Στον καιρό της πανδημίας, ο κυβερνοχώρος αναδεικνύεται στο νούμερο ένα εργαλείο που μας επιτρέπει να υποστηρίξουμε μια στοιχειωδώς φυσιολογική καθημερινότητα.
Στις οκτώ το βράδυ ξεκινά η καθημερινή τηλεσυνεδρία διαλογισμού μέσω Zoom. Μία ώρα είναι αρκετή για λίγη πνευματική χαλάρωση, άλλωστε δεν υπάρχει περισσότερος χρόνος, γιατί γύρω στις εννέα θα αρχίσουν οι κλήσεις φίλων στο Skype, για να συγκεντρωθούμε μπροστά στις οθόνες για ένα βραδινό απεριτίφ. Δεν το αξίζουμε αυτό το ποτήρι κρασί ύστερα από μια τόσο γεμάτη μέρα; Περάσαμε ώρες δουλεύοντας στον υπολογιστή του σπιτιού μας, ανταλλάξαμε δεκάδες παραγωγικά μηνύματα με καλούς συναδέλφους μέσω Viber, ήμασταν πιστοί στο ραντεβού της μεγάλης επαγγελματικής τηλεσύσκεψης και μόλις που προλάβαμε να ρίξουμε μερικές γρήγορες ψηφιακές ματιές στη φορτισμένη επικαιρότητα της ημέρας, σε ειδησεογραφικές ιστοσελίδες, αλλά και στο Twitter. To Σάββατο που μας έρχεται, μια αγαπημένη φίλη έχει γενέθλια και κάποιοι από εμάς κανονίζουμε ένα πάρτι-έκπληξη. Πού θα βρεθούμε; Μα στην ηλεκτρονική εφαρμογή Houseparty, φυσικά. Ας ελπίσουμε ότι κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά θα βρεθεί και λίγος καλός χρόνος για εκείνη τη διαδικτυακή επίσκεψη στο μουσείο. Στο μεταξύ, η λίστα με όλα τα ενδιαφέροντα podcasts που έχουμε αρχίσει να ακούμε όλο και μακραίνει. Και πριν το ξεχάσω, ποια είναι η δική σας νέα αγαπημένη σειρά στο Netflix;
Σενάριο που θα ταίριαζε σε κάποιο κοντινό ή πιο μακρινό μέλλον μέχρι πρότινος, η εξαρτώμενη από την τεχνολογία καθημερινότητα είναι σήμερα η αναγκαία νέα πραγματικότητα. Εν καιρώ παγκόσμιου εγκλεισμού λόγω πανδημίας, το ψηφιακό πρόγραμμα της ημέρας είναι σφιχτό, αφήνοντας ελάχιστα περιθώρια για παρεκκλίσεις. Τηλεργασία, επαγγελματική και προσωπική επικοινωνία, τηλεκπαίδευση για τους μικρότερους και ψηφιακά ταξίδια σ’ έναν κόσμο που κάποια μέρα ευελπιστούμε να (ξανα)ανακαλύψουμε είναι μερικές από τις δράσεις στις οποίες η υψηλή τεχνολογία μάς δίνει την ευκαιρία να επιδοθούμε, σ’ αυτούς τους αχαρτογράφητους καιρούς της κοινωνικής αποστασιοποίησης.
Όλοι μαζί «μέσα»
Και αυτό είναι κάτι που σήμερα βιώνουμε εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο – όλοι μαζί. Στην τεχνολογία υπολογίζουν, μεταξύ άλλων, αρχηγοί κρατών για τις δικές τους συνεδριάσεις, όπως ο θετικός στον νέο κορονοϊό Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος πριν από λίγες μέρες τουίταρε φωτογραφία του στην οποία εμφανιζόταν να συζητάει με μέλη της κυβερνήσής του μέσω Zoom – σύμφωνα με το βρετανικό Υπουργείο Άμυνας, η ψηφιακή πλατφόρμα χρησιμοποιείται για «συζητήσεις» μεταξύ κυβερνητικών στελεχών και όχι για «συσκέψεις» υψίστης ασφαλείας.
Έννοιες όπως η κρατική ασφάλεια, η κοινωνική συνοχή και οι ατομικές ελευθερίες «διασταυρώνονται» αυτό το διάστημα στις σκέψεις και στις συζητήσεις μας γύρω από τη ροή της τωρινής μας ύπαρξης μέσω του κυβερνοχώρου. Στο ίδιο ψηφιακό περιβάλλον, επιστημονικές αλήθειες συναντούν ψευδείς ειδήσεις, ενώ δεν λείπουν και οι θεωρίες μικρών, αλλά και μεγαλύτερων συνωμοσιών. Συγχρόνως, όλοι σκεφτόμαστε ότι αυτό το απαιτούμενο παγκόσμιο ψηφιακό σύστημα μπορεί κάποια στιγμή να «λυγίσει».
Πόσο αντέχει το «σύστημα»;
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Βαγγέλη Μανδραβέλη στην «Καθημερινή» (27/3), η αύξηση της διαδικτυακής κίνησης στην Ελλάδα κατά το διάστημα της ισχύος των μέτρων περιορισμού της κίνησης είναι τεράστια. Στελέχη του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ανέφεραν στην «Κ» ότι η αύξηση αυτή ανέρχεται σε τουλάχιστον 50%, ποσοστό που καταγράφεται και σε άλλες χώρες όπου έχουν επιβληθεί αντίστοιχα μέτρα. Σύμφωνα με το ίδιο ρεπορτάζ, οι επικεφαλής των εταιρειών OTE, Vodafone, Wind και Forthnet στην Ελλάδα βρίσκονται σε τακτική επαφή με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Στο μεταξύ, η Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων του ίδιου υπουργείου έχει παρουσιάσει μια λίστα κανόνων για σωστότερη χρήση ηλεκτρονικών υπηρεσιών αυτή την περίοδο. Ανάμεσα στις υποδείξεις του τμήματος είναι η αποφυγή υπηρεσιών τηλεψυχαγωγίας κατά τις ώρες αιχμής, αλλά και η χρήση σταθερών συσκευών, αντί κινητών, για τηλεφωνικές κλήσεις.
© Glenn Harvey/The New York Times
Παράλληλα, η μάχη δίνεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε πρόσφατη ανακοίνωσή του ο Τιερί Μπρετόν, επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέφερε ότι πλατφόρμες που προσφέρουν υπηρεσίες streaming, εταιρείες τηλεπικοινωνιών, καθώς και χρήστες ψηφιακών μέσων έχουν ευθύνη για την ομαλή λειτουργία του διαδικτύου κατά τη διάρκεια της μάχης ενάντια στον νέο ιό. Η Netflix –εταιρεία με πάνω από 167 εκατομμύρια συνδρομητές παγκοσμίως στο τέλος του 2019– αποφάσισε να χαμηλώσει για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα τους ρυθμούς μετάδοσης δεδομένων σε ευρωπαϊκές χώρες, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο τις προσπάθειες για καλύτερη ψηφιακή λειτουργία.
Ψηφιακή διπλωματία
Παράλληλα, προσωπικότητες της παγκόσμιας τεχνολογίας προσφέρουν τεχνογνωσία, οικονομική βοήθεια και, ίσως, λύσεις. Στις 30 Μαρτίου, το COVID-19 Therapeutics Accelerator, μια πρωτοβουλία του Bill & MelindaGates Foundation, της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης Wellcome και της Mastercard, ανακοίνωσε την επιχορήγηση 20 εκατ. δολαρίων για τη διεξαγωγή κλινικών δοκιμών ανοσοθεραπειών ενάντια στην πανδημία. Η κρίση που προκάλεσε ο κορονοϊός ώθησε τον δισεκατομμυριούχο Τζακ Μα, ιδρυτή του κινεζικού γίγαντα ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba, να συντάξει το πρώτο του tweet στις 16 Μαρτίου. Μέσα από αυτόν τον άμεσο ψηφιακό τρόπο, ο Μα επιθυμούσε να ανακοινώσει την αποστολή ιατρικού υλικού στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο ίδιος συνεχίζει να τουιτάρει με σταθερή ταχύτητα, ανακοινώνοντας πως ιδρύματα με τα οποία συνδέεται έχουν αποστείλει επείγουσα βοήθεια στην Ιταλία, αλλά και σε χώρες της αφρικανικής ηπείρου, μεταξύ άλλων. Σε ένα από τα πιο πρόσφατα «τιτιβίσματά» του, ο Μα ανέφερε και την εγκατάσταση μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ γιατρών και νοσοκόμων από όλο τον κόσμο με συναδέλφους τους σε κινεζικές νοσοκομειακές μονάδες.
Μέχρι τις αρχές της εβδομάδας, ο Τζακ Μα δεν ακολουθούσε κανέναν στο Twitter, ενώ μέσα σε διάστημα περίπου 15 ημερών οι δικοί του ακόλουθοι είχαν φτάσει τις 397.000. Σίγουρα ο δάσκαλος, φιλάνθρωπος, επιχειρηματίας και πρωτοπόρος στον χώρο της κινεζικής τεχνολογίας, Μα, είναι μια ξεχωριστή περίπτωση. Όμως, δεν είναι ο μόνος που καταφεύγει στο ψηφιακό «βασίλειο» την περίοδο της μεγάλης κρίσης.
Είστε από εκείνες και εκείνους που βλέπουν τις ώρες να κυλούν αργά ή μήπως είστε από εκείνες και εκείνους που νιώθουν ότι αυτές οι μέρες καλπάζουν; Στο WhatsApp, τα μηνύματα φίλων και συγγενών καμιά φορά συσσωρεύονται, ενώ στο Instagram οι φωτογραφίες μοιάζουν κάπως περισσότερο νοσταλγικές. Στο Facebook, πάλι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που διαθέτουν ακόμα την απαραίτητη ενέργεια για να μας κάνουν να χαμογελάμε. Και αν είμαστε αναγκασμένοι να βγούμε ελάχιστα εκεί έξω, στην άλλη, την «πραγματική» μας ζωή, τον τρόπο πλέον τον έχουμε μάθει. Στέλνουμε SMS στο 13033.■
