Σαν Σήμερα: 4 Οκτωβρίου 1669 – Πεθαίνει ο Ολλανδός ζωγράφος Ρέμπραντ

Σαν Σήμερα: 4 Οκτωβρίου 1669 – Πεθαίνει ο Ολλανδός ζωγράφος Ρέμπραντ

Εξασφάλισε την αναγνώριση σε σύντομο διάστημα, καθώς, εκτός από πορτρέτα που παράγγελναν οι σημαντικότερες οικογένειες της πόλης, φιλοτέχνησε πολυάριθμους πίνακες της ιστορίας του μπαρόκ

2' 55" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Ο Rembrandt Harmenszoon van Rijn, όπως είναι το όνομά του, γεννήθηκε στο Λάιντεν της Ολλανδίας, το 1606. Παρότι ο πατέρας του ήταν μυλωνάς, είχε τη δυνατότητα να στείλει τον γιο του στο σχολείο. Σε ηλικία 14 ετών πήγε στο πανεπιστήμιο της γενέτειράς του, γρήγορα όμως ο νεαρός Ρέμπραντ αντιλήφθηκε ότι η ακαδημαϊκή ζωή δεν του ταίριαζε και ξεκίνησε μαθητεία ως ζωγράφος.

Το 1624 πήγε στο Αμστερνταμ για να μαθητεύσει για ένα μικρό διάστημα κοντά στον Πίτερ Λάστμαν. Στη συνέχεια, επέστρεψε στη γενέτειρά του, όπου ξεκίνησε να εργάζεται ως ανεξάρτητος ζωγράφος. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν θα αποδεικνυόταν εύκολο, καθώς μετά την Προτεσταντική Μεταρρύθμιση, οι τοπικές εκκλησίες δεν έκαναν πλέον καμία παραγγελία στους καλλιτέχνες. Μόνη διέξοδος ήταν οι παραγγελίες από ιδιώτες.

Ο Ρέμπραντ δεν επιθυμούσε να ταξιδέψει στην Ιταλία, όπως τον συμβούλεψαν, καθώς ένιωθε ότι μπορούσε να μάθει ό,τι χρειαζόταν από τα έργα και τους καλλιτέχνες που βρίσκονταν στην πατρίδα του. Ετσι, γύρω στο 1631, μετακόμισε στο Αμστερνταμ. Εκεί έμεινε στο σπίτι ενός εμπόρου έργων τέχνης, όπου και γνώρισε τη μετέπειτα σύζυγό του, Σάσκια, η οποία απεικονίζεται σε πολλούς πίνακές του.

Σαν Σήμερα: 4 Οκτωβρίου 1669 – Πεθαίνει ο Ολλανδός ζωγράφος Ρέμπραντ-1
Η Σάσκια ως Φλώρα, 1641, λάδι σε ξύλο, 97,7×82,2 εκ., Staatliche Kunstsammlungen, Δρέσδη (Wikipedia)

Επαγγελματικά, ο Ρέμπραντ εξασφάλισε την αναγνώριση σε σύντομο διάστημα. Εκτός από πορτρέτα, που παράγγελναν οι σημαντικότερες οικογένειες της πόλης, φιλοτέχνησε πολυάριθμους πίνακες της ιστορίας του μπαρόκ. Σε αυτήν τη φάση, η ζωγραφική του επηρεάστηκε αρκετά από τις νέες εξελίξεις στην ιταλική τέχνη, που έφταναν στην Ολλανδία.

Η επιρροή του Καραβάτζο στο έργο του Ρέμπραντ είναι εμφανής ήδη από τη δεκαετία του 1630.

Πολλοί από τους συγχρόνους του, άλλωστε, είχαν αρχίσει να πειραματίζονται με τη δραματική χρήση του φωτισμού, ένα στυλ που ανέπτυξε ο Καραβάτζο. Η επιρροή του τελευταίου στο έργο του Ρέμπραντ είναι εμφανής ήδη από τη δεκαετία του 1630, οπότε και επεξεργάστηκε έναν νέο τρόπο απεικόνισης προσώπων με μοτίβα φωτός και σκιάς.

Το 1641 γεννήθηκε το τέταρτο παιδί της οικογένειας, ο Τίτος, το μοναδικό, που έζησε. Η σύζυγός του, καταβεβλημένη από τη γέννα, πέθανε λίγα χρόνια αργότερα, αφήνοντας στον Ρέμπραντ και τον Τίτο την περιουσία της, με τον όρο όμως το μεγαλύτερο τμήμα του μεριδίου του Ρέμπραντ να χαθεί σε περίπτωση που ο ίδιος παντρευόταν εκ νέου.

Σαν Σήμερα: 4 Οκτωβρίου 1669 – Πεθαίνει ο Ολλανδός ζωγράφος Ρέμπραντ-2
Αυτοπροσωπογραφία με μπερέ και γυρισμένο γιακά (1659), Εθνική Πινακοθήκη, Ουάσιγκτον (Wikipedia)

Εχοντας μείνει μόνος με ένα μωρό, ο Ρέμπραντ χρειάστηκε γυναικεία βοήθεια. Η πρώτη βοηθός τού προξένησε διάφορα προβλήματα και η δεύτερη, η Χεντρίκγε Στόφελς, έμελλε να γίνει σύντροφός του. Μάλιστα πιθανολογείται πως υπήρξε το μοντέλο για τον πίνακα «Γυναίκα κάνει μπάνιο σε ρέμα».

Χρησιμοποιούσε ευρείες πινελιές που φαίνεται πως σχεδιάστηκαν για να λειτουργούν μόνο από απόσταση.

Ταυτόχρονα με τις αλλαγές στην προσωπική του ζωή, θα παρατηρούνταν αλλαγές και στη ζωγραφική του. Μια αξιοσημείωτη πτυχή των μεταγενέστερων έργων του είναι ότι χρησιμοποιούσε ευρείες πινελιές, που, καθώς το αποτέλεσμά τους ήταν τραχύ, φαίνεται πως σχεδιάστηκαν για να λειτουργούν μόνο από απόσταση.

Οι δυσκολίες στη ζωή του διάσημου ζωγράφου εντάθηκαν την επόμενη δεκαετία, όταν το Αμστερνταμ γνώρισε μια τεράστια οικονομική ύφεση. Τον Ιούλιο του 1656, υπέβαλε –επιτυχώς– αίτηση για «cessio bonorum», μια μορφή χρεοκοπίας που δεν οδηγούσε σε φυλάκιση. Μετακόμισε σε μια φτωχότερη συνοικία, και συνέχισε να ζωγραφίζει. Τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του ζωγράφιζε όλο και συχνότερα αυτοπροσωπογραφίες. Η δεκαετία του 1660 όμως θα έφερνε και το τέλος. Πρώτα πέθανε η σύντροφός του και στη συνέχεια ο γιος του. Ο ίδιος πέθανε το 1669 σε συνθήκες φτώχειας. Θάφτηκε δίπλα στη σύντροφό του και στον γιο του, χωρίς να υπάρξει επίσημη ανακοίνωση για τον θάνατό του.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT