Από τον Νέρβα έως τον φιλόσοφο Μάρκο Αυρήλιο κανένας Ρωμαίος αυτοκράτορας δεν είχε δικό του γιο και όλοι απέκτησαν διάδοχο μέσω υιοθεσίας. Η δυναστική αντίληψη που είχε δημιουργηθεί τα προηγούμενα χρόνια ήταν αναπόφευκτη και ακόμη και την περίοδο της διαδοχής με υιοθεσία, ο διάδοχος συνδεόταν με κάποιον τρόπο με τον προηγούμενο αυτοκράτορα, ο οποίος προσπαθούσε να αναδείξει όσο μπορούσε τον αξιότερο για το αξίωμα. Επί έναν σχεδόν αιώνα, μέχρι την άνοδο του Κόμμοδου, ο οποίος έτυχε να είναι φυσικός γιος του Μάρκου Αυρήλιου, τη διακυβέρνηση της Ρώμης είχαν στα χέρια τους αυτοκράτορες με μακρά ηγεμονία, προσφέροντας σταθερότητα στο κράτος.
Στις αρχές του 98 μ.Χ. ανέβηκε στον θρόνο ο διοικητής της Ανω Γερμανίας, Μάρκος Ούλπιος Τραϊανός. Ο Τραϊανός καταγόταν από διακεκριμένη οικογένεια ιταλικής καταγωγής που ζούσε στην Ισπανία. Ο πατέρας του ήταν εξέχων συγκλητικός την περίοδο των Φλαβίων και ο ίδιος ακολούθησε σταδιοδρομία στον στρατό. Ηταν ένας έντιμος και καλοσυνάτος άνθρωπος, ο οποίος κατάφερε πολύ σύντομα έπειτα από την ανάληψη των καθηκόντων του αυτοκράτορα, να κερδίσει τον σεβασμό των συγκλητικών χωρίς να απαιτήσει τη δουλοπρεπή κολακεία, την οποία προτιμούσαν προγενέστεροι αυτοκράτορες όπως ο Δομιτιανός.
Ο Τραϊανός θεωρείται ως ο αυτοκράτορας με την πιο επιθετική πολιτική την περίοδο της Ηγεμονίας, μια εποχή που ξεκίνησε το 27 π.Χ. και έφτασε έως τον Διοκλητιανό το 284 μ.Χ. Ηταν ο πρώτος αυτοκράτορας που δεν υπάκουσε στη συμβουλή του Αυγούστου να μην επεκτείνει περαιτέρω τα σύνορα της αυτοκρατορίας, γεγονός που του προσέδωσε μεγάλος κύρος και αύξησε τη δημοτικότητά του. Μακροπρόθεσμα, ωστόσο, οι επεκτατικοί πόλεμοι του Τραϊανού απέδειξαν τη σοφία της πολιτικής του Αυγούστου.
Τον Τραϊανό διαδέχτηκε το 117 μ.Χ. ο μοναδικός άρρενας εξ αγχιστείας συγγενής του, ο Αδριανός. Ο Αδριανός ήταν σύζυγος της εγγονής της αδερφής του Τραϊανού. Είχε ξεκινήσει την πολιτική του σταδιοδρομία στα μέσα της δεκαετίας του 90 και έως το 117 δεν είχε διακριθεί ιδιαίτερα σε κάποιο από τα αξιώματα που είχε λάβει. Ισως ευθύνεται το γεγονός πως ο ίδιος ο Τραϊανός δεν έκανε κάποια κίνηση για να τον αναδείξει διάδοχό του.
Το 117, όμως, ο αυτοκράτορας όρισε τον Αδριανό διοικητή της Συρίας για το διάστημα που εκείνος θα βρισκόταν στην Ιταλία για την ανάρρωσή του. Ευρισκόμενος εν πλω, ο Τραϊανός πέθανε. Οταν έφτασε στη Συρία η είδηση του θανάτου του, ο Αδριανός ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας στις 11 Αυγούστου 117. Διαδόθηκε η ιστορία ότι ο Τραϊανός τον είχε υιοθετήσει λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, ορίζοντάς τον με αυτόν τον τρόπο διάδοχό του. Από την αρχαιότητα ακόμη αμφισβητήθηκε αυτή η ιστορία. Οι μελετητές της εποχής, όμως, αναφέρουν ότι δεν υπήρχε κάποια άλλη ισχυρότερη εναλλακτική από τον Αδριανό για το αξίωμα του αυτοκράτορα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
