«Ο σουλτάνος είναι μόλις είκοσι πέντε ετών, ψηλός και λεπτός αλλά σκληροτράχηλος, με λεπτό και κοκαλιάρικο πρόσωπο. Οι τρίχες στο πρόσωπό του είναι εμφανείς, αλλά ελάχιστα. Ο σουλτάνος εμφανίζεται φιλικός και με καλή διάθεση. Οι φήμες λένε ότι ο Σουλεϊμάν έχει εύστοχο όνομα [σημ.: το όνομα Σουλεϊμάν σημαίνει «άνθρωπος της ειρήνης»], του αρέσει το διάβασμα, έχει γνώσεις και δείχνει καλή κρίση».
Με αυτά τα λόγια περιέγραφε τον νέο σουλτάνο ο Μπαρτολομέο Κονταρίνι, ένας Ενετός απεσταλμένος στην οθωμανική Aυλή. Ο νέος αυτός σουλτάνος, ο Σουλεϊμάν, έμελλε να μείνει γνωστός στον δυτικό κόσμο με το προσωνύμιο «Μεγαλοπρεπής», ενώ στην επικράτειά του μνημονευόταν ως «Σουλεϊμάν Α΄ ο Νομοθέτης». Ο εικοσιεξάχρονος Σουλεϊμάν ανερχόταν στον θρόνο μετά τον θάνατο του πατέρα του, Σελίμ Α΄, ο οποίος είχε επεκτείνει σημαντικά την Οθωμανική Αυτοκρατορία, μέσω κατακτήσεων σε Μέση Ανατολή και Αίγυπτο. Η άνοδος του γιου του Σελίμ εγκαινίασε μια νέα εποχή πολιτικής και πολιτιστικής άνθησης για την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, η επικράτεια του Σουλεϊμάν εκτεινόταν από την Ουγγαρία έως το Ιράν και από την Κριμαία έως τη Βόρεια Αφρική και τον Ινδικό Ωκεανό. Καθώς ενεπλάκη σε αντιπαλότητες με τους καθολικούς Αψβούργους και τους σιίτες Σαφαβίδες, προήδρευε μιας πολύγλωσσης και πολυθρησκευτικής αυτοκρατορίας που υποσχόταν ειρήνη και ευημερία στους υπηκόους της.
Ο Σουλεϊμάν γεννήθηκε το 1494 ή το 1495 στην Τραπεζούντα, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Ο πατέρας του Σελίμ υπηρετούσε εκεί ως επαρχιακός διοικητής και η μητέρα του Χαφσά ήταν παλλακίδα στο χαρέμι του πατέρα του. Ελαβε εκπαίδευση που προοριζόταν για την ελίτ, συμπεριλαμβανομένης της μαθητείας στην ποιητική τέχνη. Ελαβε επίσης πολεμική εκπαίδευση (παρέμεινε μανιώδης και ικανός ιππέας και κυνηγός μέχρι το τέλος της ζωής του), καθώς και μαθήματα ισλαμικής νομολογίας.
Η πρώιμη εμπειρία του ως κυβερνήτης επαρχιών της αυτοκρατορίας, όπως η Μανίσα (Μαγνησία), τον εξέθεσε στις πολυπλοκότητες της διοίκησης και της διπλωματίας, θέτοντας ισχυρά θεμέλια για τη μελλοντική του πορεία. Ηταν καλά εξοικειωμένος με τις πολιτικές υποθέσεις από νεαρή ηλικία και οι πρώιμες αλληλεπιδράσεις του με την ελίτ βοήθησαν στη διαμόρφωση της προσέγγισής του, στη διακυβέρνηση μιας σχεδόν αχανούς επικράτειας.
Ελλείψει ανιψιών, θείων ή αδελφών που θα μπορούσαν να αμφισβητήσουν την πορεία του προς τον θρόνο, η άνοδός του ήταν εκ πρώτης όψεως αβίαστη. Τούτου λεχθέντος, είχε κρίσιμα μειονεκτήματα που έπρεπε να ξεπεράσει. Δεν ήταν γνωστός στα μεγάλα τμήματα της άρχουσας τάξης, δεν είχε διοικήσει δυνάμεις στο πεδίο της μάχης και δεν είχε τη δική του ισχυρή κλίκα στους κυβερνητικούς κύκλους.
Το πρώτο του βήμα ήταν να προβάλει τον εαυτό του ως δίκαιο ηγεμόνα, μια αρετή για την οποία δεν ήταν γνωστός ο πατέρας του. Το δεύτερο βήμα του ήταν να κατευθύνει τα οθωμανικά στρατεύματα προς στόχους που ο πατέρας του είχε αγνοήσει. Πήρε το Βελιγράδι από τους Ούγγρους το 1521, κατέλαβε τη Ρόδο από τους Ιωαννίτες ιππότες το 1522 και νίκησε τον Λουδοβίκο Β’ της Ουγγαρίας στη μάχη του Μοχάτς το 1526, εγκαινιάζοντας έτσι την κατάρρευση του Βασιλείου της Ουγγαρίας.
Η πορεία του όμως δεν συνεχίστηκε χωρίς δυσκολίες. Μετά το 1526, αντιμετώπισε ισχυρούς ευρωπαίους αντιπάλους, τους Αψβούργους – τον Φερδινάνδο της Αυστρίας και τον αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Κάρολο Ε΄. Ενώ αμφισβητούσε τον έλεγχο της Κεντρικής Ευρώπης, η πολιορκία της Βιέννης από τον Σουλεϊμάν το 1529 απέτυχε και μια μεγάλη εκστρατεία του 1532 είχε ασαφή αποτελέσματα. Αυτό οδήγησε σε δαπανηρό αδιέξοδο κατά μήκος των δυτικών συνόρων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στρεφόμενος προς τα ανατολικά, ο Σουλεϊμάν ξεκίνησε εκστρατεία κατά της Αυτοκρατορίας των Σαφαβιδών από το 1534-1536, καταλαμβάνοντας σημαντικά εδάφη και πόλεις, όπως η Βαγδάτη. Ωστόσο, παρά τα κέρδη αυτά, οι Σαφαβίδες και οι σύμμαχοί τους παρέμειναν αήττητοι, αφήνοντας τη σύγκρουση άλυτη.
Η άνοδος του Σουλεϊμάν σηματοδότησε επίσης την έναρξη αυτού που συχνά αποκαλείται «χρυσή εποχή» της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου οι τέχνες, ο πολιτισμός και οι νομικές μεταρρυθμίσεις άκμασαν παράλληλα με τις στρατιωτικές εκστρατείες. Ο Σουλεϊμάν δεν περιοριζόταν μόνο στις εδαφικές κατακτήσεις αλλά ήταν ένας ικανότατος πολιτικός. Εισήγαγε νομικές μεταρρυθμίσεις που ενίσχυσαν το οθωμανικό δικαστικό σύστημα, κερδίζοντας τον τίτλο “Kanuni” (ο νομοθέτης) στον ισλαμικό κόσμο. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αποσκοπούσαν στη διασφάλιση της δικαιοσύνης σε ολόκληρη την αυτοκρατορία, συμβάλλοντας στην εδραίωση της εξουσίας του σουλτάνου στο εσωτερικό της.
Pέθανε στις 6 Σεπτεμβρίου 1566, κατά τη διάρκεια εκστρατείας στην Ουγγαρία και συγκεκριμένα κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Σίγκετβαρ. Ο θάνατός του κρατήθηκε μυστικός μέχρι να αλωθεί η πόλη, απόδειξη της μεγάλης επιρροής του.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
