Η ίδρυση του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, τον Δεκέμβριο του 1918, αναπλήρωσε σε μεγάλο βαθμό το κενό που προέκυψε μετά τη διάλυση της πολυεθνικής Αυστρο-Ουγγαρίας. Η δημιουργία του Βασιλείου θεωρήθηκε από τους Βρετανούς και τους Γάλλους ιστορική αναγκαιότητα, καθότι αποτελούσε μια ζώνη ασφαλείας εναντίον του παγγερμανισμού, του σοβιετικού επεκτατισμού και του αναθεωρητισμού της Ουγγαρίας και της Βουλγαρίας.
Σχεδόν από την πρώτη στιγμή, το νέο κράτος αντιμετώπισε μεγάλα εσωτερικά προβλήματα, τα οποία σχετίζονταν με το Κροατικό και το Μακεδονικό ζήτημα. Στις εξωτερικές υποθέσεις, το Βασίλειο βρέθηκε αντιμέτωπο με τον ιταλικό παράγοντα, ο οποίος επιδίωκε να κυριαρχήσει στην Αδριατική. Καθ’ όλη τη διάρκεια του Μεσοπολέμου, σταθερός σύμμαχος του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων ήταν η Γαλλία. Από την άλλη, το Ηνωμένο Βασίλειο προσπάθησε να κρατήσει ισορροπίες, υποστηρίζοντας ως έναν βαθμό τις ιταλικές αξιώσεις στην Αδριατική.
Παρά τις διάφορες συζητήσεις που διεξήχθησαν την περίοδο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, στο νέο κράτος επιβλήθηκε η ιδεολογία του μεγαλοσερβισμού και του ενοποιητικού γιουγκοσλαβισμού. Σύμφωνα με αυτές τις ιδέες, οι Σέρβοι, οι Κροάτες και οι Σλοβένοι ήταν τρεις φυλές του ίδιου λαού, οι οποίες θα συγκροτούσαν ένα έθνος στο νέο κράτος. Στην πράξη, όμως, κυριάρχησε το σερβικό στοιχείο, το οποίο στελέχωσε ως επί το πλείστον τις διοικητικές υπηρεσίες και τον στρατό. Οι Σέρβοι, άλλωστε, εμφορούνταν από το σύνδρομο του νικητή του Α΄ Παγκοσμίου, έχοντας υποστεί τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές (περίπου 1.000.000 νεκροί) και έχοντας δει την πατρίδα τους να καταστρέφεται από τις δυνάμεις της κατοχής.
Υστερα από τον θάνατο του πρωθυπουργού, Νίκολα Πάσιτς, τον Δεκέμβριο του 1926, ακολούθησε περίοδος μείζονος πολιτικής κρίσης.
Υστερα από τον θάνατο του πρωθυπουργού, Νίκολα Πάσιτς, τον Δεκέμβριο του 1926, ενός πολιτικού που είχε τη δυνατότητα να κρατά τις ισορροπίες και να εξασφαλίζει συμμαχίες στην εσωτερική πολιτική, ακολούθησε μια περίοδος μείζονος πολιτικής κρίσης. Στη χώρα οξύνθηκαν τα πολιτικά πάθη και οι εθνοτικές αντιπαραθέσεις, με αποκορύφωμα τον πυροβολισμό του ηγέτη του κροατικού κόμματος Στέπαν Ράντιτς, εντός του Κοινοβουλίου, από τον Μαυροβούνιο βουλευτή Πούνιτσα Ράτσιτς, στις 20 Ιουνίου 1928. Ο Κροάτης ηγέτης τραυματίστηκε σοβαρά και πέθανε σχεδόν δύο μήνες αργότερα, στις 8 Αυγούστου.
Αντιλαμβανόμενος τη χρεοκοπία του κοινοβουλευτισμού καθώς και των οργανωμένων σε εθνική βάση κομμάτων της χώρας του, ο βασιλιάς Αλέξανδρος Α΄ Καραγιώργης επέβαλε δικτατορικό καθεστώς στις 6 Ιανουαρίου 1929, έχοντας την υποστήριξη των ενόπλων δυνάμεων. Το νέο καθεστώς διακήρυξε την ιδεολογία του ολοκληρωτικού γιουγκοσλαβισμού, προβάλλοντας το μότο «ένας βασιλιάς, ένα έθνος, ένα κράτος». Με βασιλικό διάταγμα στις 3 Οκτωβρίου 1929 η χώρα μετονομάστηκε σε Γιουγκοσλαβία (ή Νοτιοσλαβία όπως συναντάται συχνά σε ελληνικά κείμενα της εποχής, καθότι «југ» σημαίνει «Νότος» στα σερβικά). Στην εξωτερική πολιτική, η Γιουγκοσλαβία του Αλεξάνδρου Α΄ υποστήριξε την ιδέα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου για στενότερη συνεργασία των βαλκανικών κρατών.
Το νέο καθεστώς διακήρυξε την ιδεολογία του ολοκληρωτικού γιουγκοσλαβισμού, προβάλλοντας το μότο «ένας βασιλιάς, ένα έθνος, ένα κράτος».
Με βάση τη διοικητική μεταρρύθμιση που εφάρμοσε το καθεστώς του Αλεξάνδρου Α΄, η Γιουγκοσλαβία χωρίστηκε σε εννιά διοικητικές περιφέρειες (μπανόβινες) από τριάντα τρεις, τις οποίες είχε ορίσει το Σύνταγμα του 1921. Ο διαχωρισμός πραγματοποιήθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε οι Σέρβοι να αποτελούν την πλειονότητα του πληθυσμού στις περισσότερες μπανόβινες. Ο νέος διαχωρισμός των περιφερειών, βέβαια, αλλοίωσε τα ιστορικά σύνορα των επαρχιών από τις οποίες συγκροτήθηκε το νέο βασίλειο, το 1918. Τον Σεπτέμβριο του 1931 εκδόθηκε το νέο Σύνταγμα, το οποίο ενίσχυσε τον ρόλο του βασιλιά. Ο βασιλιάς όριζε και έπαυε την κυβέρνηση αλλά και διόριζε το ήμισυ των μελών της νεοσύστατης Γερουσίας.
Η βασιλεία του Αλεξάνδρου, όμως, δεν έμελλε να διαρκέσει για πολλά χρόνια. Δολοφονήθηκε στη Μασσαλία, όπως και ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Λουί Μπαρτού, τον Οκτώβριο του 1934, από έναν πράκτορα της VMRO του Ιβάν Μιχαήλοφ, ο οποίος ενεργούσε σε συνεργασία με την εθνικιστική κροατική οργάνωση Ούστασε του Αντε Πάβελιτς. Οι δολοφόνοι ήλπιζαν πως θα εξασθένιζε η γαλλο-γιουγκοσλαβική συμμαχία και θα αποσταθεροποιείτο η Γιουγκοσλαβία. Θεωρείται ότι αναμείχθηκαν ενεργά στην υπόθεση τόσο η Ιταλία του Μουσολίνι όσο και η αναθεωρητική Ουγγαρία. Η γιουγκοσλαβική πλευρά κατήγγειλε τη δολοφονία στην Κοινωνία των Εθνών, ενώ γαλλικό δικαστήριο καταδίκασε ερήμην σε θάνατο τον Πάβελιτς ως ηθικό αυτουργό της δολοφονίας.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
