Μετά τη δολοφονία του Λέοντα του Αρμένιου το 820, στον θρόνο του Βυζαντίου ανήλθε ο άλλοτε κόμης των εξκουβιτόρων Μιχαήλ Β΄, ο επονομαζόμενος «Τραυλός» και ιδρυτής της δυναστείας του Αμορίου. Ο Μιχαήλ καταγόταν από το Αμόριο της Φρυγίας και σταδιοδρόμησε στον στρατό. Οι πηγές της εποχής τον παρουσιάζουν ως έναν άξεστο άνθρωπο, ο οποίος όμως διέθετε οξύ νου και ορθή κρίση στα σημαντικά ζητήματα. Στο φλέγον ζήτημα της Εικονομαχίας, η οποία ταλάνιζε την αυτοκρατορία, ο Μιχαήλ έδειξε μετριοπάθεια, όχι τόσο από αδιαφορία ως προς το θέμα, όσο από πολιτικό ρεαλισμό.
Τα πρώτα χρόνια της Αρχής Μιχαήλ Β΄, ξέσπασε το στρατιωτικό κίνημα του Θωμά του Σλάβου, το οποίο έλαβε μεγάλες διαστάσεις
Τα πρώτα χρόνια της Αρχής του, ξέσπασε το στρατιωτικό κίνημα του Θωμά του Σλάβου, το οποίο έλαβε μεγάλες διαστάσεις. Ο Θωμάς επαναστάτησε εναντίον του νέου αυτοκράτορα μετά τη δολοφονία του Λέοντα, διατυμπανίζοντας την επιθυμία του να εκδικηθεί τον θάνατο του επιστήθιου φίλου του. Εμφανίστηκε ως ο υπερασπιστής της νομιμότητας. Εχοντας υπηρετήσει στο παρελθόν στη Μικρά Ασία, δεν ήταν δύσκολο για τον Θωμά να συγκεντρώσει οπαδούς και χρήματα για την ευόδωση του αγώνα του.
Το κίνημα διήρκεσε τρία χρόνια, προκαλώντας μεγάλες καταστροφές στη μικρασιατική ύπαιθρο. Ο ίδιος ο Θωμάς πιάστηκε αιχμάλωτος του Μιχαήλ Β΄, ενώ βρισκόταν με τα στρατεύματά του στη Θράκη, και στη συνέχεια θανατώθηκε κατ’ εντολήν του αυτοκράτορα. Την ίδια μοίρα είχαν οι στενότεροι συνεργάτες του. Το κίνημα του Θωμά προκάλεσε τεράστια προβλήματα στο κράτος, δεδομένου ότι αποσπάστηκαν σημαντικές δυνάμεις από τον στρατό για να αντιμετωπίσουν τους στασιαστές, αφήνοντας απροστάτευτες πολλές παραμεθόριες επαρχίες. Την ευκαιρία αυτή δεν άφησαν ανεκμετάλλευτη φυσικά οι Αραβες, οι οποίοι αποτελούσαν τον μεγάλο εχθρό της αυτοκρατορίας εκείνη την περίοδο.
Μετά τον θάνατο του αυτοκράτορα, στον θρόνο ανέβηκε ο γιος του Θεόφιλος
Στις 2 Οκτωβρίου 829, ο Μιχαήλ Β΄ έφυγε από τη ζωή από φυσικά αίτια. Στον θρόνο ανέβηκε ο γιος του Θεόφιλος, προσωπικότητα ενδιαφέρουσα και αρκετά αντιφατική. Ο Θεόφιλος είχε ευρεία καλλιέργεια και έδειχνε ενδιαφέρον για τις επιστήμες και τις τέχνες. Υπήρξε μαθητής του θεωρητικού της Εικονομαχίας Ιωάννη Γραμματικού, ο οποίος έκανε μεγάλο αγώνα εναντίον των εικόνων. Οπωσδήποτε οι διδαχές του Ιωάννη επηρέασαν τον νεαρό αυτοκράτορα (γεννήθηκε το 813) στις απόψεις του.
Ο Θεόφιλος επιθυμούσε να είναι ένας δίκαιος ηγεμόνας, ο οποίος θα έδειχνε προσοχή στα αιτήματα των υπηκόων του. Ο τρόπος με τον οποίο προσπάθησε, όμως, να το πετύχει ήταν κάπως θεατρικός. Ο ίδιος αρεσκόταν να ανακατεύεται με τα πλήθη, να μιλάει με τους φτωχούς και τους ανήμπορους, να ακούει τα παράπονά τους και να απονέμει δικαιοσύνη. Η συμπεριφορά του, η οποία πολλές φορές δεν ακολουθούσε τα πρωτόκολλα της αυλής, γέννησε πολλούς θρύλους. Ενας από αυτούς περιλαμβάνει και την υμνογράφο της Εκκλησίας, Κασσιανή, η οποία βρισκόταν ανάμεσα στις υποψήφιες συζύγους του Θεόφιλου.
Στη διάρκεια της Αρχής του Θεόφιλου (829-842), ο αγώνας των Βυζαντινών εναντίον των Αράβων εισήλθε στην οξύτερή του περίοδο. Οι πόλεμοι του Θεόφιλου ξεκίνησαν το 836 με αφορμή κάποιες επιδρομές των Αράβων στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας. Ο Θεόφιλος πραγματοποίησε εκστρατεία στην ανατολική Μικρά Ασία, νίκησε τους Αραβες, τους διασκόρπισε στη Συρία και κατέκτησε την πρωτεύουσα της Κομμαγηνής, τα Σαμόσατα, γενέτειρα του αρχαίου σατιρικού συγγραφέα Λουκιανού. Οταν επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, ο Θεόφιλος τέλεσε μεγαλοπρεπή θρίαμβο, τονώνοντας το ηθικό των κατοίκων της πρωτεύουσας.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
