Στις 24 Σεπτεμβρίου 1954, η London Transport Executive παρουσίασε ένα όχημα που έμελλε να γίνει σύμβολο της βρετανικής πρωτεύουσας: το διώροφο λεωφορείο Routemaster. Η αποκάλυψη του Routemaster αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των δημόσιων μεταφορών, τόσο σε ό,τι αφορούσε τον καινοτόμο σχεδιασμό του όσο και σε σχέση με την πολιτιστική επίδραση που θα είχε στις επόμενες δεκαετίες.
Το Routemaster σχεδιάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1940 από την εταιρεία London Transport, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης μεταπολεμικής προσπάθειας εκσυγχρονισμού του στόλου των λεωφορείων της πόλης. Το έργο ανατέθηκε στην Associated Equipment Company (AEC) και στην ομάδα σχεδιασμού της ίδιας της London Transport, με βασική συμβολή των σχεδιαστών Ντάγκλας Σκοτ και Αλμπερτ Αρθουρ Ντουράντ. Στόχος ήταν να δημιουργηθεί ένα λεωφορείο που θα ήταν όχι μόνο πιο αποδοτικό και ανθεκτικό από τους προκατόχους του, αλλά και πιο εύκολο στη λειτουργία και τη συντήρηση.
Στο επίκεντρο του σχεδιασμού του λεωφορείου ήταν το ελαφρύ αλουμινένιο αμάξωμά του, μια επιλογή υλικού που βασίστηκε στις τεχνικές κατασκευής αεροσκαφών που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η χρήση αλουμινίου, σε συνδυασμό με ένα καινοτόμο ενιαίο σασί, έκανε το Routemaster σημαντικά ελαφρύτερο από τα προηγούμενα μοντέλα λεωφορείων, βελτιώνοντας την αποδοτικότητα καυσίμου και μειώνοντας τη φθορά του οχήματος. Το λεωφορείο διέθετε επίσης ανεξάρτητη μπροστινή ανάρτηση, υδραυλικό τιμόνι και πλήρως αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων, προηγμένα χαρακτηριστικά που συνέβαλαν σε μια πιο ομαλή και άνετη διαδρομή για τους επιβάτες.
Ενα από τα πλέον χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Routemaster ήταν η ανοιχτή οπίσθια πλατφόρμα του, η οποία επέτρεπε στους επιβάτες να επιβιβάζονται και να αποβιβάζονται ακόμη και όταν το λεωφορείο δεν ήταν πλήρως ακινητοποιημένο. Ενώ αυτό το χαρακτηριστικό έγινε εμβληματικό, προκάλεσε επίσης ανησυχίες για την ασφάλεια των επιβατών. Παρ’ όλα αυτά, η ανοιχτή πλατφόρμα έγινε ένα αγαπημένο στοιχείο του λεωφορείου, ιδίως μεταξύ των Λονδρέζων που εκτιμούσαν την ευκολία που προσέφερε.
Το εμβληματικό λεωφορείο σχεδιάστηκε επίσης με γνώμονα τον οδηγό και τον ελεγκτή – εισπράκτορα. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα λεωφορεία, η καμπίνα του οδηγού ήταν κλειστή και διαχωρισμένη από τον χώρο των επιβατών, επιτρέποντας την καλύτερη εστίαση στον δρόμο. Εν τω μεταξύ, ο ελεγκτής μπορούσε να κινείται ελεύθερα μέσα στο λεωφορείο για να εισπράττει τα κόμιστρα, μια ρύθμιση που συνέβαλε στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της επιβίβασης και αποβίβασης των επιβατών.
Το πρώτο Routemaster παρουσιάστηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 1954, κατά τη διάρκεια της Εμπορικής Εκθεσης Αυτοκινήτου στο Earl’s Court του Λονδίνου. Προσέλκυσε αμέσως την προσοχή του κοινού και της βιομηχανίας με τον μοντέρνο σχεδιασμό και τις τεχνολογικές καινοτομίες του. Ωστόσο, το λεωφορείο θα αργούσε να κυκλοφορήσει πλήρως στους δρόμους του Λονδίνου μέχρι το 1956.
Τις επόμενες δεκαετίες, το Routemaster θα γινόταν ένα εμβληματικό στοιχείο της ζωής του Λονδίνου. Γιορτάστηκε όχι μόνο για τα πρακτικά χαρακτηριστικά του, αλλά και για τον ξεχωριστό σχεδιασμό του, με το έντονο κόκκινο χρώμα του να γίνεται συνώνυμο της ίδιας της πόλης. Το λεωφορείο ήταν τόσο αγαπητό που, ακόμη και μετά τη διακοπή της παραγωγής του το 1968, πολλά από αυτά συνέχισαν να κυκλοφορούν στο Λονδίνο μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000, ενώ ορισμένα από αυτά χρησιμοποιούνται ακόμη και σήμερα σε Πολιτιστικές Διαδρομές (Heritage Routes).
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
