Σαν Σήμερα: 16 Οκτωβρίου 1940 – Ανακοινώνεται η δημιουργία του Γκέτο της Βαρσοβίας

Σαν Σήμερα: 16 Οκτωβρίου 1940 – Ανακοινώνεται η δημιουργία του Γκέτο της Βαρσοβίας

Κάλυπτε μια περιοχή έκτασης περίπου 3 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Εντός των ορίων του συγκεντρώθηκαν περίπου 450.000 άνθρωποι

2' 50" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Πάγια τακτική της ναζιστικής Γερμανίας ήταν να εκμεταλλεύεται τους οικονομικούς πόρους των χωρών τις οποίες είχαν κατακτήσει τα στρατεύματά της. Μετά την ολοκλήρωση της κατάληψης της Πολωνίας, στις αρχές Οκτωβρίου του 1939, η Γερμανία προσάρτησε τις περιοχές του Πόζναν, της Ανω Σιλεσίας και του Πολωνικού Διαδρόμου, επεκτείνοντας τα σύνορά της έως την Ουκρανία και τη Λευκορωσία. Πολλοί Γερμανοί, οι οποίοι ζούσαν στα γειτονικά εδάφη της Σοβιετικής Ενωσης, επέλεξαν να εγκατασταθούν στα κατακτημένα εδάφη, επιθυμώντας να επανέλθουν υπό τη γερμανική κυριαρχία.

Οι πρακτικές των Γερμανών στα κατακτημένα εδάφη είχαν όλα τα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των Ναζί απέναντι στους λαούς που οι ίδιοι θεωρούσαν ως «κατώτερους». Μετά την πτώση της Βαρσοβίας, ο Αδόλφος Χίτλερ έστειλε πέντε ειδικές ομάδες δράσης στην Πολωνία με αρμοδιότητα την εξόντωση των επιφανών προσωπικοτήτων της χώρας. Εκατοντάδες Πολωνοί πολίτες, κυρίως επιχειρηματίες, πολιτικοί, διανοούμενοι και καθηγητές, εκτελέστηκαν με συνοπτικές διαδικασίες ή εστάλησαν σε στρατόπεδα. Στα κατακτημένα εδάφη οι κάτοικοι υποβλήθηκαν σε ανηλεή εκγερμανισμό. Γνωστή ήταν, άλλωστε, η απέχθεια του Χίτλερ για τους Πολωνούς. Εδάφη της Πολωνίας είχε καταλάβει και ο Κόκκινος Στρατός, ως απόρροια του Συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ. Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών βρίσκονταν σε διαδικασία ένταξης σε ένα σοβιετικού τύπου πολιτικό καθεστώς.

Στις 12 Οκτωβρίου 1939 ιδρύθηκε η Γενική Κυβέρνηση με γενικό διοικητή τον δικηγόρο του ναζιστικού κόμματος Χανς Φρανκ, έχοντας ως πεδίο αρμοδιότητας την κεντρική και νότια Πολωνία. Σχεδόν αμέσως άρχισαν να εφαρμόζονται περιοριστικά μέτρα για τους Εβραίους της Πολωνίας. Αρχικά οι Εβραίοι χρησιμοποιήθηκαν ως εργάτες για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της γερμανικής εισβολής. Στη συνέχεια επιβλήθηκαν περιορισμοί στις συναλλαγές τους, επιβλήθηκε να τοποθετηθεί το «Αστρο του Δαυίδ» σε εβραϊκά ιδρύματα και έως τον Δεκέμβριο κατέστη υποχρεωτικό όλοι οι Εβραίοι να φέρουν λευκό περιβραχιόνιο. Στον ήδη μεγάλο πληθυσμό των Εβραίων της Βαρσοβίας, προστέθηκαν δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες από άλλες περιοχές της χώρας που είχαν καταληφθεί από τον γερμανικό στρατό. Εως το τέλος του 1939, ο αριθμός των Εβραίων στην πολωνική πρωτεύουσα ξεπέρασε τις 350.000 ψυχές.

Οσοι προσπαθούσαν να αποδράσουν, εκτελούνταν επιτόπου

Στις αρχές Απριλίου 1940, ο διοικητής της περιφέρειας της Βαρσοβίας Λούντβιχ Φίσερ διέταξε την ανέγερση ενός τείχους, το οποίο θα περικύκλωνε τις συνοικίες που διέμεναν οι Εβραίοι της πόλης. Οι γερμανικές αρχές εκδίωξαν δεκάδες χιλιάδες εθνοτικά Πολωνούς από τις γειτονιές γύρω από τις οποίες χτιζόταν το τείχος, εγκαθιστώντας στις οικίες τους περίπου 140.000 Εβραίους, οι οποίοι διέμεναν στα προάστια της πόλης. Στις 16 Οκτωβρίου 1940 ο επικεφαλής της Γενικής Κυβέρνησης, γνωστός για τις αντι-εβραϊκές απόψεις του, ανακοίνωσε τη δημιουργία του Γκέτο της Βαρσοβίας. Το Γκέτο κάλυπτε μια περιοχή έκτασης περίπου 3 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Εντός των ορίων του συγκεντρώθηκαν περίπου 450.000 άνθρωποι.

Εναν μήνα αργότερα, οι γερμανικές αρχές απέκλεισαν το Γκέτο από την υπόλοιπη Πολωνία. Σταδιακά τα όριά του μειώθηκαν. Οσοι προσπαθούσαν να αποδράσουν, εκτελούνταν επιτόπου. Συχνό ήταν το φαινόμενο των μαζικών εκτελέσεων από τους Γερμανούς στρατιώτες, ενώ δεν έλειψαν και οι μολυσματικές ασθένειες, οι οποίες μείωσαν αρκετά τον πληθυσμό των Εβραίων.

Τα επόμενα χρόνια ακολούθησαν απελάσεις των Εβραίων της Βαρσοβίας προς τα στρατόπεδα εξόντωσης. Στις αρχές του 1943, οι γερμανικές δυνάμεις συνάντησαν αντίσταση από την Εβραϊκή Οργάνωση Μαχητών (ΖΟΒ). Τον Μάιο του ίδιου έτους έλαβε άδοξα τέλος η αντίσταση των Εβραίων της Βαρσοβίας, όταν οι Γερμανοί άρχισαν να ανατινάζουν το ένα κτίριο μετά το άλλο, προκειμένου να τους εξαναγκάσουν να εξέλθουν από τις κρυψώνες τους. Οσοι είχαν παραμείνει στο Γκέτο είτε εστάλησαν σε στρατόπεδα εξόντωσης είτε μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT