Μπορεί η Ιστορία να έχει καταγράψει ποια σκότωσε τον Μαρά, αλλά δεν καταδέχεται να συμπληρώσει ότι προς τιμήν της ο σεφ Τσαρλς Ρανχόφερ δημιούργησε ένα παγωμένο επιδόρπιο που σέρβιρε στο εστιατόριο Delmonico’s στη Νέα Υόρκη. Πάνω σε αυτό και σε αντίστοιχες ανεκδοτολογικές ιστορίες γύρω από το φαγητό, οι οποίες μπλέκουν ιστορικές περσόνες, καλλιτέχνες, γκάνγκστερ και βασιλείς θα μπορούσε κανείς να γράψει ένα ολόκληρο φανταστικό μυθιστόρημα. Και ο τίτλος αυτού; «Όταν η διασημότητα μετριέται με μια πάστα»!
Το σίγουρο πάντως είναι ότι διατρέχοντας την ιστορία των εδεσμάτων, συνειδητοποιείς δύο πράγματα. Πρώτον, ότι αν είσαι διάσημος, κάποια στιγμή θα αποκτήσεις το δικό σου πιάτο (ή ακριβέστερα, κάποιος σεφ θα θελήσει να δημιουργήσει ένα φαγητό ή γλυκό προς τιμήν σου). Και δεύτερον, ότι το πιάτο σου έχει καλές πιθανότητες να κάνει καριέρα εις τον αιώνα τον άπαντα, όταν εσύ θα έχεις προ πολλού σβηστεί από το συλλογικό υποσυνείδητο. Τα συμπεράσματα αυτά δεν είναι αυθαίρετα. Πληκτρολογήστε απλώς το λήμμα «List of foods named after people» στη Wikipedia και θα δείτε μια μακροσκελή αλφαβητική λίστα εδεσμάτων, αλμυρών και γλυκών, που δημιουργήθηκαν κάποτε προς τιμήν ενός βασιλιά, ενός στρατηλάτη, μιας ηθοποιού κ.ο.κ.
Charlotte russe για τον τσάρο Αλέξανδρο Α΄, princesstarta για τις Σουηδές πριγκίπισσες Μαργαρίτα, Μάρθα και Άστριντ, Nelson balls για τον Άγγλο ναύαρχο, Sarah Bernhardt cakes προς τιμήν της γαλλίδας ηθοποιού. Την εποχή των μεγάλων σεφ του 18ου και 19ου αιώνα, όταν οι σεφ άρχισαν να γίνονται γνωστοί και να αποκτούν μια κάποια αίγλη, ξεκινώντας από τον Καρέμ και περνώντας στον Εσκοφιέ, κάθε φορά που τους ανέθεταν ένα μεγάλο δείπνο ή κάποια συνεστίαση στην οποία θα παρευρίσκονταν διάσημοι, συνήθιζαν να δημιουργούν ένα νέο πιάτο και να του δίνουν το όνομα του επίτιμου καλεσμένου. Ή άλλες φορές εμπνέονταν από κάποιο κατόρθωμα ή κάποιο γεγονός και δημιουργούσαν ένα πιάτο εις ανάμνηση, όπως είναι για παράδειγμα η Baked Alaska.
Η συνήθεια αυτή δεν ξέρουμε πώς ξεκίνησε αλλά σίγουρα δεν αφορούσε μόνο τους ονομαστούς σεφ. Το ίδιο έπρατταν και πολλοί ταπεινοί ζαχαροπλάστες και μάγειρες για να προμοτάρουν τις δημιουργίες τους, σαν ένα πρώιμο μαρκετινίστικο κόλπο. Στην εποχή μας, φαντάζει κάπως ξεπερασμένο και κιτς, αλλά γινόταν κατά κόρον και κάπως έτσι έχουμε κληρονομήσει μια σειρά φαγητών και γλυκών που φέρουν το όνομα πραγματικών προσώπων. Το σάντουιτς πήρε το όνομά του ως γνωστόν από τον λόρδο του Σάντουιτς, το κοκτέιλ bellinι από τον ζωγράφο της Αναγέννησης Giovanni Bellini, η μπεσαμέλ από τον μαρκήσιο Louis de Béchamel, το τυρί Brillat-Savarin από τον γνωστό συγγραφέα-πατέρα της γαστρονομίας, από τον οποίο παίρνει το όνομά του και το γλυκό savarin (ένα είδος μπαμπά). Και η λίστα δεν έχει τέλος. Αυτό που διαπιστώνουμε ανατρέχοντας σε τέτοια παραδείγματα είναι ότι κάποια από αυτά τα πιάτα έχουν πια ξεχαστεί εντελώς, κάποια έχουν διανύσει μια σπουδαία καριέρα αλλά πλέον είναι δυσεύρετα ή επανέρχονται κάθε τόσο ως ρετρό αναλαμπές και κάποια άλλα -από μια ειρωνία της τύχης- έχουν ξεπεράσει σε φήμη τη μούσα τους, τόσο που ελάχιστοι θυμούνται ότι υπήρχε αληθινό πρόσωπο με το ίδιο όνομα.
8 διάσημα γλυκά, 8 διάσημες μούσες
1. Victoria Sponge
Αποτελείται από δύο παντεσπάνια κολλημένα μεταξύ τους με μαρμελάδα και κρέμα ή σαντιγί. Ονομάζεται και Victoria Sandwich. Συνοδεύει συνήθως το απογευματινό τσάι και είναι ένα από τα πολλά γλυκά που αφιερώθηκαν στην γλυκατζού βασίλισσα Βικτορία – λένε μάλιστα ότι ήταν από τα αγαπημένα της.
2. Poires Belle Hélène
Τα αχλάδια της ωραίας Ελένης είναι αχλάδια βρασμένα σε σιρόπι, περιχυμένα με σοκολάτα και σερβιρισμένα με παγωτό βανίλια και ζαχαρωμένες βιολέτες. Ένα φίνο επιδόρπιο που εμπνεύστηκε ο μέγας σεφ Εσκοφιέ προς τιμήν της ομώνυμης οπερέτας του Όφενμπαχ.
3. Pêches Melba
Μια δημιουργία του Εσκοφιέ, ο οποίος φαίνεται ότι ήξερε καλά πώς παίζεται το παιχνίδι της διασημότητας και δημιουργούσε συχνά πιάτα για καλλιτέχνες. Για τη φίλη του Νέλι Μελμπά, τραγουδίστρια της όπερας, η οποία λάτρευε το παγωτό, αλλά φοβόταν μήπως το κρύο τραυματίσει τις φωνητικές χορδές της, έφτιαξε το γλυκό ροδάκινα Μελμπά, ένα παγωτό που συνοδεύεται από κομπόστα ροδάκινα δηλαδή, ώστε να μετριάσει την αίσθηση του παγωμένου. Το γλυκό παρουσιάστηκε με κάθε επισημότητα μέσα σε ένα γλυπτό πάγου που είχε σχήμα κύκνου, μετά την εμφάνιση της τραγουδίστριας στην όπερα «Λόενγκριν» του Βάγκνερ το 1892 στο Κόβεν Γκάρντεν στο Λονδίνο.
4. Madeleines
Γαλλικά κέικ σε σχήμα αχιβάδας. Τα επινόησε μια ζαχαροπλάστρια του 18ου ή του 19ου αιώνα, η Μαντλέν Πολιέ. Οι απόψεις επ’ αυτού διαφέρουν: μια εκδοχή εμπλέκει και το βασιλιά Λουδοβίκο XV σε ρόλο νονού, αφού υποτίθεται ότι τα δοκίμασε και του άρεσαν τόσο που τους έδωσε το όνομα της μαγείρισσας.
5. Crêpes Suzettes
Κρέπες φλαμπέ με σάλτσα πορτοκαλιού με βούτυρο, ξύσμα, χυμό και Grand Marnier. Παίρνουν το όνομά τους από την ηθοποιό Σουζάν Ράιχενμπεργκ, γνωστή με το καλλιτεχνικό όνομα Σουζέτ. Το 1897 η Σουζέτ έπαιζε στο θέατρο μια υπηρέτρια. Σε μια σκηνή σέρβιρε κρέπες, τις οποίες προμηθεύονταν από το εστιατόριο Marivaux του κυρίου Ζοζέφ. Για να τραβήξει το βλέμμα του κοινού, ο κύριος αυτός σκέφτηκε να σερβίρονται φλαμπέ. Κάποτε ήταν μόδα και τις σέρβιραν σε πολλά εστιατόρια και μπιστρό. Στην Αθήνα σερβίρονται μέχρι και σήμερα στο Abreuvoir και μάλιστα τις φλαμπάρουν ενώπιον του πελάτη.
6. Pavlova
Η διάσημη τούρτα με μαρέγκα δημιουργήθηκε προς τιμήν της Ρωσίδας μπαλαρίνας Άννα Πάβλοβα, όταν βρισκόταν σε περιοδεία στην Αυστραλία και τη Νότια Ζηλανδία. Και οι δύο χώρες ισχυρίζονται ότι είναι δική τους επινόηση. Πάντως, οι πρώτες συνταγές εμφανίζονται σε βιβλία της Νέας Ζηλανδίας.
7. Charlotte Russe
Υπάρχει ένα μυστήριο γύρω από την προέλευση της σαρλότ. Παρουσιάζεται σε αγγλικά συνταγολόγια ως ένα είδος μηλόπιτας. Τα μήλα περικλείονται μέσα σε μια θήκη από βουτυρωμένες και ψημένες φέτες μπριός και το γλυκό ψήνεται στον φούρνο και ξεφορμάρεται ανάποδα. Ο σεφ Αντονίν Καρέμ όμως έφτιαξε τη δική του εκδοχή, η οποία και επικράτησε, με γέμιση μπαβαρουάζ και περίβλημα από σαβαγιάρ, την οποία βάφτισε Charlotte Russe δηλαδή ρώσικη σαρλότ, προς τιμήν της κόρης του Γεωργίου Δ΄, Σαρλότ, και του τσάρου της Ρωσίας Αλεξάνδρου Α΄. Σήμερα έχουμε πολλές παραλλαγές του γλυκού.
8. Πάστα σεράνο
Ποιος από τους νεότερους ξέρει τη Ροζίτα Σεράνο; Ήταν μια Χιλιανή τραγουδίστρια που έκανε καριέρα στη ναζιστική Γερμανία. Επισκέφτηκε την Ελλάδα αρκετές φορές, εμφανίστηκε σε διάφορα νυχτερινά κέντρα της εποχής και συνδέθηκε με μουσικούς και καλλιτέχνες όπως οι αδελφές Βέμπο. Οι κακές γλώσσες λένε για ένα ειδύλλιο μεταξύ της Σεράνο και του Γεωργίου Παπανδρέου, το οποίο έγινε η αιτία να τον χωρίσει η Κυβέλη. (Τα μικροσκάνδαλα ποτέ δεν έβλαψαν την καριέρα μιας τραγουδίστριας, αυτό ίσχυε και τότε). Επρόκειτο σαφώς για μεγάλη σταρ. Θέλοντας να την ευχαριστήσει και ίσως να κλέψει κάτι από τη δόξα της, ένας ιδιοκτήτης ζαχαροπλαστείου στη Φωκίωνος Νέγρη, όπου σύχναζαν τότε καλλιτέχνες και θεατράνθρωποι, έδωσε το όνομά της σε μια σοκολατίνα, η οποία περιείχε μια μους φτιαγμένη με ιταλική μαρέγκα. Στην ιστορία έμεινε γνωστή ως πάστα σεράνο και αυτήν τρώμε ακόμα και σήμερα. Πού να το ήξερε η καημένη η Σεράνο, που πέθανε φτωχή και ξεχασμένη στην πατρίδα της, ότι εδώ γνωρίζει δόξες και ότι στο όνομά της καταλύεται κάθε προσπάθεια για δίαιτα.
Σας άνοιξε η όρεξη; Εδώ οι συνταγές για να τα φτιάξετε μόνοι σας
Πηγή: Γαστρονόμος
