομμουνιστές υπό τον Μπέλα Κουν. Εγκαθιδρύθηκε η Σοβιετική Δημοκρατία της Ουγγαρίας, η οποία διήρκεσε περίπου τέσσερις μήνες. Την περίοδο της κομμουνιστικής διακυβέρνησης της χώρας, έγιναν προσπάθειες για την εθνικοποίηση της οικονομίας, δημεύτηκαν οι τραπεζικές καταθέσεις, έγιναν επιτάξεις τροφίμων, διώχθηκε η Εκκλησία και συνελήφθησαν εκατοντάδες ιδιοκτήτες. Κάποιοι από αυτούς αφέθηκαν ελεύθεροι μετά την καταβολή λύτρων από τις οικογένειές τους, ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που τουφεκίστηκαν. Συνολικά, εκατοντάδες ήταν τα θύματα της αποκαλούμενης «Κόκκινης Τρομοκρατίας».

Ενώ η χώρα βυθιζόταν στην αναρχία, η Ουγγαρία δέχτηκε επιθέσεις από τη Ρουμανία, την Τσεχοσλοβακία και τη Γιουγκοσλαβία. Στα τέλη Ιουλίου, το καθεστώς του Κουν βρισκόταν σε απελπιστική κατάσταση, περικυκλωμένο από τους εχθρούς του. Η βοήθεια από τη Σοβιετική Ρωσία δεν ήταν δυνατό να έρθει, εξαιτίας του εμφυλίου που μαινόταν στα ρωσικά εδάφη. Ευρισκόμενος προ αδιεξόδου, την 1η Αυγούστου 1919 ο Μπέλα Κουν παραιτήθηκε. Τρεις ημέρες αργότερα, στις 4 Αυγούστου, οι ρουμανικές δυνάμεις εισήλθαν στην ανυπεράσπιστη Βουδαπέστη. Τα επόμενα χρόνια αναδείχθηκε ως κυρίαρχη πολιτική προσωπικότητα ο Μίκλος Χόρτυ. Μετά την «Κόκκινη Τρομοκρατία», εξαπολύθηκε η «Λευκή», που κόστισε τη ζωή σε περίπου 5.000 Ούγγρους και οδήγησε στη φυλακή χιλιάδες.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT